در حالي كه برخي از منابع غربي بر اين باورند كه منابع هيدروكربوري ايران رو به پايان است، جديدترين بررسيها در حوزه اكتشاف از كشف ذخاير عظيمي از هيدرات گازي در درياي عمان حكايت دارد.
ناصر
كشاورز مجري طرح اكتشاف منابع هيدرات گازي درياي عمان با بيان اين مطلب در
نشستي خبري اعلام كرد: براساس مطالعات لرزهنگاري كه به منظور شناسايي
گستره حضور اين منابع در آبهاي عميق صورت گرفته، وسعت منابع هيدرات گازي
كشور با منابع هيدروكربوري متداول در خشكي و دريا برابري ميكند.
براساس
اين گزارش، قابليت زياد هيدرات گازي در ذخيرهسازي گاز طبيعي، باعث ايجاد
جذابيت در خصوص استفاده از آن براي مقاصد ذخيرهسازي و حمل و نقل گاز طبيعي
و ديگر گازها به عنوان رقيبي براي روشهاي مايعسازي و متراكمكردن
ميگردد. اهميت اين نوع انرژي به حدي است كه از دهه ۹۰ ميلادي تاكنون
كشورهاي امريكا، ژاپن، هندوستان و كانادا با اختصاص بودجه قابلتوجهي،
برنامه تحقيقاتي طولانيمدتي را در زمينه هيدراتهاي گازي شروع كردهاند.
مجري
طرح اكتشاف منابع هيدرات گازي درباره فعاليتهاي ديگر كشورها در اين زمينه
گفت: علاوه بر كانادا، امريكا، روسيه و برزيل كه خود داراي منابع متداول
هيدروكربوري هستند، كشورهاي فاقد اين منابع مانند چين، هند، ژاپن و
نيوزيلند نيز مطالعه هيدراتهاي گازي را آغاز كردهاند. در ميان اين كشورها
تنها كانادا توانسته است بهرهبرداري از يك سايت را با سود آغاز كند. ژاپن
و روسيه نيز برداشت آزمايشي از منابع هيدرات گازي با ضرر اقتصادي آغاز
كردهاند.
كشاورز با اشاره به اينكه فاصله تكنولوژيك ايران با
ساير كشورها در اين حيطه زياد نيست، خاطرنشان كرد: كشورهايي مانند كانادا،
روسيه و امريكا نيز روي فناوري اكتشاف و بهرهبرداري اين منابع كار ميكنند
كه اين نشان از اهميت منابع هيدرات گازي دارد. به گفته وي با وجود آنكه در
سالهاي اخير انرژيهاي نو و تجديدپذير به عنوان جايگزين منابع نفت وگاز
معرفي شدهاند اما هيچ كدام از اينها نميتوانند جايگزين واقعي منابع
هيدروكربوري باشند چراكه از يك سو خوراك فرآيندهاي پتروشيمي را فراهم
نميكنند و از سوي ديگر نميتوانند به صورت كامل جايگزين سوخت وسايل نقليه
شوند. به همين دليل است كه منابع غيرمتعارف هيدروكربوري به عنوان يكي از
راههاي تأمين انرژي در دنيا مطرح شدهاند.
كشاورز تصريح كرد:
محتواي هيدروكربوري ذخيره شده در منابع هيدرات گازي معادل ۳۰۰ برابر همه
منابع متعارف جهاني( نفت، گاز و زغالسنگ) است.
از سوي ديگر هر متر
مكعب گاز ذخيره شده در منابع هيدرات گازي معادل ۱۶۴ مترمكعب گاز براي ما
تأمين ميكند اما به دليل قرار گرفتن اين منابع در مناطق يخ زده قطبي و در
آبهاي با عمق زياد، در حال حاضر اكتشاف و بهرهبرداري از اين منابع مقرون
بهصرفه نيست. اين در حالي است كه با كاهش ميزان توليد نفت و كاهش منابع
متعارف از شناسايي و بهرهبرداري از اين منابع در سالهاي آتي ناگزير
هستيم. وي با اشاره به اينكه چاه عميقي با هدف مطالعه يا بررسي منابع
هيدرات گازي در آبهاي عميق كشور حفر نشده است، در مورد روشهاي شناسايي اين
منابع اظهار كرد: حفر چاه در آبهاي عميق و نمونهبرداري يا برداشت
نمودارهاي چاهي يك روش دقيق اما پرهزينه براي شناسايي اين منابع است.
روش
دوم نيز ژئوفيزيكي يا به عبارت ديگر غيرمستقيم است كه اطلاعات آن از
دادههاي الكترومغناطيس دريايي و دادههاي لرزهنگاري دريايي به دست
ميآيد. كشاورز تصريح كرد: اين روش با هزينه كمتر و گسترش جانبي بالا، ديد
مناسبي از تغييرات مكاني اين منابع ارائه ميكند اما از نظر دقت با
اندازهگيريها در روش حفر چاه برابري نميكند.