فوبیا؛ تو می خندی، او می ترسد!

به گزارش بولتن نیوز، زمانی که سهراب سپهری، عبارت «چینی نازک تنهایی من» را روی کاغذ می نوشت، فکرش را هم نمی کرد که کسی از خواندن این عبارت ترکیبی بلند از شعر «واحه ای در لحظه» که برایش خلاقیت فراوانی هم خرج کرده، دچار وحشت شود؛ اما واقعا کسانی هستند که نه تنها با خواندن چنین عباراتی و حشت زده می شوند، بلکه حتی خواندن یک شعر روح نواز هم آن ها را دچار حملات هراس می کند.

 

فوبیا بیماری پیچیده ای است؛ بیماری ای که به ترس از حیوانات و ارتفاع و سخنرانی محدود نمی شود. در فهرستی که روان پزشکان پیش رویشان دارند، نام ترس های عجیب تری هم به چشم می خورد. ترس هایی که باورکردنشان برای آدم های سالم آسان نیست.

سوراخ هراسی یا (Trypophomia)

اگر شما هم با دیدن این تصویر دچار حمله هراس می شوید، بعید نیست که به ترایپوفوبیا دچرا شده باشید. کسانی که گرفتار این فوبیا هستند، به شکلی شدید، غیرمنطقی و غیرقابل کنترل از «سوراخ» می ترسند و به همین دلیل حتی از نزدیک شدن به چیزهایی مثل اسفنج ها، مرجان ها و همه چیزهایی که رویشان سوراخ وجود دارد، پرهیز می کنند.

 

کسانی که به این فوبیا دچارند، وقتی سوراخ های کوچک را می بینند دچار اضطراب می شوند و علائمی مثل تهوع و بی خوابی یا حتی خارش را از خود بروز می دهند. البته با وجود شیوع این فوبیا، هنوز هم برخی روان شناسان آن را به عنوان یک اختلال به رسمیت نمی شناسند و میان متخصصان در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد.

خواب هراسی (Somniphobia)

شب که بیاید این ترس را هم برای مبتلایان به این فوبیا با خودش می آورد. این افراد به خواب هراسی دچار هستند و به خاطر ترس عجیب و غیرمنطقی ای که از خوابیدن دارند، تمام تلاششان را می کنند تا شب ها بیدار بمانند. ناتوانی در کنترل کابوس ها یا حتی ترس از مردن در خواب، می تواند این فوبیا را ایجاد کند؛ گروهی از مبتلایان به این نوع از هراس مرضی هم به خاطر وحشتی که از سپری شدن زمان و از دست رفتن وقت دارند، حاضر به خوابیدن نیستند.

نوهراسی (Neophobia)

کم نیستند آدم هایی که از تجربه های جدید خوششان نمی آید و ترجیح می دهند به جای پشت سر گذاشتن تجربه های تازه با عادت هایشان زندگی کنند؛ اما افرادی که به نو هراسی مبتلا هستند، تنها به یک بی میلی ساده نسبت به تغییرات دچار نیستند. آن ها در زمانی که در معرض یک تجربه تازه و متفاوت قرار می گیرند، به شدت وحشت زده می شوند و تا آنجا که بتوانند، از انجام دادنش طفره می روند.

رنگ زرد هراسی (Xanthophobia)

اگر روزی لباس زردی به تن کردید و دیدید که کسی با وحشت از شما دور می شود. تعجب نکند. شاید رنگ زرد، رنگ مورد علاقه خیلی از آدم ها نباشد؛ اما اگر فرد به فوبیا یا ترس مرضی دچار نشده باشد، با دیدن این رنگ دچار وحشت و هراس نمی شود. یکی از انواع عجیب فوبیا، هراس از رنگ زرد است. این افراد اگر با گلی زردرنگ مواجه شوند، به اندازه کسی که از مار می ترسد، دچار وحشت می شوند.

ناف هراسی (Omphalophobia)

باورتان می شود که بعضی ها حتی از اعضای بدنشان هم می ترسند و با ددین یا لمس کردنشان دچار وحشت می شوند؟ کسانی که به ناف هراسی دچار هستند، نه تنها از لمس ناف افراد دیگر، بلکه از دست زدن به ناف خودشان هم به شدت وحشت می کنند. روان شناسان می گویند این ترس با بند ناف و رحم مادر مرتبط است و ممکن است تداعی گر آن در ذهن فرد باشد.

شعر هراسی (metrophobia)

«مبادا که ترک بردارد، چینی نازک تنهایی من...». اگر خواندن این شعر شما را دچار و حشت نکرده، پس به شعر هراسی دچار نیستید. کسانی که ترس بیمارگونه ای از شعر دارند، نمی توانند با آرامش یک شعر را بخوانند و حتی شنیدن شعرخوانی دیگران هم ممکن است دچار اضطرابشان کند.

ترس هراسی (Phobophobia)

شاید درک ترس مبتلایان به فوبیا از مار، سگ، عنکبوت یا حتی ارتفاع برایتان آسان باشد اما ممکن است با شنیدن نام این فوبیا، بیشتر از قبل تعجب کنید. بعضی از آدم ها برای دچار شدن به حملات هراس، نیازی به مشاهده این جانداران یا قرار گرفتن در موقعیت هایی مثل بلندی یا فضای تنگ را ندارند. آن ها از خود ترس می ترسند و از اینکه دوباره دچار حمله هراس شوند، وحشت دارند.

خنده هراسی (Geliophobia)

اگر با فردی شوخ طرف نباشید، طبیعی است که به بامزه ترین لطیفه ای که برایش تعریف می کنید هم نگاهی سرد و سنگین پاسخ دهد؛ اما بی میلی یک فرد به شوخی،به معنای بیمار بودنش نیست. آدم هایی که به این نوع فوبیا دچار هستند، نسبت به شوخی های دیگران بی میل نیستند، بلکه از شوخی می ترسند.

 

این افراد نه می توانند بخندند و نه طاقت مواجه شدن باخنده دیگران را دارند. ممکن است با یادآوری ناخودآگاه موقعیتی ناخوشایند که در آن شاهد خنده دیگران بوده اند یا خودشان مشغول خندیدن بوده اند، چنین هراسی را در این افراد ایجاد کرده باشد.

پنیر هراسی (Terophobia)

در حالی که بازار انواع مختلف پنیر، این روزها حسابی داغ است و تولیدکنندگان هر روز نمونه تازه ای از این محصول را ارائه می کنند، برخی از افراد با دیدن یک تکه کوچک پنیر هم دچار وحشت بیمارگونه می شوند. دلیل ایجادشدن این هراس هم مثل بسیاری دیگر از انواع فوبیا هنوز مشخص نشده اما آنچه واضح است، این است که پنیر هراس ها برای دچار شدن به وحشت، نیازی به لمس کردن یا خوردن پنیر ندارند. آن ها حتی با مشاهده این خوراکی محبوب دچار اضطراب و هراس شدید می شوند.

 

دلقک هراسی (Coulrophobia)

خیلی از بچه ها و حتی بزرگ سالان عاشق دلقک ها هستند و از تماشای سیرک لذت می برند؛ اما کم نیستند افرادی که به فوبیا از دلقک های دچارند و حتی بادیدن یک عروسک دلقک، دچار حملات وحشت می شوند. گرچه این هراس بیشتر سراغ کودکان می رود، اما برخی بزرگ سالان هم به آن دچارند و در صورت مواجه شدن با یک دلقک، نه تنها شاد نمی شوند، بلکه به شدت مضطرب و وحشت زده می شوند.

درخت هراسی (Hylophobia)

برخی از فیلم ها و داستان های دوران کودکی، می تواند زمینه را برای دچار شدن فرد به فوبیا فراهم کند. کسانی که به درخت هراسی دچار هستند، اغلب همان کودکانی هستند که روزی از یک داستان یا فیلم ترسناک که صحنه ای از آن در یک جنگل و میان درختان روایت می شده، ترسیده اند. هراس آن ها ازدرخت ممکن است تا جایی پیش برود که حتی تصویر خیالی جنگل یا دیدن نقاشی ای که د آن جنگلی تصویر شده، آن ها را دچار اضطراب و وحشت کند.

ریش هراسی (Pogonophobia)

اغلب انواع فوبیا، می توانند زندگی در اجتماع را برای مبتلایانشان دشوار کنند و ریش هراسی یا ترس از ریش یکی از فوبیاهایی است که حضور در بسیاری از جمع ها را برای فرد دشوار می کند. کسانی که به این فوبیا دچار هستند، نه تنها از ریشی که روی چهره خودشان می روید، بلکه از دیدن افرادی که ریش دارند، دچار هراس شدید می شوند.

باران هراسی (Ombrophobia)

حرف هایی که در کودکی به بچه ها گفته می شود، می تواند زمینه را برای دچار شدنشان به فوبیا دچار کند و تا پایان عمر بر زندگی شان تاثیر بگذارد. بچه هایی که از کودکی شنیده اند: «زیر باران نرو، مریض می شوی!» ممکن است به باران هراسی دچار شوند و در صورتی که در لحظه بیرون بودنشان، ناگهان باران بگیرد، دچار وحشت شدید شوند. البته تنها شنیدن این جملات نیست که می تواند یک نفر را از باران بترساند. افرادی که زمینه دچار شدن به اختلال های اضطرابی و افسردگی را دارند، آسان تر از دیگران گرفتار فوبیا می شوند.

13 هراسی (Triskaidekaphobia)

خرافاتی که در مورد عدد 13 وجود دارد تا جایی پیش رفته که روی پلاک برخی از خانه ها، به جای 13 نوشته می شود 1+12. شاید خیلی از آدم های خرافاتی، میانه ای با این عدد نداشته باشند اما ماجرا برای کسانی که به 13 هراسی یا ترس غیرمنطقی و غیرقابل کنترل از عدد 13 دچارند، ماجرا دردناک تر است. آن ها هر کاری می کنند تا سر و کارشان با این عدد نیفتد و کافی است تا در روز سیزدهم ماه اتفاق تلخی برایشان بیفتد تا آن را به نحسی این عدد نسبت دهند و وحشتشان بیشتر شود.

نامتقارن هراسی (Asymmetriphobia)

کسانی که به اختلال وسواس دچار هستند، ممکن است میانه ای با چیزهای نامقارن نداشته باشند؛ اما برخی افراد نه تنها از چیزهای نامتقارن خوششان نمی آید، بلکه وقتی با آن ها مواجه می شوند، به شدت دچار اضطراب و وحشت می شوند. نامتقارن هراسی می تواند فرد را دچار حملات وحشت کرده و در صورت مواجه شدن با چیزهای نامتقارن علائمی مثل ضربان قلب شدید و نامنظم، تنفس سریع، تنگی نفس و عرق کردن را ایجاد کند.

کلمه هراسی (Sesquipedalophobia)

کلمه هراسی یکی از انواع فوبیاست که به دلیل ترس از کلمه به خصوصی ایجاد می شود. اگر فرد مبتلا، کلمه خاصی رادر جریان گفت و گوها بشنود یا در متنی بخواند، دچار هراس شدید شده و و اکنش های ناشی از فوبیا را نشان می دهد؛ اما هراس های مرتبط با فوبیا به این ترس محدود نمی شود. برخی از بیماران از جملات و عبارات ترکیبی طولانی هم می ترسند و وقتی یک نفر در مقابلشان چند اسم مرکب را پشت سر هم استفادهه می کند، دچار وحشت می شوند.

منبع: ماهنامه همشهری تندرستی