نقدينگي به کدام سو مي رود؟

براي پاسخ به اين پرسش کافي است نيم نگاهي به شاخص هاي بورس اوراق بهادار و همچنين معاملات صورت گرفته در بورس کالا بيندازيم. رکوردهاي پي در پي بورس در سال جديد و هضم غول عظيم 1000ميليارد توماني هُلدينگ خليج فارس در يک روز در خود و ادامه صف خريد براي آن، نشانه هايي محکم بر حرکت نقدينگي از بازارهاي طلا و ارز به بازار سرمايه است. اما اين روند تا کي ادامه دارد؟ آيا دوباره شاهد بازگشت نقدينگي به طلا و ارز خواهيم بود؟ در ميان معامله گران حرفه اي عبارتي مصطلح است به اين مضمون که؛ «هيچ گاه باهوش تر از بازار حرکت نکنيد» دليل اصرار معامله گران بر حرکت با، هوش بازار و نه باهوش تر از آن، «تورم انتظاري» موجود در جامعه است. يعني به عنوان مثال اگر جامعه پس از تعطيلات سال نو انتظار افزايش قيمت ها را دارد، حتي اگر جلوي عوامل افزايش دهنده قيمت ها گرفته شود، به دليل اين «انتظار» قيمت ها افزايش مي يابد. هم اکنون انتظار جامعه و فعالان بازار اين است که تا پس از پايان انتخابات بازار طلا و ارز رشدي قابل توجه به خود نخواهد ديد. اين انتظار تاحد زيادي موجب دوري نقدينگي از بازار طلا و ارز خواهد بود. پس از برگزاري انتخابات نيز دو دليل موجب هجوم نقدينگي به بازار سرمايه(بورس) مي شود:

1. پايان دولت دهم

محمود احمدي نژاد را ريسک سوم بورس مي نامند. در تمام بازارهاي دنيا دو نوع ريسک براي بازارهاي سهام مي شناسند؛ ريسک سيستماتيک و ريسک غيرسيستماتيک. اما در بازار سرمايه ايران، رئيس جمهور را به واسطه موضع گيري هايش و تصميم گيري هاي في البداهه اش در زمينه مسائل اقتصادي ، ريسک سوم بازار مي دانند. از همان زمان ورود محمود احمدي نژاد به انتخابات نهم رياست جمهوري و طرح نام و برنامه اش در بازار سرمايه نقل قولي از او در مورد «قمار بودن معاملات بورس» شکلي تاريخي به خود گرفت. فقط با گذشت زماني اندک از انتشار اين نقل قول اس ام اس معروفي در بازار سرمايه به گردش درآمد با اين مضمون که «احمدي نژاد: بورس مثل قمارخانه است.» پس از آن رئيس جمهور که در آن زمان کانديداي رياست جمهوري بود در يک برنامه تلويزيوني نه به صراحت که غيرمستقيم جمله منسوب به خود را تکرار کرد. او تصريح کرد: «برخي معاملات در بورس شبهه دارد و من اگر رئيس جمهور شوم، بورسي مي خواهم که اين چنين شبهه اي نداشته باشد.» بنابراين انتخاب آقاي احمدي نژاد به عنوان رئيس جمهور با واکنشي منفي از سوي فعالان بازار سرمايه روبرو شد به طوري که در دوره اول رياست جمهوري ايشان بازدهي سالانه بورس يا منفي بود ويا بسيار اندک. البته در دوره دوم و به خصوص در سال 91 بورس اوراق بهادار رشدي شگفت انگيز به خود ديد، اما دليل اصلي آن افزايش نرخ ارز و رشد قيمت سهام نمادهاي ارز آور به کشور چون صنايع پتروشيمي بود. بنابر آنچه گفته شد و با توجه به سابقه ذهني فعالان بازار سرمايه، با آغاز به کار دولت جديد، انتظار فعالان بازار، تقويت بازار سرمايه خواهد بود و فقط همين دليل کافي است که پس از انتخابات نيز بازار سرمايه به رشد خود ادامه دهد. بررسي سوابق و مواضع کانديداهاي مطرح براي پست رياست جمهوري اين گمانه را تقويت مي کند.

2. زيان بسياري از سفته بازان در بازار ارز و طلا

به دليل اينکه بسياري از سفته بازان دچار هيجانات کاذب اين دو بازار شدند، ضررهاي هنگفتي در اواخر سال 91 ديدند. اين موضوع موجي از بي اعتمادي را در بازار طلا و ارز به وجود آورده است. اما در طرف ديگر حتي اگر پس از انتخابات نيز شاهد افزايش قيمت ارز باشيم، با توجه به تجربه سال 91 و افزايش ارزش سهام پتروشيمي ها و صنايع ارزآور در بورس بسياري از فعالان بازار ترجيح مي دهند که در بازار سرمايه باقي بمانند. شايد در هفته هاي آينده به دليل تنش هاي لفظي ميان سياسيون و يا چالش هاي محتمل پيش از انتخابات، بازار طلا و ارز اندکي داغ شود، اما اين موضوع نيز مقطعي بوده و به دلايل گفته شده در بالا سال 92 سالي رويايي براي بازار سرمايه خواهد بود.