چرا صنایع دستی ایران سردرگم است؟

گروه اقتصادی: در 80 سالی که صنایع دستی ما 18 بار میان دستگاهها و سازمانهای مختلف جا به جا شده، وضعیت هنوز ثبات نیافته است.

به گزارش بولتن نیوز، فقدان استراتژی بلندمدت موجب شده تا تصمیم سازی در عرصه صنایع دستی نیز مانند بسیاری صنایع دیگر متاثر از سازمان و فردی باشد که در آن تاریخ در راس سازمان بوده است.

 صنایع دستی ایران روزگاری در اختیار وزارت اقتصاد و دارایی بوده و یک جور مدیریت شده و روز دیگر به عنوان بخشی از بدنه وزارت کشاورزی مدیریت متفاوتی داشته، روزی هم زیرمجموعه وزارت صنایع و معادن بوده و حالا چندسالی است که ذیل مجموعه سازمان میراث فرهنگی تعریف شده است.

تجربه همه این سالها نشان داده که سیاست گذاری در این بخش فاقد استراتژی بلندمدت بوده و در ترسیم همین استراتژی های کوتاه مدت هم ایرادهای اساسی دیده می شود. به همین خاطر آسیب در بخش صنایع دستی زیاد است و بخش عمده ای از سیاستگذاران نیز به طور کلی صنایع دستی را سود ده نمی دانند.

 فعالان این صنعت می گویند، دولت حتی یک درصد هم در صنایع دستی ایران تملک دارایی ندارد و تنها شرکتی که وجود داشته را هم منحل کرده، با این حال از صفر تا صد صنایع دستی به شکلی در دست دولت است. به طوری که بدون ابزاهای نظارتی دولت نمی توان موتور صنایع دستی را به پیش برد.

دولت چقدر می تواند نقش داشته باشد؟

تجربه جهانی نشان داده حضور و حمایت دولت از بخش خصوصی در عرصه صنایع دستی یک ضرورت است. صنایع دستی بر خلاف تصوری که ما از بازار آزاد داریم در تمام جهان حاکمیتی -حمایتی بوده، چنانچه در امریکا هم حضور دولت در بخش صنایع دستی حضوری حاکمیتی - حمایتی است. این در حالی است که در ایران دولت از برگزاری نمایشگاه تا مدیریت بازارچه های فروش را در اختیار گرفته اما در بخش حساسی چون تحقیقات بازار آنطور که انتظار می رود، ورود پیدا نکرده که همین امر چالش های عمده ای را برای صنعتگران به وجود آورده است.

نقش دولت در اقتصاد صنایع دستی به خوبی پیش نرفته به شکلی که هنوز فاقد خلق برند ملی در این عرصه هستیم. این نکته هم باید مورد توجه داشت که ایجاد هر نوع شکاف در بازار صنایع دستی خطرناک است؛ این شکاف می خواهد شکاف قیمت باشد یا شکاف فرآیند تولید تا عرضه.

تجربه جهانی نشان داده که تولیدکننده در فرآیند تولید تا فروش صنایع دستی به طور مستقیم درگیر است و نباید این حس به صنعتگر ما منتقل شود که بخشی از کار بوده و بقیه کار با برخی واسطه گری ها پیش می رود.

کوتاهی درمالکیت معنوی

کارشناسان می گویند، برای ثبت برند و مالکیت معنوی دیر اقدام کردیم و شناسایی کپی برداری های صورت گرفته از مدل های ایرانی به هیچ روی  در سطح دنیا مانیتورینگ نمی شود.

امروز صنعت فرش ایران با وجودی که تلاش بسیاری کرده که توان رقابت جهانی خود را حفظ کند، اما هنوز فرش های کپی شده پاکستانی و ترک و چینی در حال حضور همه جانبه ایران در بازارهای جهانی هستند.

نظام اقتصادی فاقد ساختاری برای برنامه ریزی مناسب صنایع دستی در عرصه های جهانی است و همین امر حضور کنونی صنعت فرش ایرانی را نیز با تهدید مواجه کرده است.