مدنیت، مدرنیسم و سوسیال دموکراسی، اثری از بهمن ارجمند

گروه فرهنگی: مکتوب پیش رو متشکل از سه گفتار است. این سه گفتار عبارت اند از: مدنیت، مدرنیسم و سوسیال دموکراسی....

به گزارش بولتن نیوز،مهم ترین معضل اغلب جوامع توسعه نیافته، برهم خوردن توازن نیروهای جامعه است. در این جوامع، نیروهایی که نمایندگی دفاع از ارزش های سه گانه ی عدالت، آزادی و امنیت را برعهده دارند، نمی توانند در تعامل با یکدیگر به سر برند. ساختار این جوامع چنان تعبیه شده که هرگونه عزیمت به سوی ترمیم یا اصلاح، تعامل نیروهای مدافع آزادی، عدالت و امنیت را برهم می زند. به بیانی دیگر در اغلب جوامع توسعه نیافته، رشد نیروهای مدافع آزادی با رشد نیروهای مدافع عدالت و با رشد نیروهای مدافع امنیت در کنار هم نیست بلکه در برابر هم است.

مکاتب فکری و فلسفی مختلف و متفاوتی در صدساله ی اخیر در ایران و جهان، ظهور و گسترش یافته و مفاهیم برجسته ی هریک از مکاتب، ورد زبان و ذهن غالب جامعه ی کتاب خوان و تحصیل کردگان است. از مارکسیسم بگیرید تا اگزیستانسیالیسم، از نهیلیسم تا پست مدرنیسم، از بومی گرایی تا مکتب فرانکفورت.

متاسفانه آنچه کمتر مورد عنایت مدافعان و مصرف کنندگان این آرا و اندیشه های نوین بوده، نسبت این آرا با حقوق اساسی و حقوق سیاسی اعضای یک جامعه است.

برجسته ترین مکتبی که سیاست را صرفا عرصه ی تظاهر "تضادها معرفی می کند، مارکسیسم است. سیاست در تلقی مارکسیسم، انعکاسی از منازعه ی طبقاتی است که در آن، طبقه ی حاکم با در اختیار گرفتن قوای جامعه (قوه ی مقننه، قضاییه، مجریه) در جهت تامین منافع خود می کوشد. براساس این تعریف، سیاست گذاری (وضع قانون، اجرای قانون و داوری بر پایه ی قانون) صرفا انعکاس منافع طبقاتی طبقه ی حاکم است.

در تعریف فوق به مفاهیم و واقعیت هایی چون مشروعیت حکومت و خواست عمومی در ایجاد دولت- کشور اشاره نمی شود. در دیدگاه تضادگرایی مارکسیسم، مفاهیمی چون مشروعیت و خواست عمومی صرفا در پرتو منافع طبقه ی غالب قابل فهم است. بر پایه ی این عقیده، سازمان سیاسی جامعه (حکومت) تا پیش از تحقق سوسیالیسم، فقط از طریق غلبه ی طبقاتی و به یاری عنصر زور شکل می گیرد.

تاکید بر اصل تضاد طبقاتی و منازعه ی طبقاتی در جهت کسب قدرت، باعث می شود که در این مکتب به واقعیت های عامی چون اصل "امنیت"، "مصلحت" و "منافع عمومی" که ممکن است موجب تشکیل یک حکومت گردد. "مصلحت عمومی" و "منافع عمومی" که ممکن است موجب تشکیل یک حکومت گردد، توجهی نشود.

شاید این سوال در ذهن مخاطبان مطرح شود که مفاهیم تشکیل دهنده ی عنوان کتاب چه نسبتی با یکدیگر دارند و چه رشته ای آنان را به هم متصل می کند. در پاسخ می توان گفت: مدنیت، محصول ترکیب امنیت، عدالت و آزادی است. مطالبه ی عدالت و آزادی، محصول نوع نگاه توسعه یافته و مدرنی است که انسان ها را فارغ از جنسیت، نژاد، قوم و طبقه ی خاص، حائز حقوق مسلم فرض می کند.

(نام کتاب:مدنیت،مدرنیسم و سوسیال دموکراسی/نویسنده:بهمن ارجمند/تعداد صفحات:۲۴۴ صفحه/سال انتشار چاپ اول:۱۳۹۷/ناشر:انتشارات اقاقیا)