نقش ماینرها در ناترازی برق چقدر جدی است؟

واژه «ناترازی» چندسالی است که در بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله انرژی رخنه کرده؛ در واقع ناترازی همان کسری و عدم تعادل بین دخل و خرج است.

یکی از بخش‌های مهم و گسترده‌ای که در سال‌های اخیر ناترازی را تجربه کرده، برق بوده و در چندسال اخیر فعالیت ماینر‌ها نیز تاثیر زیادی بر افزایش مصرف برق داشته است.

با وجود اینکه در کشور ما، فعالیت مجاز ماینینگ تعریف شده، اما متأسفانه برخی از افراد اقدام به واردات غیرمجاز ماینرها به کشور می‌کنند و از این دستگاه‌ها در بخش‌های عمومی از جمله روستایی، کشاورزی، خانگی، کارگاه‌های کوچک و مغازه‌ها استفاده می‌کنند که این مسئله منجر به تحمیل یک بار پیش‌بینی نشده به شبکه برق کشور می‌شود.

این پدیده با توجه به افزایش قیمت رمزدارایی‌ها و دلار، به‌شدت در حال گسترش است که باید بیشتر به آن توجه شود.

برخورد قضایی با مشترکانی که از ماینرهای غیرمجاز استفاده می‌کنند

در تاریخ ۲۹ آذر ۱۴۰۳ علی القاصی، رئیس کل دادگستری استان تهران در بازدید از مرکز کنترل، دیسپاچینگ و رصدخانه شبکه برق و انرژی شهر تهران با هشدار به افرادی که از دستگاه‌های ماینر استفاده می‌کنند، اعلام کرد که اداره برق باید با استفاده از سیستم‌هایی که در اختیار دارد، نظارت‌های لازم را انجام دهد و مشترکینی که از ماینر استفاده می‌کنند را شناسایی کند. 

به گفته رئیس کل دادگستری استان تهران مجموعه دستگاه قضایی حتما با این افراد برخورد قانونی خواهد داشت.

القاصی تاکید کرد که مجموعه اداره برق باید کسانی که به صورت غیرمجاز برق مصرف می‌کنند را شناسایی کند، زیرا نظارتی بر روی مصرف این افراد وجود ندارد.

رئیس کل دادگستری استان تهران ناترازی در تامین برق استان تهران را یک چالش اصلی و مهم دانست و گفت که باید همه بخش‌ها، اصناف و نهاد‌های مختلف در این زمینه همکاری کنند.‌

 نقش ماینر‌ها در ناترازی برق خیلی پررنگ نیست

در همین راستا هاشم اورعی، کارشناس انرژی در گفت‌و‌گو با میزان در مورد نقش ماینر‌ها در ناترازی انرژی گفت: در ابتدای سال و قبل از جدی‌شدن موضوع خاموشی‌ها اعلام شد که یک درصد از کل برق کشور توسط استخراج‌کنندگان رمزارزی که موفق به دریافت مجوز شده‌اند مصرف می‌شود و در این زمینه وزارت نیرو حساسیتی روی این ماینر‌ها نشان نمی‌داد.

وی ادامه داد: بعد از مواجه‌شدن با ناترازی‌ها یک سناریو دیگر مطرح شد که تمام ناترازی‌ها و مشکلات به‌وجود آمده در حوزه برق را به رمزارز‌ها و ماینر‌ها ارتباط می‌داد و در این زمینه گفته می‌شد که تا ۲۰ درصد برق مصرفی کشور صرف تولید رمزارز می‌شود.

این کارشناس انرژی گفت: به‌نظر بنده هیچ‌کدام از این سناریو‌ها نمی‌تواند درست باشد؛ چرا که اولی نقش ماینر‌ها را خیلی کم‌رنگ و دومی خیلی پررنگ نشان می‌دهد، اما چون این ماینر‌ها عمدتا بدون مجوز هستند هیچ شخصی نمی‌تواند رقم و عدد دقیقی از مصرف آن‌ها اعلام کند.

به گفته اورعی نمی‌توان نقش ماینر‌ها در ناترازی برق را نادیده گرفت، اما در مقابل تمام مشکلات حوزه برق را نیز نمی‌توان به ماینر‌ها نسبت داد.

وی با بیان اینکه ماینر‌ها به‌عنوان سپری برای توجیه ناترازی‌ها مطرح می‌شوند، اظهار کرد: چندی پیش وزیر نیرو نیز نگرانی خود نسبت به استفاده برق از سوی ماینر‌ها را اعلام کرد و گفت که بیش از ۲۴۰ هزار ماینر در یک دوره کوتاه کشف شده است.

این کارشناس انرژی با اشاره به میزان افزایش تولید برق در کشور گفت: بر اساس آمار، افزایش تولید برق در کشور طی یک سال، کمتر از یک‌سوم افزایش تقاضا برای مصرف برق است. 

اورعی ادامه داد: به‌عبارتی کشور از مهر ۱۴۰۲ تا مهر ۱۴۰۳ حدودا با تقاضای ۷ هزار مگاواتی برق مواجه بوده، اما میزان افزایش ظرفیت تولید برق در کشور هزار و ۲۳۵ مگاوات بوده و این کمتر از یک‌سوم است. 

وی افزود: در نتیجه زمانی‌که در یک‌سال تقاضای مصرف برق ۳ برابر می‌شود و تولید آن با کمبود و مشکل رو‌به‌رو می‌شود باید منتظر افزایش خاموشی و قطعی پی‌درپی برق بود.

این کارشناس انرژی با بیان اینکه کمبود برق صرفا به‌خاطر افزایش استفاده از ماینر‌ها نیست، گفت: هرچقدر هم استفاده از ماینر‌ها بیشتر شده باشد مصرف بیش از حد برق به استخراج رمزارز‌ها مربوط نیست و این ادعا که فقط به‌دلیل استخراج رمزارزها با افزایش خاموشی‌ها و از کارافتادن برق صنایع مختلف مواجه هستیم، ادعای قابل قبولی نیست.

سال‌ آینده تولید برق از طریق نیروگاه‌های آبی کم می‌شود

وی با اشاره به پیش‌بینی‌ها وضعیت تابستان سال آینده از لحاظ منابع آب را سخت و دشوار دانست و گفت: توان تولید برق کشور از سوی نیروگاه‌های آبی در بهترین حالت فقط به ۷ درصد خواهد رسید، در صورتی‌که در سال‌های گذشته این عدد در کم‌ترین حالت خود ۱۴ درصد بوده و به این معناست که سال آینده تولید برق از طریق نیروگاه‌های آبی به‌شدت کاهش می‌یابد.

این کارشناس انرژی با اشاره به نقش انرژی‌های تجدیدپذیر در حل ناترازی انرژی اظهار کرد: در بخش انرژی بادی و خورشیدی ظرفیت خوبی داریم و با وجود ۹۴ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی، فقط ظرفیت انرژی تجدیدپذیر نصب‌شده در کشور یک هزار و ۴۲۰ مگاوات است.