چرا ایران نمی تواند به صادرکننده مهم گاز تبدیل شود؟

به گزارش بولتن نیوز، ایران در مسیر رساندن سطح تولید گاز خود از میدان گازی پارس جنوبی به بیش از تولید قطر است. مقامات ایرانی می خواهند به رغم افزایش لفاظی های ستیزه جویانه ترامپ، سهمی از بازار گاز به دست آورند و سرمایه گذاری خارجی جذب نمایند. اما احتمالا ایران نخواهد توانست به اندازه ای که قصد دارد گاز صادر کند، زیرا مردم این کشور بخش عمده ای از تولید گاز بیشتر را خود مصرف خواهند کرد.

ایران دارای 18.2 درصد از ذخایر گازی اثبات شده جهان است و بالاتر از روسیه و قطر به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر جهان شناخته می شود. اما این کشور بر خلاف رقبایش، که خطوط لوله و مجتمع های ال ان جی متعددی را برای رسیدن به بازارهای خارجی ایجاد کرده اند، در سال 2015، تنها توانسته 8.4 میلیارد متر مکعب گاز صادر کند، در حالی که در همان سال 7.5 میلیارد متر مکعب گاز وارد کرده است. تا همین اواخر، ایران در مجموع یک وارد کننده گاز محسوب می شد و به دلیل ناکافی بودن شبکه توزیع گاز داخلی اش، از ترکمنستان و آذربایجان گاز خریداری یا تهاتر می نمود. ایران از طریق خط لوله، گازی کمتر از میانمار یا قزاقستان صادر می کند که مجموعا کمتر از یک درصد از ذخایر جهانی را در اختیار دارند.

بر اساس آمارهای موسسه تحقیقات صنعتی سدیگاز، نیمی از گاز تولیدی ایران صرف گرم کردن خانه های ایرانی می شود، 21 درصد صرف تولید برق و 18 درصد صرف تولیدات صنعتی از جمله تولید پتروشیمی. ایران با جمعیتی 80 میلیون نفری، چهارمین بازار بزرگ گاز طبیعی جهان پس از آمریکا، روسیه و چین است. تولید گاز بیشتر به زحمت می تواند تامین کننده نیاز داخلی باشد. بر اساس آمارهای بی پی، مصرف گاز در ایران نسبت به 102.7 میلیارد متر مکعب در سال 2005 دو برابر شده و به 191.2 میلیارد متر مکعب در سال 2015 رسیده است. این در حالی است که میزان تولید گاز این کشور در همین بازه زمانی از 102.3 به 192.5 میلیارد متر مکعب رسیده است.

ایران قصد دارد امسال صادرات گاز به بغداد را آغاز کند؛ گامی که این کشور را به پانزدهمین صادر کننده بزرگ گاز تبدیل خواهد کرد و ایران را از رتبه فعلی اش 7 پله بالاتر خواهد برد. اما عراق خود در حال برنامه ریزی برای احداث خط لوله ای برای صادرات گاز به کویت است و احتمالا مشتری بلند مدتی برای گاز ایران نیست. توسعه مجتمع های ال ان جی ایران به دلیل تحریم های غرب سال ها متوقف مانده، و با توجه به فراوانی گاز مایع شده موجود در بازارها فعلا در اولویت قرار ندارد.

ایران همچنین در حال بررسی صادرات گاز به کشورهای عمان، پاکستان و دیگر کشورهاست، اما خطوط لوله فرامرزی، در این منطقه ناامن چندان زیاد نیستند. مجتمع های ال ان جی شناور روی آب، که یک راه حل موقت تا زمان احداث مجتمع های دائمی مستقر در خشکی محسوب می شوند، نیز یکی از گزینه های موجود هستند. علی امیرانی، مدیر بازاریابی شرکت ملی صادرات گاز ایران اذعان دارد که این کشور حداقل تا سال 2024 بخش اعظم گاز تولیدی خود را مصرف خواهد کرد.