جامعه سالم و برگزیدگان فرهنگی‌اش

به گزارش بولتن نیوز، جواد طوسی: به این نکته مهم فکر کرده‌اید که چقدر «فرهنگ» می‌تواند در حوزه سیاست و امور اجرائی و راهبردی، تأثیر سازنده داشته باشد؟ مرور اجمالی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد که در زمان نگارش و تصویب آن به‌لحاظ شرایط خاص جامعه، مقوله فرهنگ چندان جدی گرفته نشده است؛ مثلا در اصل یکصدوپانزدهم تصریح شده که رئیس‌جمهور (به‌عنوان دومین مقام رسمی کشور) باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند، انتخاب شود: ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن‌سابقه و امانت و تقوا، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.

خب، چه اشکالی داشت که رئیس‌جمهور جدا از رجال مذهبی و سیاسی، از رجال فرهنگی نیز انتخاب می‌شد؟ آیا یک شخصیت بزرگ و اندیشمند فرهنگی  نمی‌تواند درعین‌حال در مذهب و سیاست نیز صاحب‌نظر باشد؟ آیا اطلاق «فرهنگ» در این اصل و اصول دیگر (به فراخور ضرورت‌های مفهومی و کاربردی)، زمینه‌ساز تشخص و اعتبار بیشتر قانون اساسی می‌شد یا تنزل آن؟

در این سال‌ها شاهد بوده‌ایم که به‌جز یک رئیس‌جمهور، بقیه آن‌گونه که باید، دغدغه‌های عمیق فرهنگی که با شناخت کافی و ارائه طریق در طول دوران تصدی‌شان همراه باشد، نداشته‌اند. به‌همین‌جهت، می‌بینیم که انتخاب وزرا در حوزه فرهنگ و هنر بیشتر سیاسی است و شخص وزیر اِشراف کامل به این گستره ندارد و نتیجتا در برنامه‌ریزی‌ها، سیاست‌گذاری‌ها، انتخاب‌ها و شیوه‌های تصمیم‌گیری در حوزه استحفاظی خود در مراحل عادی یا مقاطع بحرانی و غیرقابل‌پیش‌بینی، فاقد جسارت، هوشمندی و زمانه‌شناسی لازم است. طبیعتا چنین افراد محتاط و دست‌به‌عصا و بدون برنامه‌های کاری روشن‌بینانه و نگاه متحول و جریان‌ساز، درنهایت نمی‌توانند نقشی مؤثر در رشد و پویایی فرهنگ و هنر داشته باشند. ای‌کاش در شرایط حساس کنونی، خرد جمعی و عقلانیت در طیف‌های مطرح و تعیین‌کننده جامعه به آن حد باشد که بتوانند در انتخابات مهم و سرنوشت‌سازی چون «ریاست‌جمهوری»، «شورای شهر» و ...، جدا از مسائل اصلی مبتلابه جامعه از جمله بحران و رکود اقتصادی، تحریم، بی‌کاری و شکاف طبقاتی،‌ مطالبات فرهنگی نیز داشته باشند. این واقعیت را نباید از نظر دور داشت که نگاه متعالی فرهنگی در یک رئیس‌جمهور یا عضو شورای شهر می‌تواند تعادل، توازن، امنیت اجتماعی و آرامش‌خاطر، اخلاق‌مداری و تمرین مدارا را بر متن جامعه و آحادش و حوزه‌های مختلف رسانه‌ای حاکم کند. نهادینه‌شدن چنین نگاه و سمت‌وسویی، عاملی بازدارنده در تشدید ناهنجاری‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... خواهد بود. جامعه سالم، موقعیت تثبیت‌شده و قابل‌باور خود را در یک وضعیت بالنده فرهنگی رقم می‌زند. کاندیدای متکی به ریشه‌های محکم فرهنگی، جدا از دارابودن برنامه هدفمند و کارساز، به خود و ملتش دروغ نمی‌گوید و به‌جای عوام‌فریبی و تشنه قدرت‌بودن، شیفته خدمت به مردم و فرهنگ‌سازی است. 

منبع: شرق