اندازه‌گیری و نمایش به‌روز فقر به عنوان شرط لازم مبارزه‌ی واقعی با فقر و برقراری عدالت اجتماعی

گروه اقتصادی- امیر کرمانی عضو دپارتمان اقتصاد دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، آمریکا در یادداشتی نوشت: یکی از بهترین تحقیقاتی که در ماه‌های اخیر در مورد آثار اقتصادی کرونا و تاثیر آن بر گروه‌های درآمدی مختلف در مناطق مختلف انجام گرفته کار راج چتی و همکارانش هست. مقاله‌ای بسیار خواندنی و آموزنده که علاوه بر پرداختن به ابعاد اقتصادی این بحران به اندازه‌گیری میزان تاثیر سیاست‌های اقتصادی مختلف برای مقابله با این بحران هم می‌پردازد.

به گزارش بولتن نیوز، این مقاله همچنین یکی از بهترین نمونه‌‌ها برای آشنایی بیشتر با رویکرد استفاده از کلان داده‌ها برای بهبود درک ما از مسائل اقتصادی و سیاست‌های بهینه‌ی اقتصادی است.

اما آنچه از خود مقاله بسیار مهم‌تر است پلتفرمی هست که راج چتی و همکارانش با همکاری بخش خصوصی و انواع کلان داده‌ها علی‌الخصوص داده‌های بر مبنای پایانه‌ی فروش درست کرده‌اند. این پلتفرم این قابلیت را به محققین و سیاستگذاران اقتصادی می‌دهد که به صورت به‌روز وضعیت اقتصادی مناطق و دهک‌های درآمدی مختلف را مشاهده کنند. تقاضا ‌میکنم حتما چرخی در این سایت و داده‌هایش بزنید.

اما خبر خوب اول اینکه داده‌های شاپرک داده‌‌ی اصلی مورد نیاز برای ساخت چنین پلتفرمی در ایران است. همچنین با توجه به فراگیری کامل کارت‌های بانکی و شبکه‌ی پرداخت بانکی در ایران و تمرکز آن در شاپرک کیفیت این داده‌ها در ایران بسیار بالاتر از کیفیت داده‌های مورد استفاده‌ی چتی و همکارانش است.

خبر خیلی بهتر اینکه مقاله‌ی محمد حسینی و تورستن بک و مقاله‌ی دیگر محمد عزیز با آقای والی‌زاده از همین داده‌های شاپرک ولی در سطح استان استفاده می‌کند و به بررسی تاثیر سیاست وام یک میلیون تومانی کرونا بر خانوارها می‌پردازند. مثلا با استفاده از این داده‌ها نشان می‌دهند که فقرا بیشترین تاثیر مثبت را از این وام یک میلیون تومانی گرفتند و بیش از دو سوم مبلغ این وام صرف خریدهای روزمره‌ی خانوارها شد.

در دسترس قرارگرفتن این داده‌ها در سطح شهر و روستا و حتی محله این قابلیت را به محققین اقتصادی و سیاستگذاران می‌دهد که با دقت بسیار بالاتری بتوانند وضعیت معیشتی خانوارها و اقشار مختلف در مناطق مختلف را رصد کنند.

به نظرم وجود چنین پلتفرمی گام بسیار مهمی برای مقابله با فقر و نابرابری در کشورمان است و این کار می‌تواند باعث افزایش حساسیت سیاستگذار بر سیاست‌های مقابله با فقر شود.

همچنین درست شدن چنین پلتفرمی به همه‌ی ما کمک می‌کند که صدای ساکنان مناطق محروم ،‌حاشیه‌نشینان و روستاها را بهتر بشنویم. و چه بسا بهتر شنیدن این صدا باعث بشود کاهش واقعی فقر و نابرابری مطالبه‌ی همه‌ی ما بشود.

همچنین ایجاد چنین پلتفرم‌هایی هزینه‌های اتخاذ تصمیم‌های «به اسم فقرا و به کام خواص» مانند ارز 4200 و یا قیر مجانی را بیشتر می‌کند.

امیدوارم که مجموعه‌ی بانک مرکزی و شاپرک بتوانند هر چه زودتر این یادگار نیک را از خودشان باقی بگذارند.

البته قطعا به مراتب بهتر می‌شود اگر مجموعه‌ی دولت و وزارت رفاه، پایگاه داده‌ی ‌رفاه ایرانیان و زحمات علیرضا عبدالله‌زاده‌ی عزیز و تیمش را به سرانجام برساند. آن‌وقت موشک‌های فقرزداییمان هم به قابلیت نقطه‌زنی می‌رسند و با هزینه‌ی بسیار کمتری می‌توانیم چهره‌ی کریه فقر را از این خاک پاک بزداییم.

➖➖➖➖➖➖➖➖
پ.ن.: در کلاس‌ درسم از سیاست حمایتی وام یک میلیون تومانی در ایران به عنوان یکی از موفق‌ترین نمونه‌های سیاست‌های حمایتی در دنیا برای مقابله با شوک کرونا یاد می‌کنم. اگر باور نمی‌کنید نتایج تحقیق چتی و همکاران را با نتایج مقاله‌ی محمد حسینی و ترستن بک مقایسه کنید.