بمناسبت گرامیداشت ۱۴ بهمن بیست و یکمین سالروز درگذشت پروفسور عدل

به گزارش بولتن نیوز، دكتر حسين شهزادي - فوق تخصص قلب كودكان  مركز قلب شهيد رجايي بمناسبت 14 بهمن بیست و یکمین سالروز درگذشت پروفسور عدل اسطوره جراحی ایران و بنیانگذار جراحی نوین در ایران نوشت:

اسطوره جراحي ايران  ...  بنيانگذار جراحي نوين در ايران

" ... من نمي‌دانم آيا اين يک عشق و احساس دروني بود يا يک بيماری؟ كه من هرچه مي‌دانم را بايد به ديگران ياد بدهم ... "

در سال 1287 شمسي درشهر تبريز به دنيا آمد. پدرش يوسف خان مكرم الملك ، از منصب داران دولتي بود. يحيي عدل  پس از گذراندن تحصيلات ابتدايي ، در 14 سالگي و با حمايت خانواده جهت ادامه تحصيل به پاريس مي رود.

در سال 1927 ميلادي موفق مي شود در دو رشته فلسفه و رياضيات ، ديپلم بگيرد و به خاطر علاقه زياد به رياضيات ابتدا رشته مهندسي را دانشگاه پلي تكنيك پاريس شروع مي كند ولي به توصيه و تشويق عمويش ، حبيب عدل ، تغيير رشته مي دهد و در سال 1928 ميلادي وارد دانشكده پزشكي پاريس مي شود.

در سال 1934 ميلادي موفق مي شود در امتحان ورودي دوره اينترني بيمارستان هاي پاريس پذيرفته شود. اين مقام در آن زمان آرزويي دست نيافتني بود. وي به مدت 4 سال در بيمارستان هاي پاريس و در بخش هاي جراحي عمومي ، جراحي كودكان و جراحي زنان ، با اساتيد به نام و مشهور پزشكي آن زمان كار مي كند و مي آموزد. پس از پایان دوره اينترنی ، به مدت دو سال به عنوان ريیس درمانگاه در بخش جراحی پروفسور گرگوار كار مي كند.

در سال 1939 ميلادي موفق مي شود در امتحان دانشياري فرانسه قبول شود و به درجه پروفسوري نايل مي آيد. در آن زمان افراد با تابعيت خارجي امكان شركت در اين آزمون را نداشتند ولي به علت هوش و استعداد زياد دكتر عدل ، به وي اجازه شركت در اين امتحان را مي دهند. علي رغم تمايل و اصرار زياد اساتيدش براي ماندن در فرانسه ، در سال 1319 شمسي به ايران باز مي گردد.

پس از بازگشت به ايران ، به عنوان رييس كرسي جراحي دانشكده پزشكي تهران و رييس بخش جراحي بيمارستان سينا (اولين بيمارستان معاصر ايران) برگزيده مي شود. بدين ترتيب از سالهاي آغازين دهه بيست شمسي ، دوران نوين جراحي در ايران با دكتر عدل آغازمي شود.

دكتر عدل وضعیت جراحی در آن روزگار ایران را این گونه شرح می دهد: "... وقتی که به ایران آمدم ، جراحی در سطح شکافتن آبسه ، عمل فتق و بواسیر بود. استادان آن چنان درها را بسته بودند که کسی فکر نمی کرد می تواند جراح شود. کاری که من کردم این بود که این درها را روی نسل آن روز باز کردم ..."  

پايه گذاري بخش جراحي اورژانس و تروما ، انتقال خون ، دوره آسيستاني (رزيدنتي) براي آموزش و تربيت جراحان جديد ، تهيه سرم تزريقي ايمن و غير تب زا براي بيماران ، روش هاي نوين بيهوشي و راه اندازي بخش جراحي بيمارستان هاي ديگر، تاليف كتب و مقالات و وارد كردن دانش نوين و به روز پزشكي جهان به ايران ، از جمله اقدامات دكتر عدل است.

پروفسور عدل را ميتوان قهرمان اولين ها خواند زيرا وي براي اولين بار بسياري از جراحي هاي مهم دستگاه گوارش ،  قلب ، اعصاب ، ارتوپدي و ترميمي و ... را در ايران با موفقيت انجام داد.

در 5 آذر ماه سال 1332 شمسي براي اولين بار عمل جراحي قلب را در ايران با موفقيت انجام مي دهد. وي بر روي يك بيمار 40 ساله مبتلا به تنگي شديد دريچه ميترال ، عمل جراحي والووتومي دريچه ميترال را به روش بسته انجام مي دهد.

در سال 1358 شمسي بازنشسته شد ولي تا آخرين لحظه عمر دست از تلاش و آموزش برنداشت. در 14 بهمن سال 1381 شمسي و در سن 94 سالگي و پس از 60 سال كار و تلاش و تدريس در تهران درگذشت.

از مشخصات بارز ايشان ، صفات اخلاقي است. مناعت طبع ، صميميت ، وجدان پاك ، حسن خلق ، نداشتن كينه و خودخواهي از صفات بارز ايشان بود. گذشت زيادي داشت و از نفوذ خود در جهت رفع مشكلات و گرفتاري هاي پزشكان استفاده مي كرد. دستمزد کمی را براي جراحي مي گرفت و در صورت بروز هر گونه عوارض جراحي و ارتكاب اشتباه براي شاگردانش ، مسووليت مشكل پيش آمده را خود قبول مي كرد و در جهت رفع آن مي كوشيد.

امروز در آستانه بيست و يكمين سالروز درگذشت مرد هميشه جاودان تاريخ جراحي ايران ، پروفسور دكتر يحيي عدل هستيم.

يادش گرامي و روحش شاد ...

در وصف ايشان سروده اند :

رسم محبت کاشتی ، نقش زخود انگاشتی
با شعله و گرمی خود ، آتش به جان افراختی
با سینه بی‌کینه‌ات ، با قلب چون آیینه‌ات
هر کس زهرقوم و نژاد ، از خویشتن پنداشتی
با همت والای خود ، با عشق و عدل و کار خود
رسم و ره هر کیــنه را با خـــوش‌دلی بـرداشتی
خوش پرچمی افراشتی ، خوش پرچمی افراشتی