عاقبت،کار به دادگاه کشیداما دادگاهی متفاوت

به گزارش بولتن نیوز، جالب اینجاست که تا حالا هر اقدامی که برای معتادان متجاهر اعم از جمع آوری آنان، پاکسازی محلات یا برخوردهای ضربتی، انجام شده، کمتر نتیجه داده و باز هم سر و کله معتادان متجاهر در گوشه و کنار شهر و در انظار عمومی پیدا می شود.
طبق قانون اگر فرد معتاد با وجود بستر مناسب برای درمان و وجود همه امکانات حاضر نشد برای ترک اقدام کند، متجاهر شناخته شده و در چنین شرایطی، ناگزیر باید او را به مراکز درمان اجباری ارجاع داد.
البته دستورالعملی برای معتادان متجاهر در کشور به نام دستورالعمل موقت مراکز دولتی نگهداری درمان و کاهش آسیب معتادان موضوع ماده 16 وجود دارد که ستاد مبارزه با مواد مخدر در تیرماه امسال مسئولیت آن را بهزیستی واگذار کرد؛ مسئولیتی که موجب تنش و دغدغه بسیاری از دست اندرکاران حوزه بهزیستی شد. پذیرفتن مسئولیت معتادان متجاهر، دردسرهای زیادی دارد که کمتر کسی حاضر به قبول کردن آن است.

**از تنش در بهزیستی تا یافتن یک راه حل
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی کشور درباره واگذاری ماده 16 به خبرنگار ایرنا می گوید: بعد از خبر واگذاری مدیریت ماده 16 (درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهر) به سازمان بهزیستی، برخی شاغلان این سازمان دچار تنش شدند اما فرض کردیم که هر اتفاقی ممکن است فرصت باشد بنابراین با برگزاری جلسات زیادی برای آن برنامه ریزی کردیم.
محسن روشن پژوه می افزاید: از وقتی که بحث انتقال مدیریت مراکز ماده 16 به بهزیستی مطرح شد، بهزیستی اعلام آمادگی کرد. بهزیستی می خواهد تحولی در نظام مدیریت معتادان بی سرپناه و سخت در دسترس که ممکن است متجاهر تلقی شوند، ایجاد کند.

**بهزیستی برای پذیرفتن مسئولیت ، ملاحظاتی دارد
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی کشور می گوید: این سازمان برای پذیرفتن مسئولیت درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهر، ملاحظاتی در نظر داشت که این ملاحظات بصورت مکتوب به ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام شده است.
وی خاطرنشان می کند: مقرر شده است تا برای درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهر به یک روند نرم تر و مستمر برای استفاده از ابزار قانونی برای مداخلات درمانی تبدیل شود.
وی ادامه می دهد: اکنون اسناد و محتواهایی در این زمینه آماده شده است و امیدواریم که بعد از این، دیگر شاهد برنامه های ضربتی برای معتادان متجاهر نباشیم بلکه یک فرآیند قانونی برای هدایت بیماران به چرخه درمان اتفاق بیفتد و برای این اکنون از بیمه و اصلاح آیین نامه ها کمک می گیریم.

**نظام درمان معتادان متجاهر به تحول نیاز دارد
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی کشور می گوید: تحول در نظام مدیریت معتادان بی سرپناه، سخت در دسترس یا متجاهر به تحول در نظام درمان و کاهش آسیب کشور نیاز دارد.
روشن پژوه می افزاید: این تحول شامل اجزایی است. بطورمثال باید آیین نامه ها و دستورالعمل های مرتبط با معتادان متجاهر اصلاح شوند تا بیماران راحت تر به درمان دسترسی پیدا کنند.
وی تاکید می کند: حمایت های معتادان متجاهر پس از خروج از مراکز ترک اعتیاد، پوشش افراد بی بضاعت و بدون بیمه و امور درمان دارویی آنها باید به خوبی مورد توجه قرار گیرد.
وی اضافه می کند: همچنین لازم است طرح هایی از جمله شناسایی این بیماران، جمع آوری و نحوه ارجاع آنها، مورد بازبینی قرار گیرد که البته ستاد مبارزه با مواد مخدر با آنها موافقت کرد و بهزیستی، راهنماها و دستورالعمل های درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهر را مورد بازبینی قرار داد.

**الگوی 'دادگاه درمان مدار' برای معتادان متجاهر
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی کشور می گوید: رویکرد این سازمان در درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهر، ضربتی و مقطعی نیست بلکه یک رویکرد مستمر است.
روشن پژوه می افزاید: می خواهیم برای درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهراز الگوی 'دادگاه درمان مدار' Drugcourt استفاده کنیم ؛ بر این باور هستیم که با استقرار این الگو یک فرآیند مستمری در درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهر خواهیم داشت.
وی خاطرنشان می کند: این الگو، الگوی خاصی است که در کشورهای مختلف جواب داده است؛ در حال حاضر برای آن راهنما و پیش نیازهای اولیه و دستورالعمل طراحی کردیم و به زودی آماده هستیم که در جلسات مرتبط آنها را به تصویب برسانیم.
روشن پژوه ادامه می دهد: درصورتیکه این پیشنهادهای ما -که به نوعی ایجاد تحول در نظام مدیریتی معتادان بی سرپناه و سخت دردسترس است- ، مصوب شود ما فکر می کنیم آماده پذیرش مسئولیت هستیم و این الگو به بهبود شرایط کمک می کند تا ما دیگر شاهد چهره های ناراحت کننده اعتیاد در شهر نباشیم.
وی توضیح می دهد: در اجرای الگوی دادگاه درمان مدار، اصل بر ترک و توانمندسازی همزمان گذاشته شده است.

**معتادان متجاهر بعد از جمع آوری در این طرح به کجا فرستاده می شوند؟
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی کشور می گوید: افرادی که در مناظر عمومی و در جاهای دیگری خارج از برنامه کاهش آسیب مشاهده شوند، طبق این الگو به مراکز مختلف بهزیستی ارجاع داده می شوند چون ممکن است همه آنها معتاد نباشند.
روشن پژوه می افزاید: اگر فردی، معتاد باشند ممکن است اندیکاسیون (مورد درمانی) یا نیاز به درمان در الگوهای سرپایی یا اقامتی کوتاه مدت یا میان مدت ترک اعتیاد داشته باشند که به این مراکز ارجاع می شوند.

**بارقه های امید برای پاک شدن چهره شهر از معتاد متجاهر
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی کشور به خبرنگار ایرنا می گوید: طرح دادگاه درمان مدار شامل تمام اماکن و ابعاد می شود به آن معنا که در این برنامه حتما باید برنامه کاهش آسیب توسعه پیدا کند ، پاتوق ها و مراکز معتادان باید با الگوی کاهش آسیب مدیریت شوند و افراد تحت پوشش درمان نیز باید بیمه شوند.
روشن پژوه می افزاید: پیش بینی ما این است که با استقرار این الگو، بیماران در برنامه کاهش آسیب و درمان به نوعی مدیریت می شوند که دیگر متجاهر تلقی نمی شوند.
وی تاکید می کند: با استقرار این الگو به تدریج گروه معتادانی که مشمول تجاهر می شوند، کم شده و آنان به مراکز درمانی ارجاع داده می شوند.
وی اضافه می کند: این مراکز درمانی ممکن است به صورت سرپایی یا اقامتی باشند و درنهایت ممکن است درمان اجباری باشد که اتفاقا الگوی درمان اجباری را هم بازبینی کردیم.
روشن پژوه می گوید: به اصطلاح در مراکز درمان اجباری هم شیوه دیگری پیش بینی کردیم که اجرایی شود . در حقیقت ما روش درمانی شبیه مراکز درمانی اجتماع مدار موسوم به تی سی طراحی کردیم. یعنی مراکز ترک اعتیاد اجباری ما با الگوی تی سی اداره شوند.

**اجرای آزمایشی دادگاه درمان مدار اعتیاد
درحالیکه الگوی دادگاه درمان مدار به تازگی مطرح شده و جلسات چگونگی اجرای آن هنوز در حال برگزاری است، رئیس سازمان بهزیستی کشور از اجرای آزمایشی این الگو خبر داده است.
به گفته انوشیروان محسنی بندپی، این طرح با همکاری قوه قضائیه ، در پنج استان کشور شامل تهران، البرز، قزوین، سیستان و بلوچستان و گیلان به صورت آزمایشی راه اندازی می شود.
وی خاطرنشان می کند: با اجرای این طرح ، دیگر معتادان متجاهر ، مجرم تلقی نمی شوند و بحث توانمندسازی ، نگهداری طولانی مدت و حرفه آموزی آنان با بهره گیری از یک تیم کامل روانشناختی ، درمانی و مددکاری مطرح است.
به گفته وی، منابع مالی این طرح تامین شده و از ظرفیت تمام دستگاه ها برای اجرای آن استفاده خواهد شد.