"اوپك گازي" بايد اولويت اول ايران باشد

كرد كه يك ميدان جديد گاز طبيعي را در درياي خزر كشف كرده است.

هنوز از حجم دقيق ذخاير گازي اين ميدان جديد، سخني به ميان نيامده اما به گفته وزير نفت، حجم اين مخزن جديد گازي، بيش از  حجم كل ذخاير گاز درياي خزر است.

"پیشتر در دریای خزر 46 بلوک اکتشافی شناسایی شده بود كه  اکثر این بلوکهای اکتشافی، در آبهای عمیق ایران در دریای خزر قرار گرفته اند. برای دستیابی به این مخزن عظیم گازی بیش از 2 هزار و 400 متر عملیات حفاری اکتشافی انجام شده و این مخزن گاز طبیعی در آبهای حاکمیتی ایران در دریای خزر و در نزدیکی مرز مشترک کشف شده است."

 با وجود آن كه رستم قاسمي، از كشف اين ميدان گازي، بسيار ابراز رضايت داشت و حتي تاكيد كرد كه "در حال حاضر ایران تنها دارنده تکنولوژی حفاری در آبهای عمیق و نیمه عمیق است."

اما مدير عامل انجمن اقتصاد انرژي ايران در گفتگو با خبرنگار «جام جم آنلاين» براين باور است كه كشف اين ميادين گازي، بدون توجه به سياست هاي بهره برداري از اين ميدان گاز طبيعي، نمي تواند ايران را از تمامي منافع اين ذخيره انرژي كشف شده بهره مند كند.

"مجيد عباسپور" با بيان اين كه در  حال حاضر ، ايران داراي دومين ذخاير گازي جهان است، عنوان كرد: تنها كشور روسيه از نظر ذخاير گازي از ايران بالاتر است و با كشف اين ميدان جديد گازي در درياي خزر، شايد بتوانيم در اين زمينه به كشور روسيه بسيار نزديك شويم اما هنوز هم بحث بهره وري از اين ميدان جديد گازي به شدت جاي سوال دارد.

"سياست هاي جمهوري اسلامي ايران در خصوص بهره وري از گازهاي طبيعي همچنان تببين نشده و اين بزرگترين ضربه را به منابع گازي ايران وارد كرده است. مثلا ما همچنان گاز خام را به كشورهاي ديگر مي فروشيم كه اين يك سياست غلط است."

اين عضو هيت علمي دانشگاه صنعتي شريف افزود: گرچه كشف اين ميدان گازي بسيار خوشحال كننده است اما ما همچنان نحوه بهره برداري اصولي از اين انرژي را به درستي پياده نمي كنيم ، بنابراين در حال حاضر قادر نيستيم كه به طور كامل از مزاياي اين منابع كشف شده استفاده كنيم.

"مصرف گاز در كشور ما با رشد 9 تا 10 درصدي در هر سال روبروست و اين در حالي است كه با توجه به توان بهره برداري ما در برنامه چشم انداز توسعه، با اين روند مصرف گاز در آينده اي نزديك توان صادرات نخواهيم داشت."

وي با بيان اين كه در بحث صادرات گاز نيز با مشكلات ريز و درشت مواجه هستيم، تاكيد كرد: به خاطر  خط لوله اي كه روسيه از منطقه شمال سيبري به اروپا كشيده است، توان صادرات گاز ما از خط لوله باكو به كشورهاي اروپايي با مشكل مواجه است و تاكنون هم نتوانسته ايم اين مشكل را برطرف كنيم.

"متاسفانه خط لوله مشترك ميان ايران، هند و پاكستان نيز با وجود سرمايه گذاري هاي عظيم، همچنان فعال نيست."

عباسپور در ادامه به وضعيت ميدان عظيم گاز پارس جنوبي اشاره كرد و گفت: در خصوص زيرساخت ها و بخش هاي فني در پروژه پارس جنوبي از همسايگان عقب تر هستيم و  همچنان كشور قطر از ميادين انرژي مشترك سهم بيشتري مي برد.

"گرچه در توسعه فازهاي پارس جنوبي حركت هاي مثبتي صورت گرفته است اما بايد بنشينيم و منطقي ببينيم كه تا چه ميزان توانسته ايم گاز خام را به محصول و ساير فراورده هاي پتروشيمي تبديل كنيم."

مدير عامل انجمن اقتصاد انرژي ايران با اشاره به لزوم برگشت ايران به مبحث " اوپك گازي" خاطر نشان كرد: چند سال قبل رهبر انقلاب در سخناني از لزوم تشكيل اوپك گازي سخن گفتند اما پس از چند جلسه با مسوولان انرژي كشورهاي قطر و روسيه، اين مبحث به فراموشي سپرده شد.

"بايد توجه داشته باشيم كه قيمت گاز، نرخ بين المللي مشخصي ندارد و اگر مي خواهيم كه به عنوان يك بازيگر اصلي، نقشي در تبادلات گازي جهان بازي كنيم، بايد موضوع تشكيل اوپك گازي را به طور جدي تري دنبال كنيم."

وي در پايان از لزوم حركت ايران به سمت توسعه پايدار استفاده از منابع گازي سخن گفت و  اظهار داشت: ما بايد از صادر كردن گاز خام اجتناب كنيم و مثلا مي توانيم به جاي صادر كردن گاز، به سمت و سوي صادر كردن انرژي تجديد پذير برق پيش برويم.

"در كل، كشف اين ميدان عظيم گازي در درياي خزر موجب خوشحالي و غرور است اما ما در حال حاضر با يك ذخيره عظيم گازي در كشور مواجه هستيم كه بر روي بهره برداري اصولي از آن به درستي برنامه ريزي نكرده ايم."

معاون وزير نفت ايران نيز عمر ذخاير گاز طبيعي ايران را تا 156 سال اعلام كرده  و  در عين حال از اتمام ذخاير گازي امريكاي شمالي در طي 12 سال اخير خبر داده است.

گرچه مجموع اين شرايط براي اقتصاد ايران يك فرصت به حساب مي آيد اما نكته اين جاست كه اگر ايران نتواند در حوزه بهره برداري از گاز خام به يك روند معقول دست يابد، صادر ات گاز نمي تواند ايران را همواره در برابر بحران هاي مالي داخلي و بين المللي بيمه كند.

وضع تحريم هاي ناعادلانه عليه ايران نيز ايجاب مي كند كه از تكيه زدن بر اقتصاد تك محصولي اجتناب ورزيم.
به واقع نبايد بپذيريم كه كشورهاي خريدار انرژي ايران، گاز خام ما را با مبلغي پايين خريداري كنند و سپس با تكيه بر توان تكنولوژيك خود، گاز ما را با مبلغي بيشتر و  اين بار در قالب جنسي ديگر، دوباره به خودمان بفروشند!

امين جلالوند – خبرنگار جام جم آنلاين