بقائی: مذاکره و تهدید را هم‌زمان نپذیرفتیم

اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری هفتگی با اصحاب رسانه، پاسخگوی سؤالات خبرنگاران شد.

بقائی درباره فعالیت‌های دیپلماتیک هفته اخیر و تحولات منطقه گفت: در سطح منطقه متاسفانه شاهد نسل کشی در غزه و جنایت در کرانه باختری بودیم. عملا آتش بسی که ادعا می‌شد ضامنانی دارد به هیچ انگاشته می‌شود و رژیم به صورت مستمر به مردم فلسطین از جمله پزشکان و پرستان و بیمارستان حمله می‌کند.

بیمارستان المعمدانی متاسفانه مجدد هدف قرار گرفت که بخشی از نسل کشی در غزه است که ادامه دارد. در لبنان هم آتش بس نقض شده است. حملات به یمن دوباره ادامه یافته است و ما همه را محکوم کرده‌ایم.

سفر غریب‌آبادی به روسیه

وی افزود: هفته گذشته وزیر خارجه سفری به الجزایر داشتند. در ادامه سیاست توسعه روابط با کشورهای اسلامی این سفر مفید بود. همچنین در سطح معاونین معاون سیاسی به اتریش، صربستان و اسلواکی سفر داشتند.  ملاقاتی هم با مقامات اتحادیه اروپا انجام شد. امروز هم آقای غریب آبادی برای شرکت در نشست حامیان منشور ملل متحد به روسیه سفر کردند.

موضوع اصلی ما رفع تحریم‌های ظالمانه است

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره دور اول و دوم مذاکرات ایران و آمریکا و ادامه سیاست‌های تحریم علیه ایران گفت: این مواضع متناقضی است که بیان می‌شود، این تناقض را باید حل کنند. یکی از دلایل مذاکرات غیرمستقیم همین است که شما نمی‌توانید همزمان به سیاست فشار و تهدید ادامه دهید، چنین رویکردی پذیرفته نیست.

در خصوص گفتگوهای مسقط این اولین دور از مذاکرات بود. طرف‌های درگیر چارچوب‌های مدنظر خودشان را بیان کردند. مواضع ما درباره موضوع هسته‌ای روشن است و بهانه‌ای برای ایجاد بحران در دو دهه بوده است. موضوع اصلی ما رفع تحریم‌های ظالمانه است که طی چند دهه علیه ایران اعمال شده و این مطالبه جدی ماست که مطرح کردیم و آن را دنبال می‌کنیم.

مذاکره مستقیم نه مفید است و نه برای ایران قابل قبول است

وی درباره محل دور جدید مذاکرات و در خصوص احتمال مذاکره مستقیم گفت: ما خیلی شفاف و حرفه‌ای اطلاع رسانی کردیم. در این مورد هم وزیر اعلام کردند که احتمالا دور بعدی در جایی غیر از عمان است. مهم این است که شکل و چارچوب تعامل ایران و آمریکا بدون تغییر است. 

مذاکره غیرمستقیم با میانجی‌گری عمان است، تمهدیدات توسط عمان اندیشیده می‌شود و مطمئنیم به نحو شایسته‌ای تصمیم می‌گیرند. در خصوص محل مذاکرات ما با عمان در تماس هستیم که بعدا ما تصمیم خواهیم گرفت و اعلام می‌کنیم. نکته بعدی اینکه مذاکره مستقیم مفید نیست. مذاکره غیرمستقیم شیوه نامتعارفی نیست و قبلا اتفاق افتاده است و مبتنی بر تجارب ثابت شده قبلی است. ما باید روشی را انتخاب کنیم که نسبت به موثر بودن آن اطمینان داشته باشیم. مذاکره مستقیم نه مفید است و نه برای ایران قابل قبول است.

پیشنهاد ایران به آلمان در خصوص ایجاد سازوکار حقیقت‌یاب

بقائی درباره پیشنهاد ایران به آلمان در خصوص ایجاد سازوکار حقیقت‌یاب درباره ارائه تسلیحات شیمیایی به رژیم بعث عراق گفت: این موضوع دستورکار ثابت وزارت امور خارجه است، این موضوع با گذشت زمان به فراموشی سپرده نمی‌شود. جنایتی که در جنگ تحمیلی انجام شد و استفاده از تسلیحات شیمیایی مصداق بارز جنایت جنگی است. همه کسانی که دست داشتند باید پاسخگو باشند. 

اینکه چند دهه گذشته و مطالبات به حق ایران بی‌پاسخ مانده باعث نمی‌شود در پیگیری موضوع تردید کنیم. بحث تشکیل سازوکار کشف حقیقت برای بررسی نقش و میزان همکاری شرکت‌های آلمانی در تامین اقلام مورد نیاز از مدتی قبل مطرح شده است، در شهریور 1402 به سفارت آلمان منعکس شد. ما بارها اعلام کردیم انتظار ما این است که اگر حسن نیتی وجود دارد باید با پاسخ مثبت طرف آلمانی مواجه شویم. در دهه 1370 بخشی از پرونده‌ها رسیدگی شده و اگر چنین چیزی است بخشی از نتایج را در اختیار ایران قرار دهند.

موافقتنامه همکاری راهبردی ایران و روسیه

وی درباره موافقتنامه همکاری راهبردی ایران و روسیه و تصویب در روسیه گفت: این موافقتنامه در زمان مذاکره برای ما اهمیت داشت. این سند با دقت زیاد تنظیم شد و انجام روند تصویب در مجلس و اجرایی کردن یکی از اولویت‌های وزارت امور خارجه بود. لایحه تنظیم شده و به مجموعه هیات دولت ارجاع شده است. روند آغاز شده است و امیدواریم به مجلس ارسال شود.

روابط با آلمان

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روابط با آلمان گفت: هفته قبل اعلام کردم که برای روابط دوستانه و احترام متقابل ارزش و احترام بالایی قائلیم. آلمان یکی از شرکای تجاری ما بوده است، ما به دنبال حفظ و ارتقای روابط هستیم. متاسفیم که در دوره‌ای به دلیل رفتارهای افراطی طرف مقابل اتفاقات ناخوشایندی در روابط افتاد، خصوصا اخلال در روابط مردم با مردم و بسته شدن مراکز در آلمان. در خصوص خبر معرفی وزیر خارجه آلمان برای تصدی ریاست مجمع عمومی سازمان ملل ما این را شنیدیم و برای ما قابل انتظار نبود. کسی که می‌خواهد نامزد چنین پستی شود بلید سابقه قابل ارائه در خصوص روابط با کشورها داشته باشد.

توافق برای سفر گروسی به تهران انجام شده است

وی درباره سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران گفت: توافق برای سفر گروسی به تهران انجام شده است و اصل سفر تفاهم شده است. در خصوص جزئیات سفر نکاتی است که نمایندگی ما در وین در تعامل با دفتر مدیرکل در حال پیگیری است. فکر کنم این هفته باید صورت گیرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره سفر گروسی قبل از دور دوم مذاکرات گفت: این سفر از قبل برنامه ریزی شده بود. از زمان گفتگوی وزیر با ایشان این تعامل با آژانس بود و در چارچوب تعاملاتی است که به صورت مرسوم با آژانس داریم.

ادعای حضور شرکت‌های آمریکایی در ایران

بقائی درباره ادعای حضور شرکت‌های آمریکایی در ایران گفت: فکر می‌کنم باید با طمانینه قضاوت کرد. ما جلسه‌ای 2.5 نیم ساعته داشتیم و در خصوص بحث‌های اصلی بین دو کشور که از طرف ما رفع تحریم‌ها و از طرف مقابل موضوعات مرتبط با هسته‌ای بود، برگزار شد. ایران هیچوقت مانعی بر سر راه همکاری‌های اقتصادی نبوده و این مشکل خود آمریکاست که با وضع قوانین پیچیده شهروندان خودش را محروم کرده است.

مصمم هستیم ظرفیت‌های روابط با آفریقا را شناسایی کنیم

وی درباره نمایشگاه اکسپو 2025 و نشست اقتصادی ایران و آفریقا گفت: این رویداد اکسپو مهم است، برای بیان ظرفیت‌های ایران که هفته اول اردیبهشت برگزار می‌شود. همزمان با آن همایش اقتصادی ایران با آفریقا برگزار می‌شود. تعداد قابل توجهی از کشورهایی آفریقایی اعلام آمادگی کردند برای شرکت در این همایش. ما مصمم هستیم ظرفیت‌های روابط با آفریقا را شناسایی کنیم.

سکوت کشورهای اروپایی درباره ایران

بقایی درباره سکوت کشورهای اروپایی درباره ایران و دستورالعمل برای مذاکرات آتی گفت: دستورالعمل ایران برای مذاکرات روشن است و همان دستورالعمل قبلی است. طبیعی است که با توجه به روند مذاکراتی هرجا که لازم باشد مواضعی در نظر گرفته می‌شود. در مورد اینکه چرا اروپایی‌ها از لحاظ رسانه‌ای سکوت کردند این چیزی است که اروپایی‌ها باید جواب بدهند، ولی تفاهمی بین طرف‌ها نبوده است.

نمایندگان ملت در جریان مذاکرات قرار گرفتند

وی در خصوص تعامل وزارت امور خارجه با سایر قوا در خصوص مذاکرات گفت: در سطح عالی است. هماهنگی و انسجامی که وجود دارد قابل تقدیر است. نمایندگان ملت هم قبل و هم بعد تحولات در جریان قرار گرفتند.

عراقچی به روسیه می‌رود

وی در پاسخ به تسنیم درباره رایزنی‌ها با اعضای برجام درباره مذاکرات ایران و آمریکا گفت: برجام از لحاظ حقوقی یک توافق زنده و موجود است. طرف‌های مشخصی هم دارد و ما طبق برجام به تعامل و رایزنی‌های خود ادامه خواهیم داد. این تعاملات سودمند خواهد بود و این روند ادامه دارد. همین هفته سفر از قبل برنامه ریزی شده است و آقای عراقچی در اواخر همین هفته سفر به روسیه خواهند داشت. این از قبل برنامه ریزی شده بود اما در خصوص گفتگوها با آمریکا رایزنی خواهد شد. گفتگوها با اروپا ادامه داشته است و سفر آقای تخت روانچی به اروپا را هم هفته گذشته داشتیم.

پیگیری وضعیت شهروند ایرانی بازداشت‌شده در فرانسه

بقائی درباره شهروند خانم ایرانی که در فرانسه بازداشت شده اظهار داشت: متاسفانه چند هفته قبل بازداشت شدند. بعد از چندین بار پیگیری از سوی سفارت  صرفا به ما گفته شده که جرم ایشان حمایت از گروه‌هایی است که به زعم ‌آنان گروه‌های افراطی است. اما ایشان مطالبی را در حمایت از مردم غزه بیان کردند که این خودش معنادار است. مطالبه ما از فرانسه این است که اجازه دیدار کنسولی به ایشان بدهند.

استقبال کشورهای عربی از مذاکرات

وی درباره استقبال کشورهای عربی از مذاکرات گفت: ما از رویکرد مثبت و سازنده همه همسایگان نه فقط در این تحول، بلکه در تحولاتی که در منطقه رخ داده است تقدیر می‌کنیم. امنیت همسایگان به مثابه امنیت خودمان است. در طی 6 ماه گذشته تعاملات خوبی بین ایران و کشورهای همسایه اتفاق افتاد که در ادامه سیاست‌های همسایگی ما در دولت شهید رئیسی بود. این وفاق به یک باور جمعی مبنی بر درون‌زا کردن امنیت و پیوستگی امنیت کشورها به یکدیگر است. آقای عراقچی کشورهای منطقه را در جریان گفتگوها قرار دادند و آخرین مورد تماس‌های تلفنی با مصر، قطر، امارات و کویت بود که این روند را ادامه خواهیم داد.

ناآرامی در منطقه به‌دلیل ادامه اشغال فلسطین است

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره ناآرامی اوضاع منطقه گفت: این ناشی از وجود بازیگری به نام رژیم صهیونیستی و ادامه اشغال در فلسطین اشغالی است. تنها موجودیتی که به عنوان آپارتاید شناخته شده و قلمرو دو کشور را تحت اشغال خودش قرار داده است. بنابراین ناآرامی‌ها در منطقه ناشی از معضلی است که شوربختاته طرف‌های غربی نمی‌خواهند بپذیرند.

واکنش به ادعاها در خصوص جزئیات مذاکرات ایران و آمریکا

وی در واکنش به ادعاها در خصوص جزئیات مذاکرات ایران و آمریکا گفت: همه موضوعات در چارچوب تفاهمات قبلی بین طرف‌ها انجام شده است. موضع اصولی ما روشن است و آن رفع همه تحریم‌ها در برابر اعتمادسازی و شفافیت سازی است که اکنون هم به اندازه کافی وجود دارد. ما کاملا همین الان هم به تعهدات خود در پادمان ملتزم هستیم. اینکه جزئیات به چه صورتی است باید به مراحل بعدی محول کنیم.

اقدامات برای توقف نسل‌کشی در غزه

بقائی درباره اقدامات برای توقف نسل‌کشی در غزه گفت: ما از همه ظرفیت‌های دیپلماتیک برای مطالبه درخواست مردم مسلمان منطقه برای توقف نسل کشی استفاده می‌کنیم. در همه تعاملات دیپلماتیک بخش ثابت دستورکار همین بحث غزه، لبنان و تعرض‌ها به سوریه است. جای تاسف دارد که رژیم صهیونیستی به دلیل حمایت تمام عیار برخی طرف‌های غربی بدون هیچ نگرانی از بازخواست به جنایت‌های خود ادامه می‌دهد.

باید لغو تحریم‌ها مؤثر و نتیجه‌بخش باشد

وی درباره خواست ایران از مذاکرات و مطالبات فنی گفت: ما نگاهمان رو به جلو است ولی با کوله باری از تجارب گذشته، ما حتما از تجارب گذشته درس خواهیم گرفت. در خصوص نحوه اجرای تعهدات طرف مقابل چیزی که ما روی آن تاکید داشتیم صرفا لغو تحریم‌ها روی کاغذ نبود، باید لغو تحریم‌ها موثر و نتیجه بخش باشد. اگر طرف مقابل تعهداتی بیان می‌کند نباید صرفا قول بیانی باشد بلکه باید تضمین‌هایی بدهد. انشالله با در نظر گرفتن همه این عوامل، تیم مذاکراتی کار را پیش خواهد برد.

تحریم‌های اروپا غیرقانونی است و ما آن را غیرسازنده می‌دانیم

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تصویب تحریم علیه ایران توسط اروپا گفت: چیزی که مشخص است این است که مفهوم سازی‌هایی که اقدامات قضایی ایران را زیر سئوال ببرد قابل پذیرش نیست. طرف‌های اروپایی با رویکردی که مبتنی بر تفسیر انحصاری از حقوق بشر است به خودشان اجازه می‌دهند که درباره اقدامات دیگران نظر بدهند و تحریم کنند. این تحریم‌ها غیرقانونی است و ما آن را غیرسازنده می‌دانیم.

مادامی که زبان فشار و تهدید وجود دارد مذاکره به‌صورت مستقیم اتفاق نخواهد افتاد

وی در واکنش به تهدیدات آمریکا علیه ایران گفت: مادامی که زبان فشار و تهدید وجود دارد مذاکره به صورت مستقیم اتفاق نخواهد افتاد. استفاده از چنین لفظی و بیانی زمینه ساز تخریب موازین بین‌المللی است. عصاره منشور سازمان ملل خودداری کشورها از توسل به زور است، اما طرف‌های آمریکایی این اصل را در سال‌های متمادی نقض کردند و این معارض با حاکمیت قانون بین‌المللی است.

حتماً مدیریت کشور را به مذاکرات وابسته نمی‌کنیم

بقائی درباره تاثیر احتمالی مذاکرات بر مدیریت دیگر موضوعات کشور گفت: ما حتما مدیریت کشور را به مذاکرات وابسته نمی‌کنیم. همه باید کار خودشان را انجام دهند. بار اول نیست که درگیر مذاکره شدیم. مذاکره عملا به مثابه جدیت ایران به دیپلماسی همیشه وجود داشته است و حتما مسئولین توجه دارند که بحث مذاکرات را باید از دیگر موضوعات کشور جدا کنیم.

سفر هیئت تجاری ایران به افغانستان

وی درباره سفر هیات تجاری ایران به افغانستان گفت: عمدتا در جریان این سفر که به ریاست معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه بود فرصت‌های همکاری و مراوده تجاری بین ایران و افغانستان مورد بررسی قرار گرفت. هدف این بوده که از آخرین وضعیت ظرفیت‌های صنعتی و راه‌های گسترش روابط با خبر شویم.

هتک حرکت به قرآن در هلند

وی در واکنش به هتک حرکت به قرآن در هلند گفت: این اقدام قبلاً در برخی کشورهای اروپایی اتفاق افتاده و موجب بروز مشکلات جدی در کشورهای اسلامی شده است، این‌گونه اقدامات یک تفسیر غلط از آزادی بیان است، توهین به مقدسات مسلمانان و هر دین دیگری غیرقابل قبول است و نباید در قالب آزادی بیان توجیه کرد، ما این اقدام را محکوم می‌کنیم و از هلند انتظار داریم پیگیری کنند، این را نباید در قالب آزادی بیان عادی‌سازی کرد و اجازه داد.

دیپلمات‌های ایرانی همیشه قائل به نزاکت دیپلماتیک بودند

بقائی درباره حواشی مطرح‌شده درباره مذاکرات در مسقط گفت: دیپلمات‌های ایرانی همیشه قائل به نزاکت دیپلماتیک بودند. ما در برخورد با دیپلمات‌های آمریکایی در سایر مجامع بین‌المللی اگر سلام شود ما علیک می‌گوییم. درباره حواشی هم، بعد از مذاکرات 2 ساعت و نیم در آخرین لحظات و هنگام خداحافظی این سلام و علیک صورت گرفت، بقیه حواشی را خواهش می‌کنم بها ندهید.

روابط ایران و مصر

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روابط ایران و مصر گفت: در خصوص روابط دوجانبه روندی که از قبل شروع شده بود پیوسته ادامه دارد و خود تکرار تماس‌ها معنادار است و می‌توان برداشت کرد که به چه سمتی داریم حرکت می‌کنیم.

اختلافات در آمریکا درباره ایران

وی درباره اختلافات در آمریکا درباره ایران گفت: موضوعی است که خودشان باید حل و فصل کنند و موضوعات داخلی آنان به ما ارتباط ندارد. اما در داخل آمریکا ما با جریان‌هایی که هیچ‌وقت به دنبال رویکردهای دیپلماتیک نبودند مواجهیم.

مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم با میانجی‌گری عمان انجام خواهد شد

بقائی در واکنش به تغییر روند مذاکرات آتی تصریح کرد: هیچ تغییری در شکل مذاکرات اتفاق نیافتاده است و مذاکرات به صورت غیرمستقیم با میانجی‌گری عمان انجام خواهد شد.

موضوع مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا منحصر به موضوع رفع تحریم‌ها و هسته‌ای است و هیچ موضوعی در دستورکار قرار ندارد.

پیداشدن جسد یک زن ایرانی در کانادا

وی درباره پیدا شدن جسد یک زن ایرانی در کانادا گفت: ما به خانواده ایشان تسلیت عرض می‌کنیم. این وظیفه ماست که وضعیت اتباع ایرانی در هر کجای دنیا را پیگیری کنیم. ما با کانادا رابطه دیپلماتیک نداریم ولی تلاش کردیم از طریق دفتر حفاظت منافع خود در کانادا موضوع را پیگیری کنیم. اقدامات در خصوص انتقال جسد ایشان در حال انجام است. دلایل اتفاق حادثه برای ما روشن نیست و مقامات کانادایی باید توضیح دهند و از مقامات کانادا درخواست توضیح داریم.

نشست آنتالیا و حضور ایران

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نشست آنتالیا و حضور ایران گفت: مجمع آنتالیا یک مجمع گفتگو و فرصتی برای تعامل است. به زودی مجمع گفتگوهای تهران را خواهیم داشت و فرصتی برای تعامل با مقامات کشورهای مختلف است. این نشست‌ها فرصت‌هایی است که برای تبادل نظر طراحی شده است.

مکان مذاکرات آتی بعد از قطعی‌شدن اطلاع‌رسانی خواهد شد

وی درباره حواشی درباره مکان مذاکرات آتی گفت: شکل و روش مذاکرات تغییری نکرده و کماکان توسط دولت عمان این مذاکرات تمهید خواهد شد. شخص وزیر خارجه عمان که ما از ایشان تقدیر می‌کنیم خودشان موضوع را ادامه خواهند داد. در خصوص مکان هم بعد از قطعی شدن اطلاع رسانی لازم صورت خواهد گرفت.

شکایت حقوقی توسط آمریکا و مصادره 47میلیون دلار از فروش نفت ایران

بقائی درباره ثبت شکایت حقوقی توسط آمریکا و مصادره 47 میلیون دلار از فروش نفت ایران گفت: این بار اول نیست که آمریکایی‌ها بر اساس قوانین داخلی خودشان ایران را متهم به موضوعات مرتبط با تروریست کردند، این قابل قبول نیست، این اقدامات مبنای قانونی و مشروع ندارد و از نظر ما محکوم است و وجاهت قانونی ندارد.