«زنجیره تامین انرژی» اسرائیل چه نقاط آسیب‌پذیری دارد؟

گروه اقتصادی: زنجیره تامین انرژی رژیم صهیونیستی، با توجه به موقعیت جغرافیایی و وابستگی شدید این رژیم به انرژی‌های فسیلی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این زنجیره شامل مراحل مختلفی از استخراج، پالایش، حمل و نقل و توزیع سوخت می‌شود. رژیم صهیونیستی در تامین نفت مورد نیاز پالایشگاه‌های خود، وابسته به واردات است.

بندرهای اشکلون، اشدود و حیفا بنادر کلیدی برای واردات نفت خام

به گزارش بولتن نیوز به نقل از مسیر اقتصاد، این رژیم همچنین محصولات پالایش شده را وارد می‌کند که به عنوان سوخت در سرزمین‌های اشغالی مصرف و در برخی موارد مجددا صادر می‌شود. بنادر کلیدی برای واردات نفت خام و فرآورده‌های پالایش شده، بندرهای اشکلون (عسقلان)، اشدود و حیفا هستند. همچنین به دلیل ناامنی‌های ایجاد شده در عسقلان در نتیجه‌ جنگ اخیر، بندر ایلات (که از طریق خط لوله به اشدود متصل است) نیز در ماه‌های اخیر برای واردات نفت خام مورد استفاده قرار گرفته است.

با توجه به موقعیت رژیم صهیونیستی، این رژیم به شدت به واردات از دریا وابسته است؛ مضاف بر این که خط لوله‌ای نیز برای واردات نفت از کشورهای همسایه ندارد. با توجه نیروی هوایی نسبتا بزرگی که دارد، همپوشانی قابل توجهی بین زنجیره‌های تامین سوخت غیرنظامی و نظامی آن وجود دارد.

برای مثال طبق گزارش مالی فصل چهارم سال ۲۰۲۳ میلادی (Q4 2023) گروه Paz Oil، شرکت Paz Aviation Services، که یکی از زیرمجموعه‌های Paz Oil Company  است، قراردادی فعال برای تامین سوخت هواپیماها در هفت پایگاه هوایی نظامی در سرزمین‌های اشغالی دارد که به نظر می‌رسد اکثر مکان‌های متعلق به نیروی هوایی رژیم صهیونیستی را پوشش می‌دهد. طبق همین گزارش، پالایشگاه اشدود (که در اکتبر ۲۰۲۳ از گروه پاز جدا شد) بین ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۳، ۲۶۲۰۰۰ تن سوخت جت تولید کرد که ۱۱ درصد از تولید کلی آن است.

شاهد دیگر این موضوع، قراردادی است که در سال ۲۰۲۱ میان شرکت سونول (Sonol) و Delek با وزارت دفاع رژیم صهیونیستی منعقد شد که طی آن پرسنل نظامی این رژیم اجازه دارند خودروهای خود را در هر یک از حدود ۴۰۰ پمپ بنزین متعلق به این شرکت‌ها سوخت‌گیری کنند.

تامین نفت خام مورد نیاز پالایشگاه‌های رژیم صهیونیستی از منطقه دریای خزر 

همچنین جزئیات گزارش سالانه ۲۰۲۰ گروه Delek نشان می‌دهد که آنها سوخت خود را از پالایشگاه حیفا تامین می‌کند. در یکی از پست‌های اخیر لینکدینِ گروه بازان (Bazan Group)، که مالک پالایشگاه حیفا است، درباره «ارائه انرژی مستمر برای وسایل نقلیه، ارتش و کل اقتصاد انرژی» صحبت می‌کند.

به نظر می‌رسد که واردات نفت خام و مواد اولیه رژیم صهیونیستی نسبت به واردات محصولات پالایش‌ شده تحت تأثیر رویدادهای جاری قرار نگرفته است. نمودار زیر حجم نفت خام وارداتی در طول زمان را به تفکیک منطقه مبدا نشان می‌دهد. به استثنای جریان واردات نفت از کردستان عراق (که در بهار ۲۰۲۳ به دلیل اختلاف بین عراق، دولت اقلیم کردستان و ترکیه که مربوط به جنگ غزه نبود، قطع شد) در ماه‌های اخیر تغییر چندانی ایجاد نشده است.

هسته‌ نفت خام مورد نیاز پالایشگاه‌های رژیم صهیونیستی از نفت منطقه دریای خزر به ویژه نفت خام آذربایجان که از طریق خط لوله باکو-تفلیس-جیهان (BTC) و نفت خام قزاقستان و روسیه که از طریق کنسرسیوم خط لوله خزر (CPC) منتقل می‌شود، تشکیل شده است.

واردات نفت خام رژیم صهیونیستی از گابن و برزیل

نقشه زیر مسیرهای خط لوله BTC (قرمز) که به بندر جیهان در ترکیه و خط لوله CPC (سبز) که به Novorossiysk در سواحل دریای سیاه روسیه ختم می‌شود و مسیرهای معمول حرکت نفتکش به سرزمین‌های اشغالی (خط‌چین سفید) را نشان می‌دهد.

علاوه بر این تامین‌کنندگان اصلی منطقه‌ای، رژیم صهیونیستی همچنین از مناطق دورتر، به ویژه گابن و برزیل، نفت خام وارد می‌کند که به نظر می‌رسد جریان واردات از گابن تحت تأثیر درگیری در غزه قرار نگرفته باشد، زیرا پنج محموله نفت خام از ۱۳ اکتبر ۲۰۲۳، تاریخ اولین حمله ارتش رژیم صهیونیستی، وارد شده است.

با نگاهی به اطلاعات صادرات نفت برزیل، رژیم صهیونیستی از ۱۳ اکتبر ۲۰۲۳، ۲۶۰۰۰۰ تن نفت خام تولید شده از میادین تحت مالکیت مشترک شل و پتروبراس دریافت کرده است. محموله ها از برزیل از طریق تانکرهایی انجام شده است که فرستنده‌های AIS خود را در منطقه STS پورت سعید قبل از رسیدن به سرزمین‌های اشغالی خاموش کردند.

مسیر نفتکش فروید قبل از رسیدن به سرزمین‌های اشغالی

برای مثال نفتکشی به نام فروید (IMO 9804461) برای اولین بار در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳ محموله‌ی نفت خام را در منطقه انتقال کشتی به کشتی سانتوس در فراساحل برزیل بارگیری می‌کند که به وضوح در داده های خام AIS به عنوان تغییر در سطح فرورفتگی در آب آن از ۹.۳ متر به ۱۶.۳ متر قابل مشاهده است.

آخرین پینگ ثبت شده نفتکش فروید قبل از رسیدن به سرزمین‌های اشغالی، در ساعت ۰۷:۵۷ صبح در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۳، در عرض جغرافیایی ۳۱.۹۸۸۶ و طول جغرافیایی ۳۴.۱۹۸۷ بود که با سرعت ۱۲.۶ گره به سمت سرزمین‌های اشغالی در حرکت بود. پینگ بعدی آن در ساعت ۱۲:۲۲ بعد از ظهر ۲۷ دسامبر ۲۰۲۳ بود که در جهت مخالف با سرعت ۹.۴ گره دریایی درحال حرکت بود. مدت کوتاهی پس از این، سطح فرورفتگی در آب آن به صورت کاهش به ۹.۳ متر ثبت می‌شود که نشان می‌دهد کشتی بار را تخلیه کرده است.

همانطور که در تصاویر ماهواره ای Sentinel-2 نشان داده شده است، در بین این تاریخ‌ها، به نظر می‌رسد نفتکش در پایانه شرکت خط لوله اروپا آسیا (EAPC) در جنوب اشکلون لنگر انداخته است. خطوط لوله پالایشگاه‌های حیفا و اشدود از آنجا تامین می‌شود.

انتقال نفت از طریق نفتکش Milos نیز دقیقا از همین الگو پیروی می‌کند. این نفتکش، محموله‌ی خود را از طریق انتقال کشتی به کشتی دریافت و AIS خود را در ۹ فوریه ۲۰۲۳ در نزدیکی سواحل سرزمین‌های اشغالی خاموش می‌کند. تصاویر ماهواره‌ای این کشتی نیز در روز بعد در پایانه‌ی EAPC مشاهده شده است.

مقدار کمی نفت نیز از عربستان و از طریق خط لوله SUMED به سرزمین‌های اشغالی منتقل می‌شود. عربستان سعودی با استفاده از بنادر خود در دریای سرخ می‌تواند نفت خود را بدون نیاز به نفتکش، از طریق خلیج عدن به سرزمین‌های اشغالی صادر کند. این جریان‌ها در داده‌های LSEG به عنوان محموله‌هایی از پایانه شمالی خط لوله SUMED در سیدی کریر، نزدیک اسکندریه مصر ظاهر می‌شوند.

منابع تامین سوخت رژیم صهیونیستی، از روسیه تا ایالات متحده

علاوه بر نفت خام، رژیم صهیونیستی برخی از فرآورده‌های نفتی را نیز به عنوان خوراک برای پالایش بیشتر وارد می‌کند. یکی از این محصولات کلیدی، VGO روسی است که به طور منظم از بنادر Novorossiysk و Taman در دریای سیاه حمل می‌شود و احتمالاً برای ارتقاء به سوخت جت و دیزل از طریق هیدروکراکینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. صادرات این محصول توسط روسیه، پس از عملیات طوفان‌الاقصی تحت تاثیر قرار گرفت اما با توجه به کاهش شدید صادرات به اروپا پس از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه، فروش این محصول به رژیم صهیونیستی برای جبران بخشی از این کاهش درآمد مهم است.

رژیم صهیونیستی همچنان مقدار قابل توجهی سوخت جت JP-8 را در قالب کمک‌های نظامی از ایالات متحده دریافت می‌کند. پیش از عملیات طوفان‌الاقصی، رژیم صهیونیستی محموله‌های منظم گازوئیل را از پالایشگاه جامناگر هند دریافت می‌کرد؛ اما بعد از ناآرامی‌ها در دریای سرخ، این منبع تقریبا قطع و کسری ایجادشده توسط آمریکا جبران شد.