طرح محسن رضایی از دهان خاتمی بیرون آمد

گروه سیاسی: در مطلب «آقا محسن، با جمهوری اسلامی چند چندی» به برخی هزینه‌های برادر محسن به نظام اشاره کردیم. اما حالا اتفاق جدیدی افتاده که بررسی آن خالی از لطف نیست. سید محمد خاتمی گفته است که مطلوب‌ترین شیوه حکومت مردمی، اداره فدرالی است اما از نظر قانون اساسی، ایران نمی‌تواند فدراتیو باشد. خاتمی در نشست اعضای شورای شهر، با اشاره به راه اندازی شوراها در دولت اصلاحات گفت: «شوراها را به عنوان سمبل جامعه مدنی راه‌اندازی کردیم که مورد استقبال فراوان قرار گرفت و این استقبال نشان دهنده سیر جامعه ما به سوی مردم‌سالاری بود».

به گزارش بولتن نیوز، او از اعضای این شورا خواست گزارش عملکرد خود را مرتب به اطلاع مردم برسانند و پاسخ پرسش‌ها و انتقادها را بدهند و در مواردی که انتقاد وارد است، بپذیرند و با مردم گفت و گو کنند. خاتمی افزود: شاید در حال حاضر از نظر سیاسی مناسب نباشد اما مطلوب‌ترین شیوه حکومت مردمی، اداره فدرالی است که آن زمان در وزارت کشور ۱۰ منطقه هم مشخص کردیم اما از نظر قانون اساسی نمی‌توانیم فدراتیو باشیم.

اما آیا فدرالیسم، راهی برای بهتر شدن شرایط فعلی ایران است؟ به نظر می رسد معایب گسترده فدرالیسم، چندان رونقی برای آن باقی نخواهد گذاشت. معایبی که عبارتند از:

کشمکش بر سر قدرت

تقسیم قدرت میان مرکز و ایالات هم دارای جنبه‌های مثبت و هم منفی در یک سازمان فدرالی است. گاهی اوقات تداخل و همپوشانی در کار پیش آمده و این سردرگمی را ایجاد می‌سازد که چه کسی مسئول چه کاری است. به عنوان مثال هنگامی که طوفان کاترینا در سال 2005 در نیواورلئان ایالات متحده درگرفت، در کار امداد رسانی تأخیر صورت گرفت به این دلیل که این سردرگمی میان دولتهای ایالتی و دولت فدرال بوجود آمده بود که کدامیک بایستی مسئولیت مدیریت بحران را برعهده بگیرند. این امر منجر به از دست رفتن جان افراد زیادی شد.

می‌تواند به فساد منتهی شود

نظام فدرالی دولت بسیار گران است به این دلیل که تعداد بیشتر از حد لازم هم در مرکز و هم در ایالت برای کار انتخاب می‌شوند. در نتیجه اغلب گفته می‌شود که تنها کشورهای ثروتمند می‌توانند از عهده مخارج آن برآیند. بیش از حد بودن نمایندگان انتخابی با وظائف کاری همزمان و تداخل کاری می‌تواند منجر به ایجاد فساد شود.

دولت در مقابل دولت

فدرالیسم منجر به رقابت غیر ضروری میان مناطق مختلف می‌شود. ممکن است حکومت منطقه‌ای در برابر دولت مرکزی سرکشی نماید. هر دو این سناریوها تهدیدی بر یکپارچگی کشور می‌باشند.

توزیع نابرابر ثروت

فدرالیسم موجب ترویج نابرابری منطقه‌ای می‌شود. منابع طبیعی، صنایع و فرصتهای شغلی از منطقه‌ای به منطقه دیگر تفاوت می‌کند. از اینرو، درآمد و ثروت به طور نابرابر توزیع می‌شوند. ایالتهای ثروتمند برای شهروندان خود فرصتهای بیشتری نسبت به ایالات فقیر فراهم می‌سازند. در نتیجه، فاصله و شکاف ایجاد شده میان ایالات غنی و فقیر بیشتر می‌شود.

ترویج منطقه گرایی

فدرالیسم می‌تواند دولتهای ایالتی را خودخواه ساخته به طوریکه تنها پیشرفت ناحیه تحت کنترل خود را مورد توجه قرار ‌دهند. آنها می‌توانند سیاستهایی را اتخاذ نمایند که ممکن است برای مناطق دیگر زیان آور باشد. به عنوان مثال، آلودگی ناشی از استانی که صنعتی شدن را به شیوه‌ای افراطی در پیش گرفته است می‌تواند بر سایر مناطقی که صرفاً به کشاورزی وابسته هستند تأثیر گذاشته و موجب آسیب رسیدن به محصول آنها شود.

تدوین سیاستهای نادرست

فدرالیسم فقر را از بین نمی‌برد. حتی در نیویورک محله‌های فقیر نشینی مانند اینوود وجود دارد. دلیل آن، شاید آن باشد که تنها اندیشمندان و نه توده مردم در طول تدوین سیاست و خط مشی دعوت به همفکری می‌شوند. این روشنفکران ممکن است از نیازهای محلی به درستی خبر نداشته و در نتیجه سیاستهای اتخاذ شده ممکن است نتایج خوبی به همراه نداشته باشند.

اما نکته جالب ماجرا، بیرون آمدن ایده کسی از دهان سید محمد خاتمی است که اصلا همه فدرالیسم و ایالتی شدن ایران را به نام او می شناسند. یعنی محسن رضایی. به عنوان مثال، در تیر ماه سال 91 وقتی او در نشست خبری که در حاشیه همایش تبیین حقوق حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه خلیج فارس در سالن کنفرانس اداره کل تبلیغات اسلامی قزوین برگزار شد درباره ایالتی شدن ایران گفت:

«اگر بخواهم کاندید شوم به صورت مستقل شرکت خواهم کرد و طرح ایالتی شدن را به صورت جدی پیگیری خواهم کرد و معتقدم این طرح در چند فاز قابل اجرا است.»

توئیت های وی هم موید این نکته است که او خیلی به ایالتی شدن ایران علاقه دارد و آنرا گره گشای امور مملکتی می داند. تا جایی که در کش و قوس رقابت های انتخاباتی در جمع مردم تبریز گفته بود: «ما آذربایجان را به یک ایالت اقتصادی تبدیل می‌کنیم. با ایالت شدن آذربایجان علاقه مردم آن به ایران بیشتر می‌شود.»

آنقدر دنیای سیاست پیچیده است که معلوم نیست سر و ته بعضی مسائل به کجا وصل است. اما اینکه سید محمد خاتمی با آن سابقه مشعشع در فتنه 88 به راه حلی رسیده که سالها پیش برادر محسن به آن رسیده بود، در نوع خودش جالب است و ذهن را به این سمت سوق می دهد که نکند آبشخور فکری محسن رضایی همان جایی باشد که خاتمی از آن سیراب می شود؟

منابع:
اقتصاد آنلاین
راسخون
مشرق
خبرآنلاین

انتهای پیام /#