افزایش نرخ بهره بعد از۳سال؛ اقتصاد ترکیه سرو سامان می‌گیرد؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تسنیم، امروز برای بازار و اقتصاد ترکیه، روز مهمی است. چرا که بانک مرکزی این کشور، پس از سالها مقاومت، تصمیم به افزایش سود سپرده های بانکی گرفت.

اولین تصمیم نرخ بهره در دوره مدیریت جدید کمیته سیاست پولی بانک مرکزی جمهوری ترکیه، راس ساعت 14:00 امروز اعلام شد. بانک مرکزی برای اولین بار از مارس 2021 نرخ بهره را با افزایش 6.5 واحدی از 8.5 درصد به 15 درصد افزایش داد.

اگرچه اقتصاددانان موافق بودند که بانک مرکزی نرخ سیاستی را افزایش دهد، اما برآوردها برای نرخ افزایش متفاوت بود. با این حال، برآوردها بیشتر حل و حوش 20 تا 25 درصد بود. در نظرسنجی MPC AA Finans، پیش‌بینی نرخ بهره برای ترکیه بین 12 تا 30 درصد، در نظرسنجی رویترز بین 12.5 تا 30 درصد و در داده‌های «بررسی انتظارات بازار» بانک مرکزی، انتظار بهره در 17.5 درصد تعیین شد. ولی برخی از کارشناسان مالی، گفته بودند که واقعی ترین نرخ ممکن برای تثبیت بازار ترکیه، رقمی در حد 40 درصد است که صد البته اردوغان حتی با نصف آن یعنی با سود 20 درصدی نیز موافقت نکرد.

علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی که به عنوان یک اقتصاددان موفق شناخته شده و مدتها پست وزارت امور خارجه و وزارت اقتصاد را در اختیار داشته، درباره اقدام جدید بانک مرکزی ترکیه گفت: «جناب رئیس جمهور! شما به مردم دروغ گفتید و باید عذرخواهی کنید. شما در جریان کمپین انتخاباتی خود، برای جذب رای محافظه کاران، گفتید که نرخ سود بانکی را پایین می آورید. اما حالا که پیروز شده و دغدغه رای ندارید، 180 درجه برخلاف سخنان پیشین خود عمل کرده و نرخ سود را دوبرابر کردید. حقیقتاً باید عذرخواهی کنید».

سودی که باید بالاتر برود

افزایش نرخ بهره بانکی، اولین تصمیم مهم خانم حافظه غایه رئیس جدید بانک مرکزی ترکیه است که از او به عنوان یک نخبه اقتصادی یاد می شود که دکترای خود را در هاروارد آمریکا کسب کرده و با توصیه مهمت شیمشک، کلیددار اعظم بانک مرکزی شده است.

خود مهمت شیمشک نیز به عنوان اقتصاددان توانمندی شناخته می شود که هم در مقام مشاور و هم در مقام مشتری، در وال استریت، بورس نیویورک و بورس های لندن، دوحه و دبی، تجارب و سوابق فراوانی دارد.

این دو نفر، پس از انتخاب مجدد اردوغان به عنوان رئیس جمهور، اقتصادی را تحویل گرفته اند که به قول علی باباجان، به تمامی ویران شده و بانک مرکزی ترکیه، حتی از یک خانواده فقیر این کشور فقیرتر است و تمام منابع ارزی خود را از دست داده است.

با اعلام تصمیم امروز بانک مرکزی، مشخص شد که رئیس جمهور ترکیه بالاخره در برابر فشارها تسلیم شده و به افزایش شود سپرده های بانکی رضایت داده است. دلار و طلا به طور آنی و فنری به تصمیم بانک مرکزی واکنش نشان دادند.

در بیانیه هیأت مدیره بانک مرکزی آمده است که به منظور کاهش سریع تورم، تثبیت انتظارات تورمی و کنترل قیمت ‌گذاری، تصمیم به آغاز فرآیند انقباض پولی گرفته شده و اقداماتی برای کاهش تورم انجام می ‌شود.

بانک مرکزی ترکیه اعلام کرده، نرخ سیاستی را به گونه ای تعیین می کند که شرایط پولی و مالی تغییر کند و این تغییر، رفته رفته کاهش روند زیربنایی تورم و دستیابی به هدف 5 درصدی را در میان مدت تضمین کند.

فنرِ دلار آزاد شد

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و تیم اقتصادی او، با زحمت بسیار و البته با صرف میلیاردها دلار، توانستند در دوره قبل از انتخابات اخیر، قیمت هر 1 دلار آمریکا را در مرز 20 لیره نگه دارند. اما این نرخ پس از پیروزی اردوغان آزاد شد و به 23 لیره رسید.

با اعلام تصمیم امروز بانک مرکزی، دلار باز هم بالاتر رفت. پس از تصمیم بانک مرکزی که برای اولین بار در 27 ماه گذشته نرخ سود سیاستی را از 8.5 درصد به 15 درصد افزایش داد، بازارها روند صعودی را طی کردند، در حالی که طلای گرمی که قبل از تصمیم گیری 1461 لیره معامله می شد، به یک باره 31 لیره بالا رفته و به رقم 1492 لیره افزایش یافت. در ساعت 14.48 پس از اعلام تصمیم، دلار به 24 لیره و 67 قوروش و یورو به 26 لیره و 74 قوروش رسید.

یالچین کاراتپه اقتصاددان، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توییتر، 25 دقیقه پس از اعلام این تصمیم بانک مرکزی اظهار نظر کرد.

یالچین تپه با نشان دادن نمودار صعودی، نوشت: «فکر می‌کنم فقط 25 دقیقه طول کشید تا معامله‌گران ارز، تصمیم‌گیری نرخ بهره اعلام شده را درک کنند. آری. دلار و یورو بالا رفتند».

همچنین محوی اییلمز از دیگر اقتصاددانان ترکیه نوشت: «بانک مرکزی نرخ سیاستی را به 15 درصد افزایش داد. از الان همه ما در سناریوی دوم هستیم. اگر به دنبال افزایش نرخ سود، اصلاحات ساختاری انجام ندهند، ما همچنان در سناریوی دوم باقی می‌مانیم و برای دولت امکان پذیر نیست که بتواند اقتصاد را احیا کند. خیلی ها از من می پرسند چه اتفاقی افتاده است؟ چه خواهد شد؟ من می گویم با اقدامات دستوری چیزی درست نمی شود. یک ضرب المثل ترکی داریم که می گوید: زورگویی، بازی را خراب می کند».

شیمشک در راه امارات

بسیاری از تحلیلگران بازار مالی ترکیه می پرسند: مهمت شیمشک آن همه ثروت و درآمد را در آمریکا و انگلیس رها کرده و به ترکیه بازگشته تا اقتصاد کشور را ترمیم کند. حقیقتاً برنامه او چیست؟

بعضی ها در جواب می گفتند: او سرمایه خارجی را جذب می کند. گروهی دیگر نیز در جواب می گفتند: آمریکایی ها و اروپایی ها و چینی ها که حاضر نیستند پول خود را به ترکیه بیاورند. منظور شما از سرمایه خارجی چیست؟

شاید سفر امروز مهمت شیمشک، جواب روشنی برای این سوال باشد. وی به اتفاق معاون رئیس جمهور ترکیه، امروز راهی امارات متحده عربی شد تا در گفتگو با مقامات سیاسی و تجار و بزرگان بازار این کشور، برای جذب سرمایه از آنها قول بگیرد.

اما سوال اینجاست: اگر نهایت همکاری و التفات مالی اماراتی ها رقمی بین 10 تا 20 میلیارد دلار باشد، ترکیه برای ادامه راه چه خواهد کرد؟ شواهد نشان می دهد که خروج ترکیه از بحران اقتصادی، یک روند زمان بر و دشوار خواهد بود.