داستان طلابی که مانع قطع درختان چهارباغ شدند + تصاویر

مدرسه چهارباغ اصفهان آخرین بنای باشکوه عهد صفوی است که در دوره شاه سلطان حسین برای تدریس و تعلیم طلاب علوم دینی ساخته شده است.

اگرچه این بنا از نظر تناسب معماری، زیبایی و طراحی کاشی‌کاری بعد از مسجد شیخ لطف‌الله قرار دارد، اما در نظر استادان بزرگ این فن درب آن که با طلا و نقره تزئین شده‌ از لحاظ زرگری، طلاکاری، طراحی و قلم‌زنی، شاهکاری از صنایع ظریف‌ است که نظیر ندارد.

مدرسه چهار باغ از لحاظ کاشی‌کاری دارای اهمیت ویژه‌ای است، چرا که انواع مختلف این فن مانند کاشی هفت رنگ، معرق، گره چینی، پیلی و معقلی را در خود جای داده و در حقیقت موزه کاشی‌کاری اصفهان است.

مدرسه چهارباغ چهار ایوان دارد و نمای خارجی آن شامل سر دری باشکوه و زیبا است و هفده طاق‌نمای دو طبقه آجری در اطراف در ورودی خودنمایی می‌کنند.

دو دهانه سر در با کاشی‌های فیروزه‌ای تزیین شده و بر روی دو پایه سنگ مرمری، گلدانی به شکل بسیار زیبا قرار گرفته است

در طرفین سر در دو سکوی مرمر بسیار نفیس و عالی وجود دارد و بر دو لنگه چپ و راست این در به خط نستعلیق بسیار زیبا و به صورت برجسته، اشعاری نوشته شده است.

قسمت داخلی مدرسه شامل هشتی، ورودی، حیاط داخلی، گنبد، مناره و اطاق‌هاست و زیباترین قسمت مدرسه از نظر کاشی‌کاری هشتی ورودی آن است.

سنگ‌آب دیگر نیز در صحن مدرسه روبروی ایوان جنوبی قرارگرفته و از جنس سنگ پارسی است.

صحن مدرسه چهارباغ نمونه کامل یک معماری درون‌گرا و بومی به شمار می‌رود و حجره‌های صحن چهار ایوانه مدرسه رو به باغی پر درخت قرار دارد که جویباری به نام فرشادی که شعبه‌ای از زاینده رود است از میان آن می‌گذرد.

حجره‌هایی که در دو طبقه و در فواصل ایوان‌های مدرسه ساخته شده اختصاص به سکونت طلاب علوم دینی داشته است.

بیشتر این حجره‌ها دارای نقشه یکسانی است که از یک اتاق نشیمن در جلو، قسمتی به صورت صندوق‌خانه در عقب و قسمتی به نام بالا‌خانه تشکیل می‌شود و در جلوی این حجره‌ها ایوان زیبا و خوش طرحی قرار دارد.

شبستان مسقف مدرسه چهارباغ که در ضلع شرقی مدرسه واقع شده با درب منبت‌کاری بسیار نفیسی به محوطه زیر گنبد که دارای سه محراب است مربوط می‌شود.

می‌توان گفت هیچ یک از آثار موجود در اصفهان به اندازه مدرسه چهارباغ که کلکسیونی از کاشی‌کاری ایران است، جهانگردان و سیاحان و بازدید کنندگان خارجی را تحت تأثیر جاذبه‌های خود قرار نداده است، به گونه‌ای که برخی از آنها مدرسه را با عبارتی همچون سحر آمیز، جذاب و دل‌پذیر توصیف کرده‌اند.

این مدرسه پس از پیروزی انقلاب با نام مدرسه علمیه امام صادق (ع) نام‌گذاری شد در حال حاضر به آموزش طلاب علوم دینی می‌پردازد و حجره‌های آن نیز همانند عصر صفویه به اقامت طلاب اختصاص دارد.

در کنار این مسجد ساختمان بانک وجود دارد که زیبایی و تزئینات درونی آن حکایت از این مسئله دارد که این ساختمان نیز روزی به این مدرسه مربوط بوده است.

*  اوج ظرافت در کاشی‌کاری و تناسب در هنر معماری

در یک کلام می‌توان گفت که در مدرسه چهارباغ اوج ظرافت کاشی‌کاری و تناسب هنر معماری در آن دیده می‌شود.

* خیابان چهارباغ اصفهان و داستان قطع درختان آن

خیابان اصلی چهارباغ در اصفهان به سه بخش تقسیم می‌شود که چهارباغ عباسی و چهارباغ در عصر شاه عباس اول و  چهارباغ پایین در دوره رضا شاه پهلوی و با همان طرح به چهارباغ دوره صفوی افزوده شد.

بنا بر نقلی مشهور در گذشته یک جوی آب از میان این خیابان تا زاینده رود جاری بوده که در محل تقاطع‌ها به حوض‌هایی می‌ریخته است.

در این خیابان مسیری خاص برای افراد سواره تعیین شده بوده و در اطراف آن باغ‌هایی بوده که به ساخت کاخ فرمانروایان اختصاص داشته اما برای عموم مردم نیز قابل استفاده بوده است و اکنون تنها نمونه به جا مانده از آن عمارت هشت‌بهشت در کاخ شهید رجایی قرار دارد.

در اطراف این خیابان چهار باغ سلطنتی بزرگ قرار داشته است که  این چهار عدد باغ به جز باغ هشت بهشت امروزه از میان رفته‌اند.

*‌ طلابی که مانع قطع درختان چهارباغ شدند

بنا بر نقلی مشهور یکی از آثار تاریخی که ظل السلطان حاکم قجری اصفهان قصد تخریب آن را داشت درختان چهارباغ بوده است.

روزی به حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی خبر می‌رسد که عده‌ای به دستور ظل السلطان مشغول کندن درختان چهارباغ هستند و حاج آقا نورالله به طلاب مدارس دینی دستور می‌دهد که جلوی این کار را بگیرند.

آنها هنگامی به چهارباغ می‌رسند که تعدادی از درختان توسط این افراد قطعه قطعه شده بود که طلبه‌ها جلوی آنها را می‌گیرند از قطع سایر درختان جلوگیری می‌کنند.