گامی رو به جلو در حوزه آموزش مجازی در شرایط کرونایی

گروه اجتماعی: مریم سلیمی مدرس دانشگاه و پژوهشگر ارتباطی  گفت: شرایط کرونایی، گامی رو به جلو را در حوزه آموزش مجازی رقم زد و سبب شد تا نظام آموزشی کشور در سطوح عالی تا آموزش و پرورش، بیش از پیش خود را به استانداردهای آموزش مجازی نزدیک کنند. همین شرایط نیز موجب شد برخی مشکلات، خلا ها و کمبودها خودنمایی کرده و برای رفع آنها گام های موثری در زمانی محدود برداشته شود.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از فارس، این پژوهشگر ارتباطی افزود: همچنین این شرایط سبب شد تا مسؤلان و کادر اداری نظام آموزشی، استادان، دانشجویان، معلمان، دانش آموزان و خانواده‌هایشان بکوشند تا سوادها و مهارت های لازم برای حضور و کار در محیط های آموزشی مجازی را در خود ارتقا دهند. این تلاش ها، با همه خلأها و کمبودها، ارزشمند و ستودنی است و انتظار می رود تا ضمن رفع مشکلات موجود، راهکارهای لازم ارائه شود تا کیفیت آموزشی در این حوزه افزایش یابد.

سلیمی گفت: برای بسیاری از استادان و دانشجویان حضور در محیط های مجازی با نگاهی آموزشی بعضا با مقاومت ها و سختی انطباق، در ابتدا روبرو بود ولی به تدریج این مساله جا افتاده و مزایای این روش آموزشی برای همگان هویدا شده است. از جمله مزایای روش مجازی، برگزاری به موقع کلاس ها در زمان‌های تعیین شده و مشارکت بیشتر دانشجویان با توجه به حذف مشکلات رفت و آمد و هزینه های ایاب و ذهاب به خصوص برای دانشجویان شهرستانی است.

به گفته سلیمی، برخی دانشجویان در همین ایام و در این بستر به انجام دفاع از پایان نامه‌های خود اقدام کردند که از ابعاد مختلف تجربه موفقی داشتند. ضمن رفع مشکلات رفت و آمدی برای دانشجویان و استادان و امکان ارائه ها، توضیحات و داوری های لازم، از تشریفات و برخی هزینه های مازاد در این خصوص جلوگیری شد و بعضا استقبال دانشجویان سبب شده تا به خصوص برای دانشجویان ساکن شهرستان، تقاضا برای دفاع مجازی بعد از دوران کرونایی نیز ادامه داشته باشد.

وی معتقد است که از دیگر مزایای برگزاری دوره های آموزشی در این قالب، امکان دسترسی سریعتر و سهل تر به منابع و مستندات ارائه شده در کلاس و نیز ضبط مباحث مطروحه و رجوع بیشتر دانشجویان به آنها است.همچنین با امکان آنلاین بازخوردگیری و انجام نظرسنجی ها و اعمال اقدامات مدیریتی لازم، فرصتی برای ارتقاء کمی و کیفی کلاس‌ها فراهم می‌کند.

این پژوهشگر ارتباطی خاطرنشان کرد: حضور مدیران آموزشی و نظارت بیشتر آنها بر کیفیت کلاس ها و مباحث مطروحه، فرصت شناخت بیشتری را به آنها در شناسایی اساتید به خصوص مدعو و تصمیم گیری برای ادامه یا عدم ادامه همکاری ها فراهم کرده است. لذا این شرایط فرصت و محک مناسبی از بعد کیفیت آموزشی نیز هست.

سلیمی افزود: پایبندی به زمان از سوی اساتید و دانشجویان و پشتیبانی های لازم کارشناسان آموزشی و فنی از کلاس ها از دیگر مزایای روش آموزشی حاضر است.

این مدرس دانشگاه با اشاره به برخی محدودیت های تعیینی وزارت علوم برای انتخاب پلتفرم ها و عرضه کنندگان بستر و محیط آموزشی، گفت: در شرایط بحران می توان در این خصوص انعطاف لازم را داشت و با لحاظ مباحث امنیتی بستر و شبکه، مجوز بیشتری به دیگر محیط ها داد چرا که تمرکز بر یک بستر و پلتفرم، مشکلات فنی را می تواند افزایش دهد و موجبات کاهش بازدهی کلاس های مجازی را فراهم کند.

سلیمی گفت: علی رغم همه مزایای آموزش های مجازی، این روش مناسب برخی رشته ها و دروس نیست و بیشتر، مناسب دروس نظری است. وقتی دروس وارد حیطه استاد شاگردی و کارورزی می شوند و جنبه عملیاتی بیشتر می یابند، کار سخت تر می شود. مانند عمده رشته های زیر مجموعه هنرهای تجسمی، دستی، نمایشی و همچنین علوم آزمایشگاهی، پزشکی و موارد مشابه.

* گرایش به یاری گرفتن از واقعیت های مجازی، افزوده، ترکیبی و توسعه یافته در آموزش‌ها

وی افزود: بهره گیری از واقعیت های مجازی، واقعیت افزوده، ترکیبی، توسعه یافته و نیز هولوگرافی گاه در این خصوص شاید بتوانند برخی خلأها را جبران کنند که قطعا این مساله با بحث‌های هزینه ای و امکانات فعلی دانشگاه ها سازگار نیست، هرچند می توان به تدریج گام هایی در این خصوص برداشت.

سلیمی گفت: حتی با بازگشایی دانشگاه ها پیشنهاد می کنم همچنان دانشگاه ها برخی دروس یا انجام دفاع از پایان نامه‌ها را در قالب مجازی برگزار کنند چرا که از مزایا و صرفه لازم برخوردار است، کما اینکه سبب می‌شود این پیوند با محیط های مجازی حفظ شود، حتی در همین بسترها به برگزاری وبینارهای آموزشی اقدام کرده و از دانش و تجارب اساتید بین المللی نیز استفاده شود.

این پژوهشگر ارتباطی گفت: به نظر من تمام‌دروس نظری بهتر است مجازی ارائه شوند و تمام دانشجویان رشته هایی که جنبه عملی دارند با ملاحظات لازم در کلاس ها حاضر شوند.

وی درباره بازگشایی دانشگاه ها از اواسط خرداد گفت: این تصمیمی است که باید با لحاظ مسائل بهداشتی لازم توسط ستاد مدیریت بحران کرونا گرفته شود و در صورت تایید این مدیریت، دانشگاه ها با رعایت مسائل ایمنی لازم به انجام آن بپردازند. لازم است وزارت علوم و مدیریت بحران کرونا به ابلاغ دستورالعمل‌های لازم درباره برگزاری کلاس ها و امتحانات اقدام کنند تا این مهم با کمترین آسیب احتمالی ممکن صورت گیرد.

وی افزود: برگزاری کلاس ها باید در محیط های بزرگتر حتی آمفی تاتر دانشگاه ها، با رعایت فاصله فیزیکی به همراه ماسک صورت گیرد. البته با لحاظ وضعیت دانشجویان کم شنوا، نابینا، دارای مشکلات جسمی و حرکتی به عنوان مثال اساتیدی که داری دانشجوی کم شنوا هستند لازم است از ماسک های مخصوص در این خصوص استفاده کنند که این مساله یاری دانشگاه را برای تهیه این نوع ماسک ها می طلبد.

وی بر لزوم کمک دولت در ارتقای کیفیت ارائه خدمات اینترنتی و پهنای باند تاکید کرد و گفت: ضمن اینکه این مشکل به کاهش بازدهی کلاس ها، ایجاد اختلال، عدم امکان ارتباط تصویری منجر می شود به شور و اشتیاق و انگیزه آموزشی و تمرکز لازم هر دو سوی ماجرا صدمه می زند. کمبودها و مشکلات فنی و اینترنتی، نباید به قضاوت نادرست در خصوص کیفیت و مزایای برگزاری دوره های آموزش مجازی منجر شود.

وی با بیان اینکه لازم است از تجارب آموزشی دیگر کشورهای پیشرو در حوزه آموزش مجازی بهره گرفت و بعضا همکاری های مشترکی نیز در این خصوص داشت، گفت: به نظرم تجربه آموزش مجازی حاضر، نیازمند مستندنگاری و بهره گیری و انتقال این تجارب برای دوره های آتی یا موارد مشابه است.