زنگ هشدار ساخت‌و‌ساز+نمودار

گزارش تازه‌اي كه از شهرداري‌تهران در اختيار «دنياي‌اقتصاد» قرار گرفته‌ نشان مي‌دهد: ساخت‌وسازهاي مسكوني در سطح پايتخت در حالي كه از پايان آخرين ركود –سال88- به صورت ممتد ماه به ماه افزايش يافته و حتي در بهار91 به لحاظ رشد تيراژ، ركورد يك دهه گذشته را با فاصله زياد زده، در سه ماه تابستان به عنوان بهترين فصل براي فعاليت ساختماني، با افت شديد مواجه شده است.

مطابق الگوي 20 سال گذشته بازار مسكن، سرمايه‌گذاري بسازوبفروش‌ها همزمان با افزايش قيمت مسكن شروع مي‌شود و درست تا لحظه اوج رشدقيمت، ادامه پيدا مي‌كند، اما امسال درحالي كه منحني نرخ رشد قيمت مسكن به رغم شروع افزايشي از اواسط سال89 تازه در ابتداي مسير قرار دارد، خروج سازنده‌ها از بازار اتفاق افتاده است.
به گزارش «دنياي‌اقتصاد» در بهار امسال نزديك به 100 هزار واحدمسكوني جديد در مناطق 22گانه تهران احداث شد طوري كه اين حجم ساخت‌وساز ضمن رشد 60 درصدي نسبت به بهار سال90 كه خود يك ركورد محسوب مي‌شد به دليل آنكه عملكرد 12 ماهه سازند‌ه‌ها در سال‌هاي گذشته را عملا در 3ماه محقق كرده بود – در تهران معمولا سالي در حدود 90 تا 100 هزار واحدمسكوني جديد احداث مي‌شود- يك ركورد ديگر را هم ثبت كرد و در عين حال به پيش‌بيني‌ در همان زمان از تداوم رشد ساخت‌وساز در تابستان منجر شد.

اما هم‌اكنون كارنامه تابستاني بسازوبفروش‌ها و انبوه‌سازان نشان مي‌دهد: تعداد واحدمسكوني احداثي جديد در تهران نه تنها اوج‌بهاري را حفظ نكرده كه 20 درصد نسبت به تابستان90 كاهش پيدا كرده است.

طبق دوره‌هاي رونق-ركود بايد در تابستان امسال شتاب سرمايه‌گذاري‌هاي ساختماني در بازار مسكن با اندازه‌اي بيشتر از قبل افزايش مي‌يافت و اين مسير تا زمان رسيدن منحني رشد قيمت مسكن به اوج خود، دوام پيدا مي‌كرد اما با اتفاقات تابستاني نظم دوره كنوني كاملا به هم ريخته است.

براساس آنچه دفتر معاونت شهرسازي و معماري سازمان نوسازي شهر تهران درباره رفتار ساخت‌وساز در نيمه‌اول امسال به «دنياي‌اقتصاد» اعلام كرده، رشد 60درصدي در احداث واحدمسكوني در بهار و افت 20 درصدي در تابستان در نهايت به رشد ناچيز 15درصدي ساخت‌وساز در نيمه‌اول امسال منجر شد.
با كاهش قابل‌ توجه تقاضا براي صدور پروانه ساختماني در تهران طي فصل تابستان، تعداد واحدهايي كه در اين مدت در تهران كلنگ‌زني شد نسبت به فصل قبل –بهار91- حدود 50 درصد كاهش يافت طوري كه افت تابستاني ساخت‌وساز نسبت به بهار به عنوان اقدام بي‌سابقه از نگاه تحليلگران مسكن مطرح است.
چه شد موتور ساخت‌وساز مختل شد؟
بررسي‌هاي «دنياي‌اقتصاد» درباره ريشه‌هاي اختلالي كه در تابستان در موتور ساخت‌وساز ايجاد شد حاكي است: افزايش قيمت مصالح‌ساختماني، ركود معاملاتي در بازار خريد و فروش مسكن و از همه قوي‌تر حالت بخت‌آزمايي حاكم بر بازار ارز و سكه در سه ماه دوم سال91، مانع از اجراي پروژه‌هاي جديد توسط بسازوبفروش‌ها در تهران شد.
درست در اين فصل التهاب قيمت سكه و دلار به اوج خود رسيد تا جايي كه سرمايه‌گذاران ساختماني ترجيح دادند سرمايه‌هايشان را به جاي اينكه در ساخت آپارتمان براي بازاري كه تقاضا قدرت خريد آن را ندارد به كار بگيرند، وارد سفته‌بازي‌هاي پرسود كنند.
ریيس انجمن انبوه‌سازان تهران درباره كسادي بازار ساخت مسكن به «دنياي‌اقتصاد» گفت: هنوز رونق در اين بازار به انتهاي خط نرسيده، اما با شرايط فوق‌العاده‌اي كه در تابستان به وجود آمد فضا براي ساخت‌وساز محدود شده است. در اين فصل عمده مصالح‌ساختماني تا دو برابر افزايش قيمت پيدا كرد تاجايي كه تخمين قيمت تمام‌شده ساخت مسكن براي انبوه‌سازان مخدوش شد. از طرفي گروهي براي درامان ماندن از تورم قيمت‌ها، دارايي‌هاي نقدي‌شان را وارد بازارهاي جذاب كردند. گروهي هم از آنجا كه ماه‌ها در فروش واحدهاي ساخته‌شده ناكام مانده بودند، با رشد هزينه‌هاي ساخت در تابستان، از ادامه كار انصراف دادند.
ايرج رهبر در عين حال تصريح كرد: بعيد است وضعيت تابستان امسال در بازار ساخت‌وساز هميشگي باشد.

براساس اين گزارش افت فعاليت‌هاي ساختماني در سطح شهر تهران به بافت‌فرسوده كه پرسودترين محل براي ساخت‌وساز محسوب مي‌شود نيز سرايت كرده است.
در بافت‌فرسوده تهران برخلاف رشد دو رقمي حجم احداث واحدمسكوني جديد در سال‌هاي 89 و 90، در نيمه‌اول امسال تعداد پروانه‌هاي ساختماني صادره از كاهش 3 درصدي تعداد واحدها خبر مي‌دهد.

افت نوسازي در بافت‌فرسوده تهران را پيش‌تر ریيس سازمان نوسازي شهر تهران با اعلام افزايش 50 درصدي قيمت تمام‌شده مسكن، پيش‌بيني كرده بود.