عملیات بازار باز بین بانکی تأثیری در کنترل رشد تورم ندارد

به گزارش بولتن نیوز، حسین درودیان در نشست «بررسی عملیات بازار باز بانکی» در مرکز تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام، فلسفه عملیات بازار باز را مدیریت نرخ بهره در دنیا اعلام کرد و گفت: بانک‌های مرکزی دیگر کشورها از ابزارهای مستقیم برای مدیریت نرخ بهره استفاده نمی‌کنند و به سراغ ابزارهای غیرمستقیم می‌روند.

وی افزود: به نظر می‌رسد هدفگذاری راه‌اندازی عملیات بازار باز بین بانکی در ایران، کنترل تورم باشد.

کارشناس اقتصاد پولی و مالی، راه‌اندازی عملیات بازار بین بانکی از سوی بانک مرکزی را ساختن ابزار جدید ندانست و گفت: این بسته اقتصادی برای جلوگیری از ورود نیروهای مخرب به اقتصاد است و یک اقدام مولد جدید محسوب نمی‌شود.

درودیان با بیان اینکه عملیات بازار باز بین بانکی ابزار بُرّنده‌ای نیست، تصریح کرد: تیپ تورم در ایران یک تیپ خاص است و با نوع تقاضاهای رایج در دنیا که تقاضای فزاینده فشار مصرفی و سرمایه‌ای است، متفاوت است.

وی ادامه داد: وقتی در دنیا چنین تورمی که ناشی از انباشت تقاضاست، قرار است مهار شود، بانک‌های مرکزی به سراغ کنترل نرخ بهره می‌ روند اما آیا این راهکار در ایران هم مؤثر است؟

این کارشناس اقتصاد پولی و مالی افزود: معتقدم با توجه به متفاوت بودن تیپ تورم در ایران، سیاست کنترل نرخ بهره نمی‌تواند به کنترل تورم منجر شود؛ بخصوص که هزینه‌های کنترل نرخ بهره برای اقتصاد ما که سال‌هاست متوسط نرخ سرمایه‌گذاری در آن منفی است، بسیار بالاست.

درودیان تأکید کرد: از نظر من، تیپ تورمی در ایران ناشی از فشار تقاضا نیست چرا که در کالاهایی تورم داریم که اصلاً تقاضای خرید ندارند ولی همواره قیمت‌ها صعودی هستند بنابراین چنین جنس تورمی با ابزار عملیات بازار بین بانکی برای کنترل نرخ بهره و در نتیجه کنترل تورم کارآمد نیست و حتی ممکن است هزینه‌های هنگفتی هم در پی داشته باشد.

وی در پاسخ به پرسشی در این خصوص که آیا موتور خلق تورم در ایران، کسری بودجه و تلاش برای جبران آن از محل پایه پولی است؟ گفت: در ایران دو عامل نرخ ارز و قیمت املاک و مستغلات همواره در تورم اثرگذار هستند و حتی در کالاهایی هم که نهاده‌های اولیه آن صد درصد داخلی است و نیاز به واردات ندارد هم نرخ ارز در آنها مؤثر بوده و سبب تورم می‌شود.

کارشناس اقتصاد پولی و مالی اظهار کرد: در چنین شرایطی، با بازی با نرخ بهره نمی‌توانیم سوالات جدی در خصوص ضعف‌های اقتصادی را پاسخ دهیم.

درودیان درباره خرید اوراق بدهی از سوی بانک‌ها در عملیات بازار باز بین بانکی گفت: در شرایطی هستیم که بانک‌ها به شدت با کاهش وجه نقد مواجهند و نمی‌توانند این اوراق را خریداری کنند در نتیجه مجبورند برای خرید اوراق، از پایه پولی استفاده کنند که تورم‌زاست.

به گفته وی، نباید اوراق بدهی در ترازنامه بانک‌ها وارد شود بلکه باید بانک‌ها از وجوه نقد مازاد خود اقدام به خرید اوراق بدهی کنند.

این کارشناس اقتصاد پولی و مالی با اشاره به بدهی ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی شبکه بانکی به بانک مرکزی گفت: تورم در ایران ناشی از شوک دارایی‌های ارزی و ملکی است. اخیراً هم با توجه به رشد شاخص بورس، این عامل نیز باعث فشار تورمی شده است درحالی‌که گفته می‌شد رونق بورس سبب جذب نقدینگی و کاهش تورم می‌شود اما می‌بینیم که همزمان با رشد شاخص بازار سرمایه، قیمت کالاها و خدمات هم در حال افزایش هستند.

درودیان تأکید کرد: البته اثرگذاری نرخ ارز بر تورم به هیچ عنوان با اثرگذاری رشد حتی هزار درصدی شاخص کل بورس در یک سال گذشته قابل ملاحظه نیست.

وی یکی دیگر از مشکلات اقتصاد کشور را وجود بخش‌های متعدد انحصاری و رانتی با بازدهی بالا دانست و گفت: بنابراین حتی با تغییر نرخ بهره هم نمی‌توان این شرایط که بر رشد تورم اثرگذار است، کنترل کرد.

این کارشناس اقتصاد پولی و مالی خاطرنشان کرد: به جای کاهش نرخ بهره بین بانکی باید سهمیه دادن به بانک‌ها در اصلاح ترازنامه و سقف‌گذاری برای ترازنامه بانک‌ها در دستور کار قرار گیرد. ‌