ارمغان بودجه پیشنهادی دولت؛ تشدید فشار تورمی برای دهک‌های پایین

گروه اقتصادی: محمد حسین معماریان در گفتگوی درباره ایرادات لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه ۱۴۰۰ کل کشور، به نرخ ارز در لایحه اشاره کرد و گفت: به نظر ما اساساً ارز ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی در بودجه وجود ندارد. دولت ۸ میلیارد دلار با ارز ۴,۲۰۰ تومان و مابقی را با رقم ۱۷۵۰۰ که در حدود رقم نرخ نیمایی است تبدیل به ریال کرده است. بنابراین اساساً ارز ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ وجود ندارد.

به گزارش بولتن نیوز، اساساً ارز ۱۱ هزار ۵۰۰ تومانی در بودجه وجود ندارد. دولت ۸ میلیارد دلار با ارز ۴,۲۰۰ تومان و مابقی را با رقم ۱۷۵۰۰ که در حدود رقم نرخ نیمایی است تبدیل به ریال کرده است. بنابراین اساساً ارز ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ وجود ندارد

وی اظهار داشت: غیر از ارز ترجیحی برای سال آینده، معنا نمی‌دهد که دولت بخواهد نرخش را غیر از بازار آزاد بفروشد چرا که یا باید به شخصی با قیمت کمتر بفروشد که در این صورت رانت ایجاد می‌شود، در غیر این صورت باید مشخص باشد که مابه التفاوت آن کجا می‌رود.

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بودجه نفتی در چه صورتی تورم زا خواهد بود، گفت: بانک مرکزی در برابر ارزی که به دست می‌آورد دو گزینه پیش رو دارد یا باید ما به ازای دلاری آن‌را در بازار بفروشد و از بازار پول جمع کند که در این صورت با تورم همراه نخواهد بود اما اگر ارز را بگیرد و آن‌را در بازار عرضه نکند (به عنوان نمونه برای ذخایر خود نگاه دارد) پایه پولی افزایش پیدا می‌کند که منجر به تشدید فشارهای تورمی بر مردم خواهد شد.

یک سمت بودجه نفتی تورم است و سمت دیگر بیماری هلندی

معماریان ادامه داد: البته اگر بانک مرکزی تمامی ارزهای خود را در بازار عرضه کند نرخ ارز به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند که این کار به تولید کننده آسیب می‌زند و به بیماری هلندی تبدیل می‌شود. یعنی در شرایط معمول یک طرف بودجه نفتی، بیماری هلندی است و یک طرف تورم.

وی در پاسخ به این سوال که ارز در چه نرخی تبدیل به بیماری هلندی می‌شود، اظهار داشت: در حال حاضر نمی‌توان گفت چه نرخی برای ارز کشور را با بیماری هلندی مواجه می‌کند اما می‌توان گفت که اگر ارز به ۱۵ هزار تومان بازگردد بسیاری از تولیدکنندگان ما آسیب می‌بینند.

هزینه‌ها در بودجه قابل کاهش است. می‌توان افزایش دستمزدها را پلکانی کرد

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: صنایعی که مانند خودروسازی‌ها واسطه‌ای هستند و واردات در تولید نهایی آنها نقش بالایی دارد مانند صنایع مونتاژی برای آنها به صرفه تر است که نرخ ارز پایین بیاید. اما صنایعی که درجه مونتاژ آنها کمتر است و بیشتر قطعات آن در داخل تولید می‌شود می‌توان گفت که کاهش نرخ ارز باعث می‌شود صرفه شأن را از دست بدهند.

انجام اصلاحات اساسی وظیفه خود دولت است

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا مجلس می‌تواند اصلاحات اساسی در لایحه پیشنهادی دولت انجام دهد، گفت: انجام اصلاحات اساسی به سه دلیل باید توسط خود دولت انجام شود. اولاً، قانون گذار این اختیار را دارد که بودجه را رد کند. چه زمانی باید از این قابلیت استفاده کند؟ قاعدتاً زمانی که بودجه اشکالاتی اساسی داشته باشد. براین اساس و با توجه به اینکه لایحه بودجه ۱۴۰۰ یکی از بدترین بودجه‌های سالهای اخیر است، باید در مجلس رد شود.

بودجه ۱۴۰۰ به سه دلیل باید توسط خود دولت اصلاح شود؛ اولاً بودجه اشکالات اساسی دارد. دوم اینکه مجلس نسبت به دولت، دسترسی کمتری به اطلاعات هزینه‌ای بودجه دارد؛ سوم اینکه دولت است که قول همسان سازی حقوق بازنشستگان و افزایش ۲۵ درصدی حقوق‌ها را داده است بنابراین خودش باید منابع لازم برای اینکار را ایجاد کند

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: نکته دوم این است که مجلس نسبت به دولت دسترسی کمتری به اطلاعات هزینه‌ای بودجه دارد. دلیل سوم این است که از لحاظ اجتماعی دولت قول برخی از پرداختی‌ها مانند همسان سازی حقوق بازنشستگان یا فصل دهم قانون خدمات کشوری و افزایش ۲۵ درصدی حقوق را داده است و قاعدتاً همان کسی که قول افزایش هزینه‌ها را داده است باید همان کس منابع را نیز ایجاد کند.

وی در پاسخ به این سوال که اگر دولت می‌خواست کاری انجام دهد تا الان انجام داده بود و آیا رد کلیات منجر به اتلاف وقت نمی‌شود، گفت: مجلس اگر می‌خواهد بودجه را رد کند باید پای آن بایستد و اگر دولت اصلاحات را انجام نداد بار دیگر آن‌را بازگرداند و در نهایت به سمت بودجه ۳ دوازدهم برود.

هزینه‌ها قابل کاهش هستند

معماریان با بیان اینکه در حال حاضر بیم این وجود دارد که اگر مجلس زیادی در بودجه دست ببرد شورای نگهبان به مجلس ایراد بگیرد، گفت: هزینه‌ها در بودجه قابل کاهش است. می‌توان افزایش دستمزدها را پلکانی کرد. همسان سازی تنها ۴۵ هزار میلیارد تومان برای دولت (جدای تأمین اجتماعی) هزینه ایجاد کرد که این رقم در سال آتی باید ۲۵ درصد افزایش یابد. این رقم را دولت می‌تواند بگوید ۵۰ درصد را امسال انجام می‌دهم و نصف دیگر را سال آینده و یا طریقه‌ی همسان سازی را اصلاح کند. در حال حاضر حقوق برخی از بازنشستگان خیلی زیاد شده است و باید سقفی برای افزایش تعیین کرد.

حقوق کارکنان دولت در سال جاری حدود ۵۰ درصد افزایش یافت

وی ادامه داد: برخی از کارمندان دولت حقوقشان در سال جاری صد در صد افزایش پیدا کرد و به طور متوسط ۵۰ درصد درآمدها رشد کرد اما دولت می‌خواهد سال آینده ۲۵ درصد دیگر اضافه کند. درست است که تورم وجود دارد اما اگر از این محل، هزینه‌های دولت افزایش یابد و کنترل نشود، تورمی ایجاد می‌شود که فشار اصلی آن به کسانی است که حقوقشان تنها ۲۵ درصد افزوده می‌شود.

اگر دولت طی دو سه سال گذشته، برخی اصلاحات مالیاتی را شروع می‌کرد، بسیاری از مشکلات تأمین منابع برای بودجه حل می‌شد

اگر اصلاحاتی مالیاتی کلید خورده بود، بسیاری از مشکلات بودجه حل می‌شد

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که اگر شما جای دولت بودید چگونه هزینه‌های بودجه را تأمین می‌کردید، گفت: اگر دولت طی دو سه سال گذشته، برخی اصلاحات مالیاتی را شروع می‌کرد، بسیاری از مشکلات تأمین منابع برای بودجه حل می‌شد، حتی همین امسال هم رقم مالیات می‌توانست بیشتر شود اما این اتفاق نیفتاد. در حال حاضر برخی مالیات‌ها هستند که در کوتاه‌ترین زمان ممکن قابل دستیابی هستند اما هزینه‌های اجتماعی نیز در بر دارد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: کسب درآمد از طریق فروش سهام ظرفیتی بیشتر از این ندارد. اوراق نیز هر ظرفیتی که وجود دارد دولت انجام داده است اما باز هم کم خواهد آمد و اگر بخواهد از ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار میلیارد تومان بیشتر اوراق بفروشد قطعاً با مشکل مواجه خواهد شد.