دولت رقيب كسب و كارهاي نو مي شود؟ / كليد بحران بيكاري در توسعه استارت آپ ها

گروه اقتصادی: همين يك ماه پيش بود كه بلومبرگ در خبري اعلام كرد كه مالك علي بابا بزرگترين استارت آپ چيني يك شبه 2.8 ميليارد دلار سود كرده است. رقمي كه براي اقتصاد چين كه با روي كارآمدن دونالد ترامپ در آمريكا درگير است، عددي رويايي است.

به گزارش بولتن نيوز، گزارش ها نشان مي دهد كه با ارزش ترین شرکت هاي اینترنتی جهان، کمپانی گوگل بــا ارزش 41۰ میلیارد دلار متعلق به کشور امریکاست. دومين شركت علی بابا در چین با ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار و در رتبه سوم هم کمپانی آمازون با 1۸۶.9 میلیارد دلار در اختيار دارد.

در ایران شرکت دیجی کالا با ارزش 1۵۰ میلیون دلار در صدر است و بعد از آن، آپارات و کافه بازار هرکدام به ارزش 3۰ میلیون و ۲۰ میلیون دلار در مراحل بعدي قرار دارند.

كسب و كار اينترنتي سابقه چندان طولاني در جهان ندارد، اما با سرعتي كه در پيش گرفته، پيش بيني ها حكايت از آن دارد كه ديگر تجارت سنتي در آينده دنيا جايي ندارد.

به جز حجم بالاي درآمدزايي، اين شركت ها در اشتغالزايي هم سرآمد شده اند. استارتآپ‌ها حتی در کشورهای درگیر فقر، جنگ و خشونت نیز توانسته اند، درآمدزايي كرده و شغل ايجاد كنند.

استارت آپ هاي نوپاي ايراني

سابقه فعاليت كسب و كارهاي اينترنتي در ايران چندان زياد نيست. شايد كمتر از يك دهه؛ اما در همين مدت آنچنان پيشرفت داشته اند كه مي توان از ظرفيتي كه در اقتصاد ايران ايجاد كرده اند، استفاده كرد. هرچند كه گروهي معتقدند كه آنچه در ايران اجرايي شده، مثل اسنپ يا فروش آنلاين كالا كپي نرم افزارها و اپ هاي خارجي است، با اين حال همين كپي ها هم توانسته اشتغال مناسبي ايجاد كند. البته كارشناسان نظر ديگري درباره پديده كپي اپ ها دارند. به گفته آنان، علت كپي بودن استارت آپ ها در ايران به اين دليل است كه بازار ما از بازار جهانی بسیار عقب است و بسیاری از کسب و کارهایی که در بازار جهانی مشغول هستند قابلیت راه اندازی در بازار ایران را دارند.

پدیده استارت آپ یک پديده جهانی است. راه اندازی آنها نیز با پیشرفت هایی همراه است که در بخش های مربوط به آی تی و ارتباطات و تکنولوژی های اطلاعاتی و کامپیوتری اتفاق افتاده است. در سال های اخیر این نوع کسـب و کار در ایران نیز با اقبال مواجه شده است.

البته علت این موضوع نیز به وجود نخبگانی در این حوزه بازمی گردد که ابتکارات خوبی داشته و جذب این نوع کسب و کارشده اند که این موضوع در مورد حوزه هایی مانند آی تی و تکنولوژی های انفورماتیک چشمگیرتر بوده است.

پيشرفت استارت آپ ها حالا اقتصاددانان را هم نگران كرده؛ نگراني از اين جهت كه دولت مانند دیگر حوزه ها، وارد اين حوزه شود و جریان پيشرفت را که به صورت خودجوش به وجود آمده است، متوقف کند. اتفاقي كه در رابطه با رقيب اسنپ از سوي شركت تاكسيراني اتفاق افتاد و البته رقيب چندان موفقي نشد.

موانع توسعه استارت آپ در ايران

 كارشناسان مي گويند، اگر بستر قانوني توسعه استارت آپ ها فراهم نشود و چارچوب های لازم و ضروری برای استفاده از فضای مجازی به صورت روشن تعریف نشود و حاکمیت، زیرساخت های لازم را فراهم نیاورد، قطعا مشکلايی هم بروز خواهد کرد.

در حال حاضرقانون تجارت الکترونیک بيش از يك دهه است كه مصوب شده است. از همين رو لازم است كه در فضای قانونی، کسب و کارهایی همچون استارت آپ ها تعریف شوند تا تجارت الکترونیک درایران همپای کشورهای پیشرفته دنیا رشد كند. حتما رشد استارت آپ ها مي تواند به ايجاد اشتغال بيش از شغل هاي سنتي و صنعتي بينجامد.

عليرضا صادقيان موسس استارت آپ نت برگ مي گويد: یکی از مشکلاتی که براي توسعه استارت آپ ها وجود دارد، مشخص نبودن متولی این نوع کسب و كار است. هنوز هم معلوم نیست که ما باید به چه کسی جواب پس بدهیم؟ وزارت صنعت ادعا مي كند كه متولي ماست، وزارت ارتباطات و ارشاد نیز در این زمینه ادعا دارند. ما از وزارت صنعت مجوز گرفته ایم و هم شرکت خود را در وزارت ارتباطات به ثبت رسانده ایم. به هرحال همه ادعای مالکیت این حوزه را دارند اما برای مشخص شدن متولی این حوزه باید قوانین آن دقیقا مشخص شود.

او اضافه مي كند: سرعت پایین اینترنت و قطعی های بدون برنامه و البته خطر فيلتر شدن نیز از جمله مشکلاتي است كه سبب مي‌شود هیچ کاسبی نتواند كار خود را ادامه دهد. زيرا وقتی اینترنت قطع شود مثل این است که خیابانها را بسته اند.

صادقيان چالش ديگر كسب و كارهاي اينترنتي را مالیات عنوان كرده و مي گويد: هنوز اداره مالیات با این سیستم ها آشنایی ندارد و این مسئله مشکلات بسیار جدی در قضیه مالیات بر ارزش افزوده به وجود آورده است که با فرآیند فروش اینرنتی همخوانی ندارد.