فارغ التحصیلان حقوق دیگر نگران نیستند

به گزارش بولتن نیوز، با توجه به اوضاع اقتصادی و معیشتی امروز، حضور آیت‌الله رئیسی در راس قوه قضائیه به دلیل تجربه حدود 4دهه‌ای او در این قوه، نور امیدی در دل مردم و ترسی در دل آنهایی که استاد دور زدن قانون بودند ایجاد شد. از برگزاری سریع دادگاه‌های مفاسد اقتصادی تا حضور سرزده در مراکز قضایی و حضور در بین مردم که بگذریم می‌توان به بسیاری از بخش‌نامه‌ها که راهگشای امور اقتصادی و حبس‌زدایی و عدم اطاله دادرسی بود، اشاره کرد که در این گزارش قصد واکاوی و بررسی این موضوعات نیست و آنچه ما را بر آن داشت به این گزارش بپردازیم اعتماد به جوانان در این قوه است، چرا که حالا شاهدیم علاوه
بر اینکه آیت‌الله رئیسی به جوانان اعتماد کرده‌اند، جوانان نیز با نشان دادن خود به این اعتماد پاسخ شایسته دادند.
>حضور یک جوان در راس هرم مرکز وکلا
و کارشناسان رسمی و مشاوران
بهر‌ه‌مندی و استفاده از پتانسیل فارغ‌التحصیلان رشته حقوق و رفع نگرانی در حد امکان از فارغ‌التحصیلان این رشته در دستیابی به حرفه مناسب، خود یکی از دغدغه‌های قوه قضائیه بود که با انتصاب دکتر بهادری جهرمی به ریاست این مرکز تحولی مناسب ایجاد شد و حال کمتر فارغ التحصیل رشته حقوق یا اساتید این رشته را می‌یابید که از این مرکز ناراضی باشد، این درحالی است که تشکل‌های به اصطلاح مدنی حوزه وکالت نتوانسته‌اند رضایت جمعی دست‌اندرکاران و فارغ‌التحصیلان رشته حقوق را بدست آورند. در این گزارش قصد مقایسه مرکز وکلای قوه قضائیه با کانون وکلای دادگستری مطرح نیست و آنچه بیان می‌شود رضایتمندی نسبی فارغ‌‌التحصیلان و دست‌اندرکاران این رشته از مرکز وکلا و کارشناسان قوه‌قضائیه که توسط جوانان با تجربه این حوزه اداره می‌شود است که در این خصوص می‌توان به مواردی اشاره کرد:
1- برگزاری آزمون وکالت به صورت غیرمتمرکز: مرکز وکلای قوه قضائیه در سال 1398 برخلاف سالهای گذشته در تمامی مراکز استان‌ها آزمون کارآموزان وکالت را برگزار کرد که موجب رضایت ثبت‌نام‌کنندگان گردیده است.
2- اعلام برگزاری آزمون جذب وکیل در زمان مناسب: این مرکز در ادوار گذشته بعضا در برخی سالها نسبت به برگزاری آزمون اقدام می‌نمود و عدم اظهار سریع در پذیرش داوطلبان، برنامه‌ریزی را برای فارغ‌التحصیلان این رشته سخت نموده بود که با مدیریت جدید این نگرانی رفع شد.
3- انتشار کلید (پاسخنامه) به صورت تشریحی حداکثر 2 روز بعد از برگزاری آزمون؛ انتشار پاسخنامه در این فرصت، بی‌نظیر و اعلام پاسخنامه تشریحی برای رفع هرگونه ابهام نیز بدون سابقه بوده است که این موضوع نشان‌دهنده شفافیت و رفع هرگونه ابهام و حرف و حدیث است.
4- اعلام نتایج ظرف 2 هفته؛ این موضوع به نوبه خودش اگر نگوییم بی نظیر، قطعا کم‌نظیر بوده است و استرس‌هایی که بعد از آزمون به داوطلبان وارد می‌شود را کاهش داد و نشان داد برای رسیدن به هدف برنامه‌هایی وجود دارد.
5- دو مرحله‌ای بودن جذب آزمون وکالت در این مرکز: دو مرحله‌ای نمودن این آزمون که در مرحله اول پذیرش از طریق آزمون تستی علاوه بر مصاحبه علمی، تست شخصیت و روانشناسی هم به اعتبار این آزمون افزوده است که این روش می‌تواند بر تربیت وکیل به نحو صحیح و شایسته و آنچه موردنیاز جامعه است، بینجامد.
از آنجایی که اقدامات جدید مرکز وکلای قوه‌قضائیه توانسته است تا کنون رضایت فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب نماید گفتگویی با برخی کارشناسان داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
>اقدامات شایسته مرکز کانون وکلا
و کارشناسان رسمی و مشاورین قوه قضائیه
منصور مظفری کارشناس حقوقی در این رابطه به آفتاب یزد گفت:«ابتدا باید یک تشکر از شخص محترم ریاست قوه قضائیه داشته باشم که در دوره اول ریاست‌شان در این قوه، در حالی که هنوز یکسال هم از ورودشان نگذشته است در انتخاب مدیران شان واقعا موفق بودند و ما در انتخاب دادستان‌ها، روسای دادگستری‌ها و همچنین برخی از معاونین ایشان انتخاب‌های درست و موفق را شاهد هستیم. که نمونه بارز آن در انتخاب ریاست مرکز وکلا و کارشناسان رسمی و مشاورین این قوه را شاهد هستیم که در راس آن یک شخص جوان با انگیزه قرار گرفته است.» وی گفت: «با توجه به اینکه دانشگاه‌های دولتی، پیام نور، همچنین دانشگاه‌های آزاد اسلامی و دیگر مراکز علمی آزاد سالانه فارغ‌التحصیلانی را از رشته حقوق و فقه دارند و از آن جایی که بازار کار و اشتغال برای همه این فارغ‌التحصیلان وجود ندارد، بنابر این فارغ‌التحصیلان رشته حقوق یا باید جذب واحد‌های حقوقی در نهاد‌ها و ادارات دولتی شوند که البته این‌ها جمعیت کمی را شامل می‌شوند، از طرف دیگر وقتی کسی در این واحد‌ها مشغول به کار شد تا 30 سال یعنی تا زمان بازنشستگی مشغول به کار خواهد بود و آن نهاد دیگر جذب نیرو نخواهد داشت؛ برخی دیگر از فارغ‌التحصیلان رشته‌های حقوق هم برای اشتغال مجبور هستند که جذب کانون‌های وکلا شوند. متاسفانه در چند سال اخیر کانون وکلای دادگستری تقریبا 3 درصد از فارغ‌التحصیلان رشته حقوق را جذب نمودند و مابقی بیکار بودند و مجبور بودند در شغل‌هایی غیر از تخصصشان مشغول به کار شوند. در این بین البته مشکل دیگر هم این است که موسسات بخش خصوصی به دلیل زمینه و پیشینه فکری که دارند از افراد حقوقی کمتر استفاده می‌کنند.»
این حقوقدان در ادامه افزود: «خوشبختانه مرکز وکلا و کارشناسان رسمی و مشاورین قوه قضائیه در سال جدید اعلام کردند که همه ساله پذیرش کار‌آموز وکالت را برای پرورش وکیل خواهند داشت و همین موضوع نور امیدی را در دل فارغ‌التحصیلان رشته حقوق روشن کرد. امسال هم این مرکز تقریبا بیش از کانون وکلای دادگستری که یک واحد مدنی است کار‌آموز برای تربیت وکیل جذب می‌نماید. مزیت‌هایی را این مرکز دارد که لازم است نسبت به آن‌ها صحبت شود. اول این که ثبت نام و اعلام نتایج در زمان‌هایی که از پیش گفته شده بود صورت گرفت و تاخیری در این خصوص دیده نمی‌شد. دوم اینکه اعلام نتایج 2 هفته بعد از آزمون اتفاق افتاد و از همه مهمتر اینکه 2 روز بعد از آزمون پاسخ‌های تشریحی روی سایت قرار گرفت تا ابهامات شرکت کنندگان برطرف گردد. خوشبختانه این آزمون دو مرحله‌ای است. یکی از ایراداتی که از آزمون‌های پیش از این گرفته می‌شد تستی بودن آن‌ها بود و همین موجب شده بود برخی از موسسات برای کسب در آمد بیشتر کلاس‌های تست زنی برگزار کنند. در این بین خیلی‌ها بودند که معلومات حقوقی را داشتند اما به دلیل تستی بودن آزمون نمی‌توانستند موفق شوند و از طرف دیگر خیلی‌ها که معلومات لازم را هم نداشتند با یک روخوانی ساده از تست‌ها و فراگیری راه‌های تست زنی می‌توانستند برای خودشان موفقیت کسب کنند. این ایراد بود و می‌بینیم که این مرکز برای رفع این ایراد آزمون، شرکت کنندگان باید در مصاحبه‌ای علمی که مکمل آزمون اول است علاوه بر این تست شخصیت و روانشناسی نیز از افراد گرفته می‌شود.»
این کارشناس حقوقی تصریح کرد:«نمی‌خواهم جسارتی به افراد کنم اما در برخی از موارد دیده می‌شد که اشخاصی که قبول می‌شدند شاید معلومات حقوقی خیلی خوبی داشتند اما وقتی که در محکمه وارد می‌شدند که از موکل خودشان دفاع کنند، طرز بیان مناسب که بتوانند اسناد، مدارک و بینه طرف مقابل را رد کنند نداشتند و در اینجا موکلین متضرر می‌شدند و یا اینکه برخی از وکلا حالت تعادلی نداشتند! حرفه وکالت، حرفه‌ای است که با جان، مال و ناموس افراد سر و کار دارد و قطعا هم ردیف رشته پزشکی قرار می‌گیرد که با جان آدم‌ها سر و کار دارد، اما متاسفانه در چند سال اخیر برخی با روش‌های خاصی توانستند پروانه وکالت بگیرند و شاهدیم که زندگی‌هایی را سیاه کرده‌اند و سوء استفاده‌هایی از این حرفه کرده‌اند، چیزی که الان می‌بینیم این است که قوه قضائیه همان‌اندازه‌ای که در گزینش قضات حساسیت دارد، در گزینش وکلا هم حساسیت دارد، چون بر این اعتقاد است که یک وکیل ضمن اینکه معلومات حقوقی دارد، دارای شانیت است و باید برای اینکه به اسرار زندگی مردم وارد شود صلاحیت لازم را داشته باشد، به همین دلیل هم صلاحیت اخلاقی افراد مورد بررسی قرار می‌گیرد. این موضوع نقطه قوتی است که می‌تواند شان وکالت را حفظ کند و سبب می‌شود که خانواده‌ها با خیال راحت به وکلا رجوع کنند و وکلا را محرم رازهای خودشان بدانند. همه نهادهای وکالت محترم هستند ولی این موضوع گزینش اخلاقی نقطه قوتی است. این موضوع برای صنف وکلا بسیار حائز اهمیت است و اینجاست که می‌توان گفت باید به جوانان اعتماد کرد. با این اوصاف این را هم بگویم که بعضی از مغرضین، مبارزه می‌کنند تا شان این مرکز را پائین بیاورند اما کار آموزان و‌اندیشمندان و حقوقدانان اجازه نخواهند داد که یک عده مغرض این مرکز را در دید اذهان عمومی خراب کنند. من بارها دیده ام که رئیس این مرکز در فضای مجازی انتقادات مردم را پاسخ می‌دهد و هیچگونه ابهاماتی را جا نمی‌گذارد و این یکی از شاخصه افراد جوان و باانگیزه است که شما به آن اشاره داشتید.»
>همه کانون وکلا باید آزمون را دو مرحله‌ای می‌کردند
حامد دهقان، دیگر کارشناس حقوق نیز در این رابطه به آفتاب یزد گفت:«کانون وکلا دادگستری آزمون یک مرحله‌ای دارد یعنی داوطلبان این آزمون در صورتی که در آزمون تستی موفق شوند برای آن‌ها پروانه کارآموزی وکالت صادر می‌شود اما در آزمون مرکز وکلای قوه قضائیه، داوطلبان در ابتدا باید در آزمون تستی شرکت کنند و در صورتی که امتیاز لازم را به دست آوردند باید آزمون شفاهی بدهند که در خود قوه قضائیه برگزار می‌شود و در صورتی که داوطلب شرایط لازم را داشته باشد و مورد تائید قرار بگیرد، پذیرفته می‌شود و بعد هم وارد دوره کار آموزی می‌شود. بعد از دوره کار آموزی هم به آن‌ها پروانه پایه 2 داده می‌شود و بعد از مدتی هم پروانه پایه یک به آن‌ها تعلق می‌گیرد. 2 مرحله‌ای بودن آزمون در مرکز کانون وکلای قوه قضائیه از چند جهت دارای اهمیت است، مهمترین موضوع این است که در این مرکز آموزشی گزینش صورت می‌گیرد و کسانی که در آزمون قبول می‌شوند باید قدرت استدلال و قدرت بیان هم داشته باشند. کسانی که این قدرت را نداشته باشند در آزمون دوم این مرکز مردود می‌شوند اما در کانون وکلا ی دادگستری تنها موضوع تست در میان است و کسانی که در این آزمون قبول می‌شوند و رتبه آن‌ها اعلام می‌شود به کانون وکلا معرفی شده و بعد از مدتی هم با ارائه مدارک و استعلام‌هایی که صورت می‌گیرد پذیرفته شدگان پروانه کارآموزی می‌گیرند.»
او در ادامه تصریح کرد:«آزمون مرکز کانون وکلای قوه قضائیه علی رغم این که هر سال بر گزار می‌شد، چند سالی بود که متاسفانه برگزار نمی‌شد. بعد از اینکه آیت الله رئیسی در این قوه بر مسند نشستند و رئیس مرکز کانون وکلا را تغییر دادند و دکتر بهادری جهرمی به عنوان رئیس جدید به مرکز آمد اولین کاری که انجام داد این بود که این آزمون را دوباره راه‌اندازی کرد. کانون وکلای دادگستری خیلی بر این موضوع اعتراض داشتند و خیلی هم تلاش کردند که این آزمون برگزار نشود اما دکتر بهادری جهرمی در این مسئله مقاومت کردند و علی رغم هجمه‌هایی که به او وارد شد این آزمون را برگزار کردند. بزرگترین حسن این آزمون این بود که غیرمتمرکز بود و در سراسر کشور همزمان برگزار می‌شد. اخیرا هم نزدیک به سیزده هزار نفر برای مصاحبه دعوت شدند. اطلاع داریم که برای سالهای بعد هم قرار است این پذیرش صورت بگیرد.»
او در رابطه با دو مرحله‌ای بودن آزمون‌های مرکز کانون وکلای قوه قضائیه گفت:«طبق آئین نامه سال 88 کانون‌های وکلا موظف هستند آزمون‌ها را دو مرحله‌ای برگزار کنند اما تا کنون در این رابطه مرکز کانون وکلای دادگستری نسبت به این موضوع اقدامی نکرده بود و ما هم شکایت کردیم و پرونده در دادگاه عمومی تهران در حال بررسی است. همه کانون وکلا باید آزمون را دو مرحله‌ای می‌کردند که متاسفانه انجام نداده‌اند، آزمون دو مرحله‌ای از آن جهت اهمیت دارد که تنها تستی نیست، وقتی آزمون یک مرحله‌ای باشد شکست یا موفقیت افراد تنها بستگی به یک تست دارد. اگر داوطلبان آن لحظه تست را خوب پاسخ بدهند می‌توانند در آزمون قبول شوند و بعضی از افراد هم ممکن است با یکی دو تا تست اشتباه مردود شوند. این نمی‌تواند وسیله مناسبی برای احراز صلاحیت افراد باشد اما آزمون دو مرحله‌ای برای احراز صلاحیت افراد بسیار مناسب است. چون فردی که می‌خواهد برود دادگستری باید علاوه بر اینکه استدلال دارد، قدرت بیان هم داشته باشد، چه بسا کسانی هستند که تست خیلی خوب می‌زنند امام در مقام دفاع از حقوق مردم مشکل دارند. قوه قضائیه با این کار گزینش می‌کند و کسانی که قدرت استدلال و بیان و دفاع از مردم را نداشته باشند نمی‌توانند در مقام وکیل قرار بگیرند، به همین دلیل زمان مصاحبه کسانی که از این خصوصیات برخوردار نباشند پذیرش نمی‌شوند.»
او در رابطه با ادغام این دو کانون که بار‌ها صحبت‌هایی درباره آن مطرح شده است می‌گوید:«به موجب ماده 178 قانون برنامه سوم، مرکز کانون وکلای قوه قضائیه تشکیل شد، تشکیل این مرکز بر مبنای سیاست‌های کلی نظام، ابلاغیه مقام معظم رهبری در همان برنامه سوم بوده است و در واقع بر مبنای یک فرمان حکومتی این کانون تشکیل شده است. حالا بحث ادغام و الحاق آن مطرح می‌شود که به نظر من با توجه به اینکه این موضوع از طرف مقام معظم رهبری مطرح شده است، تا زمانی که معظم‌له در این موضوع ورود نکنند و موافقت خودشان را اعلام نکنند این الحاق یا ابلاغ توجیه قانونی ندارد. این موضوع چندین بار هم تا کنون مطرح شده است و حتی در سال 80 و مجلس ششم هم طرحی از طرف مجلس شورای اسلامی مطرح شد که مرکز کانون وکلای قوه قضائیه به طور کلی حذف شود اما شورای نگهبان از آن ایراد گرفت و در نهایت نیز با واکنش آیتالله جنتی دبیر محترم شورای نگهبان مواجه شد و مجلس وقت هم این طرح را از دسترس خارج کرد و حذف مرکز کانون وکلای قوه قضائیه منتفی شد.»