ادامه تحریم تسلیحاتی شلیک نهایی به سر برجام است

گروه بین الملل- دکتر ابوذر گوهری مقدم عضو هيات علمی دانشگاه امام صادق(ع) و کارشناس مسایل آمریکا طی یادداشتی در سایت سیاست پارسی نوشت: با توجه به اقدام امریکا برای تحریم‌های تسلیحاتی ایران و برای بازگرداندن تحریم‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل چند سناریو متصور است. یکی از این سناریوها این است که در مقطع فعلی و با توجه به خروج آمریکایی‌ها ازای برجام قطعنامه جدیدی به شورای امنیت ارائه بدهند و به عنوان یکی از اعضا در شورای امنیت به تصویب برسد و بتوانند تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران را مجدداً ادامه بدهند و تمدید کنند. با توجه به این سناریو احتمالاً مخالفت کشورهایی چون روسیه و چین وجود داشته باشد و آمریکا به هدف خود نرسد.

به گزارش بولتن نیوز، سناریو دیگر، موافقت این دولت است که موجب می‌شود پوسته برجام همچنان باقی بماند ولی عملاً منافع امنیتی برجام که این مساله از جمله آن موارد بود دیگر به ایران نمی‌رسد و برجام برای جمهوری اسلامی تهی از هرگونه فایده‌ای خواهد بود. سناریو بعدی این است که آمریکا از طریق یکی از اعضای برجام مکانیسم ماشه را فعال کند. یعنی توسط متحدینی چون انگلیس و فرانسه مکانیسم ماشه فعال و به شورای امنیت ارجاع شود. در این صورت آمریکا به هدف خود می‌رسد.

تمام تلاش دولت آمریکا بر این است که تکلیف تحریم تسلیحاتی ایران تا قبل از آبان ماه روشن شود. به نظر می‌رسد آنها در ژوئن گام مهمی بردارند.

سناریو دیگر، عدم موافقت اروپاییان با بازگشت تحریم‌ها بر علیه ایران است و مکانیسم ماشه فعال نشود و آمریکایی‌ها با استدلال‌هایی که مطرح می‌کنند به عنوان یکی از اعضای قطعنامه این مکانیسم را مطرح کنند. در این مرحله آمریکایی‌ها راه حقوقی دشواری پیش رو دارند ولی مساله پرونده هسته‌ای ایران و رابطه ایران و آمریکا صرفاً حقوقی نیست و مساله ای سیاسی است و امکان دارد. آمریکایی‌ها ورای استدلال‌های حقوقی با امتیاز دهی به بقیه کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل این مکانیسم را فعال کنند و تحریم‌ها را به نحوی برگردانند پس حداقل این امکان روی کاغذ وجود دارد.

سناریو دیگر، که احتمال آن بیشتر است ارجاع مستقیم پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی از طریق آژانس بین المللی اتمی به شورای امنیت است. آژانس باید در ماه ژوئن گزارشی در مورد فعالیت‌های جمهوری اسلامی ارائه کند و به نظر می‌رسد در مورد برخی از فعالیت‌های ارائه نشده جمهوری اسلامی که آنها آن را فعالیت‌های مشکوک جمهوری اسلامی می‌خوانند قطعنامه‌ای با لحنی تند صادر شود و از طریق شورای حکام سازمان انرژی اتمی پرونده به شورای امنیت برود و استدلال این خواهد بود که ایران برجام را نقض کرده است و احتمالاً منافع احتمالی برجام از این طریق عملاً منتفی گردد و از این طریق قطعنامه بر علیه ایران تصویب شود. نکته مهم این است که آمریکاییها مایل هستند تمام این اتفاقات قبل از انتخابات رخ بدهد تا ترامپ از تحریم ایران به نفع خود بهره برداری کند. در جریان انتخابات مناظره‌هایی بین آقای ترامپ و آقای بایدن وجود دارد و به طور طبیعی آقای بایدن در مورد خروج از برجام به آقای ترامپ حمله خواهد کرد. اگر آقای ترامپ بتواند از طریق یکی از این روش‌ها تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را میسر کند جواب محکم و قانع کننده‌ای برای بایدن خواهد داشت در غیر این صورت هجمه دموکرات‌ها افزایش پیدا خواهد کرد و ترامپ در موضع انفعال و تحت فشار دموکرات‌ها قرار خواهد گرفت و این به نفع او نیست. به همین دلیل تمام تلاش دولت آمریکا بر این است که تکلیف این موضوع تا قبل از آبان ماه روشن شود. به نظر می‌رسد آنها در ژوئن گام مهمی بردارند.

در حوزه سیاسی تقویت دیپلماتیک بخصوص نگاه به شرق در جمهوری اسلامی و افزایش رابطه با متحدین شرقی از جمله اقدامات ضروری ایران خواهد بود همچنین ایران باید تلاش کند تا سیاست‌های آمریکا در آژانس بین المللی اتمی به ثمر ننشیند.

شاید تنها منطقی که باعث شده است ما امروز در برجام باقی بمانیم مساله تحریم‌های تسلیحاتی است. اگر به هر دلیلی این امر در ماه اکتبر امسال محقق نشود هیچ منطقی برای حضور در برجام وجود ندارد. چون تمام تحریم‌ها برگشته است و ما هیچ منفعتی به دست نیاورده‌ایم. باید اضافه کنم که آمریکا تحریم‌های تسلیحاتی ایران را به نفع دیگری در ذیل تحریم‌ها اعمال کرده‌اند و حتی اگر آمریکا نتواند از این طریق عمل کند و به نتیجه برسد احتمالاً از طریق اجرای سختگیرانه قوانین تحریمی و تحریم‌های ثانویه آثار حقوقی و عملی این خواسته بر جمهوری اسلامی بار می‌شود. نباید فراموش کنیم که متاسفانه آمریکا در این زمینه ابزارهای لازم را دارد.

آمریکایی‌ها در هر صورت سیاست فشار حداکثری را پیش می‌برند و منطق فشار حداکثری تغییر محاسبه مسئولین جمهوری اسلامی است تا به مذاکره و امتیاز دهی مجبور شوند و در سطح دیگر با افزایش فشارها به دنبال تحریم توده‌های مردم بر علیه نظام هستند و با طرح مساله ناکارآمدی سیستم در صدد فشار بر مسئولین در راستای تغییر رفتار و یا حرکت به سمت مذاکره و یا در نهایت فروپاشی نظام هستند. لذا در مجموع آنچه باید کرد تغییر دادن این نگاه محاسباتی است. تنها راه تقویت سیاست مقاومت فعال است. احیا و معتبر کردن این سیاست نشان می‌دهد ما آماده پرداخت هر هزینه‌ای هستیم و عقب ننشسته‌ایم. اگر سیگنالی منفی به طرف مقابل ارسال شود او جلوتر می‌آید و اقداماتی شدیدتر انجام می‌دهد. در حوزه سیاسی تقویت دیپلماتیک بخصوص نگاه به شرق در جمهوری اسلامی و افزایش رابطه با متحدین شرقی از جمله اقدامات ضروری ایران خواهد بود همچنین ایران باید تلاش کند تا سیاست‌های آمریکا در آژانس بین المللی اتمی به ثمر ننشیند و آمریکا در قانع کردن اعضا و جلب مشارکت کشورهای متحد خویش موفق نشود. مجموعه این اقدامات می‌تواند سیاست امریکایی‌ها برای ماههای اخیر را بی ثمر کند.