کودتای 28 مرداد مصداقی عینی اعتماد به آمریکا

گروه سیاسی-مصطفی مطهری: کودتای 28 مرداد 1332 و ساقط سازی دولت ملی ایران یکی از وقایع مهم تاریخ معاصر ایران می باشد. اینکه کودتای 28 مرداد چگونه و با چه ترفند و تدابیری رخ داد نیاز به تحلیل و واکاوی ندارد. چونکه بر حسب ماهیت تاریخی، به مراتب و به تکرار درباره شرح ماوقع این اتفاق در این ایران گفته شده است. اینکه آمریکا به عنوان هادی، مجری و عامل کودتا توانست دولت ملی دکتر محمد مصدق را ساقط کند مسئله ای است که باید از زوایای گوناگون بدان توجه کرد.
به گزارش بولتن نیوز،در واقع آنچه در این باره قابل توجه می باشد این است که مصدق که با سیاست موازنه منفی تلاش داشت منافع کشور را تحصیل کند و جایِ پای نیروی سوم را به عنوان عامل تعادل به کشور باز کند در آن مقطع تاریخی یک نیاز مبرم و جدی بود. با این حال آنچه در قالب این رهیافت سیاسی جای تأمل دارد اعتماد کامل و بی قید و شرط او به آمریکا بود. در واقع همین اعتماد بیش از حد به آمریکای تازه بیرون آمده از لاک انزوای داخلی(دکترین مونروئه) به واسطه فراهم شدن شرایط کنش گری بین المللی در روزهای بعد از جنگ جهانی دوم موجب شد تا سند سرنگونی دولتش را امضا کند.
از جمله نقاط ضعف دکترین مصدق در قالب موازنه منفی و باز کردن پای نیروی سوم به ایران برای برقراری تعادل، عدم اعتماد و اتکا و اطمینان به نیروهای متحد و همسوی ملی و مذهبی و یا حتی اقشار مختلف اجتماعی بود. در واقع مصدق با گذاردن تمام تخم مرغ در سبد آمریکا و دور شدن روز افزون از متحدان داخلی و نیروهای مردمی و از دست دادن پشتوانه آنها، زمینه های این کودتا را فراهم ساخت.
با این حال براساس جمله معروف گذشته چراغ راه آینده است می توان این اتفاق ناگوار تاریخی را بسط و تعمیم زمانی داد. امروز در کشور ما میان اعتماد به آمریکا و عدم به آمریکا یک تضاد دیدگاهی وجود دارد. تضادی که تنها مختص به سیاستمدران و سیاست پیشگان نیست بلکه اقشار مختلف اجتماعی را نیز در می گیرد.
اینکه گروهی در پی دلدادگی بی قید و شرط به آمریکا هستند و آن را قبله آمالشان می دانند و همه چیز را به موی آن گره زده اند گویای دچارگی و گرفتارشدنشان به مسئله غفلت تاریخی است. به واقع این گروه آنچه را که باید نصب العین قرار دهند به دلیل ابن وقت بودنشان فراموش کرده اند. کدخدایی که بارها دستش برای این ملت ایران رو شده است، بطوریکه حتی نسبت به تعهداتش پایبند نبوده است. نمونه واقعی آن برجام و اتفاقات پیرامون آن در چند سال اخیر می باشد.
واقعیت امر این است که چهره مخدوش آمریکا برای ایران، علاوه بر آنکه در قالب تضاد منافع و ارزش ها قابل رصد و بررسی است از حیث تاریخی نیز سابقه ماهوی دارد. بنابراین آنچه این روزها در ذیل گزاره اعتماد و عدم اعتماد به آمریکا بر سرزبان ها افتاده مبدأیی به وسعت تاریخ معاصر ایران و تاریخ انقلاب اسلامی دارد. پس پیش از اتخاذ هر جهت گیری در این باره بهتر است براساس اصل منافع ملی و با نگاه به تاریخ از دریچه ایران زخم خورده از امپریالیسیم، به آمریکا و قصد و نیت آن در قالب نسخه پیچی هایی چون برجام و .. بنگریم.