احساس خطر خانواده‌ها و پیوند با متون کهن

به گزارش بولتن نیوز، عباس جهانگیریان می‌گوید: در سال‌های اخیر خانواده‌های ایرانی احساس کرده‌اند که هویت آن‌ها رو به تزلزل است، برای همین تلاش بیشتری در آشنایی بچه‌ها با متون کهن می‌کنند و این باعث شده با وجود کاهش آمار خرید و مطالعه کتاب، شاهد افزایش استقبال از بازنویسی متون کهن از سوی کودکان و نوجوانان باشیم.

این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان با اشاره به این‌که آثار کهن بخشی از هویت ما هستند و هر ملتی با هویتش زنده است اظهار کرد: هر ملتی هویت ملی، فرهنگی و تاریخی دارد و ریشه‌هایش همین هویت است و اگر این ریشه‌ها از او گرفته شوند چیزی برایش باقی نمی‌ماند.

او سپس در بررسی بازنویسی و بازآفرینی آثار ادبی کهن به‌عنوان بخشی از هویت کودکان و نوجوانان گفت: اگر بخواهیم صرفا بازنویسی آثار کهن را انجام دهیم ممکن است خوب جواب ندهد و اگر می‌خواهیم مقداری با ذائقه‌ کودک و نوجوان امروز سازگاری داشته باشد بهتر است بازآفرینی کنیم.

جهانگیریان درباره تاثیرات بازآفرینی به نسبت بازنویسی آثار و متون کهن بیان کرد: در بازنویسی غالبا نویسنده عین متن را اگر به شعر باشد به نثر و اگر به نثر باشد به نثر ساده‌تر درمی‌آورد. در بازنویسی کار خاصی انجام نمی‌شود و در واقع نویسنده متن را به زبان امروز یا زبان کودک و نوجوان ترجمه می‌کند.

او در ادامه در قالب یک مثال از بازآفرینی «شاهنامه» توضیح داد: امروزه همه کودکان و نوجوانان با داستان رستم و سهراب، رستم و اسفندیار و سایر آثار آشنا هستند و می‌توان گفت برای هر کدام از آن‌ها چندین بازنویسی در بازار وجود دارد، پس بازنویسی با توجه به این‌که قبلا انجام شده معمولا تکراری‌ است، اما من در آثارم برای مثال از «شاهنامه» اقتباس کرده‌ام تا در قالب یک بازآفرینی و بازنگری، در کنار اصل کار که توسط فردوسی انجام شده، امضای من هم در کنار آن باشد.

این نویسنده کودکان و نوجوانان افزود: در بازنویسی نویسنده متن را به زبان امروز درمی‌آورد، اما در بازآفرینی عموما بازکشف‌هایی هم وجود دارد که ممکن است جنبه‌های دیده‌نشده یک متن یا اثر توسط بازآفرین دیده شود و آن را به‌روز کند تا متن تاثیرگذارتر شود.

جهانگیریان درباره دیگر تجربیات خود در بازآفرینی آثار کهن گفت: من در بازآفرینی «هفت‌ پیکر» سعی کردم این «هفت‌ پیکر» من و اقتباس از «هفت‌ پیکر» نظامی باشد. این شاید تجربه‌ای بود که خودم داشتم و فکر کردم اگر این‌طور باشد بهتر است. همچنین متن‌های «شاهنامه» را به‌صورت نقالی درآوردم تا دانش‌آموزان بتوانند بدون خواندن متن کامل «شاهنامه»، داستان‌های آن‌ را در مدرسه اجرا کنند.

او با بیان این‌که امروز غالب آثار بازنویسی‌ است و کتاب‌فروشی‌ها پر از آثار بازنویسی‌ شده‌اند ادامه داد: هرچند که حتی بازنویسی آثار کهن هم مفید است چرا که یک نوجوان ایرانی باید با ادبیات و تاریخ کشورش آشنا باشد و مثلا خواندن آثاری همانند «تاریخ بیهقی» برای کودکان و نوجوانان دشوار است، اما بازنویسی، متن را کمی تغییر می‌دهد و یک متن براساس سن نوجوانان تولید می‌شود و همین باعث می‌شود تا آثار کهن خاک نخورند و زنده بمانند.