نخستین وظیفه خیرین تولید شغل است

گروه اجتماعی: آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در پیامی تصویری به نخستین همایش ملی «خیر ماندگار» بر موضوع خیر ماندگار و اهمیت آن در بهبود وضعیت جامعه تاکید کرد.
به گزارش بولتن نیوز، در پیام این استاد حوزه علمیه قم آمده است: چیزی خیر است که وحی او را اختیار کند، عقل او را اختیار کند، دین او را اختیار کند و بپذیرد. چیزی که مورد اختیار وحی، عقل و دین نیست، خیر نیست. مصادیق فراوانی برای خیر هست، خیر به ذات خدای سبحان است که او «خَیْرَ الذَّاکِرِین‏» است، «خَیْرُ الْفاصِلِین»، «خَیْرُ الْحَاکِمِین» است و مانند آن.

 آنچه که بالذات حق است، خیر بالذات است و آن خداست و آنچه صبغه الهی دارد که ﴿صِبْغَةَ اللَّه﴾ از او یاد شده است، آن خیر است. در جامعه‌ای که علم صائب و عمل صالح گسترش پیدا می‌کند، در آن جامعه خیر ماندگار، حضور و ظهور خوبی خواهد داشت.

در ادامه این پیام تصریح شده است: ما دو کار را باید محور اصلی خود قرار دهیم: یکی علم صائب و درست که عقل نظری او را اختیار می‌کند و انتخاب می‌کند، یکی عمل صالح و سودمند که عقل عملی او را انتخاب می‌کند، آن شأن اندیش‌ورز جان انسان را خدا با علم هدایت کرد، فرمود: ﴿وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ﴾، آن بخش گرایش به عمل صالح و ثابت را ذات أقدس الهی رهبری کرد، فرمود: ﴿وَ یُزَکِّیهِم‏﴾، آنچه که برای جامعه می‌ماند و مشکل جامعه را حل می‌کند، آن خیلی ماندگار است. ‌این در زمان‌ها و زمین‌ها یکسان نیست، گاهی فقر علمی جامعه را توان‌فرسا کرده است، در آنجا بهترین خیر ماندگار گسترش فرهنگ و علم است، گاهی مشکل علمی در مملکت نیست، مشکل عملی، تولید و اشتغال توانفرساست و در مملکت عده‌ای را به زحمت می‌اندازد، خیر ماندگار در آن مرحله تاریخ گسترش عمل صالح با تولید و فقرزدایی است.

یک بیان نورانی از امیرمؤمنان (ع) رسیده است، به ما فرمود به فقیر کمک کردن، یک کار عاقلانه و عالمانه نیست، یک کار عاطفی است، فقر را از بین بردن، کار عاقلانه و عالمانه است: «وَ لَا مَالَ أَعْوَدُ مِنَ الْعَقْلِ وَ لَا فَقْرَ أَشَدُّ مِنَ الْجَهْلِ ... وَ لَا وَحْشَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْب»،‏ فقر علمی و فرهنگی بسیار چیز بدی است، خیر ماندگار گسترش فرهنگی و علم صائب را به عهده دارد، تهیدستی جامعه چیز بسیار خطرناکی است، خیر ماندگار، تولید و اشتغال را به همراه دارد. خود امیرمؤمنان(ع) فرمود، کمک به فقیر یک امر عاطفی است، خیلی عقلی نیست، فقرزدایی عقلی است و محبوب من به خیر ماندگار است، فرمود: «لو مثل لی الفقر لقتلته»، من اگر فقر را ببینم گردن فقر را می‌زنم؛ یعنی جامعه نباید باشد.
در بخش دیگری از این پیام آمده است: مستحضرید جامعه‌ای که جیب او خالی است، کیف او خالی است، ما در فارسی می‌گوییم؛ گدا، ‌این واژه گدا بار علمی ندارد؛ اما قرآن کریم از چنین جامعه‌ افتاده‌ای، به فقیر یاد می‌کند ‌این فقیر فعیل، به معنی مفعول؛ یعنی کسی که ستون فقراتش شکسته است، اگر قرآن فرمود: ﴿إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساکین‏﴾، آن ملتی که جیبش خالی است، آن ملتی که کیف او خالی است، او ستون فقراتش شکسته است، ‌این نه تنها قدرت مقاومت ندارد، قدرت قیام هم ندارد.

در ادامه این پیام با تاکید بر اینکه اقتصاد مقاومتی با فقر عمومی هماهنگ نیست، تصریح شده است: مسکین هم چنین است، مسکین؛ یعنی انسان زمین‌گیر، ساکن که پویا و حرکت کننده نیست، اگر کسی در جامعه‌ای به سر می‌برد که عده‌ای نیازمند به کمک هستند، نخستین وظیفه خیرین، در راستای خیر ماندگار، تولید شغل است و انسان در کنار سفره خود بنشیند، ‌این خیر است.

مستحضرید که مزدوری در اسلام مکروه است، اگرچه روایت‌هایی نهی در ‌این زمینه وارد شده است؛ اما‌ این را حمل بر تنزیه و کراهت کردند، انسان باید برای خود کار کند، نه برای دیگری. بنابراین خیر ماندگار در شرایط کنونی، تولید و اشتغال از یکسو تا هر کسی در کنار سفره خود بنشیند، نه مزدورانه زندگی بکند از سوی دیگر؛ البته وقتی خدا «خَیْرَ الذَّاکِرِین‏» شد، هر چه به الوهیت خدا نزدیک‌تر باشد و قرب علمی و معنوی آن ذات أقدس الهی بار یابد.

در پایان این پیام آمده است: ‌این خیریتش بهتر، ماندگاریش هم بیشتر خواهد بود، زیرا ارتباط وثیق با خدایی که «خَیْرُ الْفاصِلِین» است، «خَیْرُ الْحَاکِمِین» است، «خَیْرُ الرَّازِقِین» است، «خَیْرُ الْخالِقِین»‏ است و همه ‌این خیرها برای اوست، انسان به او نزدیک می‌شود و اگر در همین زمینه أسمای حسنای الهی است، عده‌ای از خیرین تلاش و کوشش بکنند، بیشترین و بهترین بهره را از خیر ماندگار خواهند برد که امیدواریم ذات أقدس الهی ‌این توفیق را نصیب همه شما بزرگواران بفرماید. سعی بلیغ شما را در خیرات و قدم‌هایی که برداشتید، قبول بکند و توفیق ارائه خدمات برتر و بهتر را به همه خیرین عالم و خیرین ‌ایران و شما خیرین عطا بفرماید.