تحلیلی بر دو برابر شدن صادرات گاز به ارمنستان/تهاتر گاز با برق

گروه اقتصادی: مجید چگنی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران هفته گذشته پس از دیدار با نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان ضمن اعلام خبر تمدید قرارداد تهاتر گاز با برق تا سال ۱۴۰۹ نیز توسط تهران و ایروان گفت: اکنون روزانه یک میلیون مترمکعب گاز به ارمنستان صادر می‌کنیم که این مقدار براساس تفاهم‌نامه جدید، دو برابر می‌شود.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خبر آنلاین، ایران و ارمنستان رسماً از بیست و سوم اردیبهشت ماه ۱۳۸۸ تهاتر گاز با برق را آغاز کردند و طبق قرارداد فی‌مابین، صادرات گاز ایران به کشور ارمنستان همراه با تهاتر با برق و یا بدون تهاتر با برق تا سال ۱۴۰۸ شمسی ادامه خواهد داشت.

براساس مفاد این قرارداد، صادرات گاز ایران به ارمنستان از ۱.۱ میلیارد متر مکعب در سال اول آغاز شده و پس از ۴ سال به ۲.۳ میلیارد متر مکعب افزایش یافته و ارمنستان نیز سالانه ۳.۳ میلیون کیلووات برق به ایران تحویل می‌دهد.

مرتضی بهروزی‌فر در گفت‌وگو باخبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی دو برابر شدن صادرات گاز به ارمنستان با توجه به شرایط موجود کشور به لحاظ تامین نیاز داخل اظهار داشت: عدد صادرات گاز به ارمنستان به حدی کم است که اگر دو برابر هم شود باز هم عددی نیست و نه در کاهش میزان گاز ارسالی به مقاصد نیاز داخل تاثیرگذار است و نه اینکه درآمد قابل توجهی را به دنبال دارد، اگر مازاد تولید به مصرف داشته باشیم هر کاری را می‌توانیم انجام دهیم، ولی حداقل اکنون امکان صادرات بیشتر را نداریم چون بیشترین تقاضا در دنیا در فصل سرد است و ما در ایران در فصل سرد حتی برای تامین صنایع خودمان مشکل داریم و ارسال گاز به نیروگاه‌ها و صنایع متوقف می‌شود تا بتوانیم مصرف بخش خانگی و تجاری را تامین کنیم.

وی افزود: تصور اینکه ما می‌توانیم مقادیر بیشتری را نسبت به رقم کنونی صادر کنیم دور از ذهن است مگر اینکه از ترکمنستان وارد و به دیگر کشورها صادر کنیم و یا به قیمت قطع انرژی ارسالی به صنایع و نیروگاه‌ها صادرات داشته باشیم. چون اولین شرط تعهدات و حضور در بازارهای جهانی این است که شبهه ایجاد نشود که اگر منافع ایجاب کند طرف زیر قرارداد می‌زند.

این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: در هر حال وقتی با یک کشوری قرارداد منعقد می‌کنیم، موظفیم به تعهدات عمل کنیم و در غیر این صورت به عنوان یک طرف غیر قابل اعتماد شناخته می‌شویم بنابراین یا نباید قرارداد منعقد کنیم اما وقتی این کار را کردیم در هر شرایطی باید به تعهدات پایبند باشیم.

وی در ادامه گفت: مسئله این است؛ شرایطی که کشور ما دارد مصرف داخلی انرژی و بخصوص مصرف گاز که بخش عمده سبد انرژی کشور را تشکیل می‌دهد با لحاظ کردن شرایط اقتصادمان خیلی بالاست، شدت مصرف انرژی در ایران حداقل دو برابر میانگین جهانی است، یعنی برای تولید یک دلار ارزش افزوده در کشور دو یا دو و نیم برابر میانگین دنیا انرژی مصرف می‌کنیم، دلیل آن هم اسراف مردم نیست. یکی از دلایل عمده این بوده که صنایع‌مان را انرژی‌بر تعریف کردیم، مثلا ما اوایل انقلاب و بعد از جنگ زمانی که خواستیم صنعت را توسعه دهیم؛ گفتیم کشوری هستیم که ذخایر عظیم نفت و گاز و انرژی ارزان داریم و باید تبدیل به کالای انرژی‌برکنیم و آن کالا را صادر کنیم، به همین خاطر صنعت فولاد، آلومینیوم و پتروشیمی را که خوراک اول‌شان گاز است توسعه دادیم و اکنون که مصرف بالا رفته برای تامین بخش خانگی و تجاری هم مشکل داریم.

بهروزی‌فر خاطرنشان کرد: هرچند مبحث ۱۹ را داریم و چند دهه است که باید اجرا شود و اولین پیش‌شرط آن نیز این است که جدار خارجی تمام ساختمان‌ها عایق شود اما در ایران این اتفاق نیفتاده است و یا اینکه وسایل گازسوز باید مطابق استانداردها باشد و انرژی را بصورت بهینه مصرف کند اما این اتفاق هم نیفتاده است، مصرف ما به نسبت تولید داخلی بالا است و از سوی دیگر هم با توجه به تحریم‌ها نه امکان تامین مالی و نه تکنولوژی را داشته‌ایم و نه اینکه مدیریت درست اعمال شده است، متاسفانه بخش بالادست هم توسعه پیدا نکرده و نتوانستیم متناسب با ذخایر تولید داشته باشیم به همین خاطر ناترازی داریم.

وی تاکید کرد: در حال حاضر در برخی سال‌ها حتی در اوج تابستان مشکل داریم و برخی نیروگاه‌ها با سوخت مایع کار می‌کنند در زمستان باید صنعت را تعطیل کنیم و یا با سوخت مایع کار کنند تا بتوانیم بخش خانگی و تجاری را پوشش دهیم و از سوی دیگر ذخایر زیرزمینی قابل توجه که بتواند مصرف را در زمستان ساپورت کند، نداریم. سال‌ها به دنبال این هستیم که ذخیره‌سازی زیرزمینی داشته باشیم اما به خاطر مشکلات تامین مالی و مسائل مدیریتی نتوانستیم حجم قابل توجهی در اختیار داشته باشیم و در زمان اوج مصرف پیک‌سایی کنیم.