جايزه براي عکس تن‌فروشي با تتوي 400 دلاری!

به گزارش بولتن نیوز، «يک سفر ايراني» نام مجموعه عکسي از حسين فاطمي عکاس ايراني است که از سوي ورلدپرس به عنوان جايزه دوم مجموعه بخش پروژه‌هاي بلندمدت انتخاب شده است؛ مجموعه‌اي که در آن تصويري سياه از جامعه ايراني به نمايش گذاشته شده. اين روز‌ها پيش از اهداي جوايز ورلدپرس 2017، حتي عکاسان ايراني نيز به آنچه حسين فاطمي از ايران به تصوير کشيده است، اعتراض دارند. آنها معتقدند که اين عکاس، عکس خبري نگرفته، بلکه تصوير‌سازي کرده است!

بنياد «ورلدپرس فوتو» که در هلند قرار دارد در کنار جايزه «پوليتزر» که در دانشگاه کلمبياي امريکا اهدا مي‌شود، معتبرترين جوايز دنياي عکاسي خبري ناميده مي‌شوند. در حالي که عکاسان ايراني تنها يک‌بار موفق به کسب جايزه پوليتزر شده‌اند، جايزه ورلدپرس تقريباً در سال‌هاي اخير هميشه نام يک يا چند عکاس ايراني را در ميان برندگان خود داشته است. جايزه‌اي که به‌رغم شهرت جهاني‌اش باز هم درگير نگاه‌هاي سياسي است. نمونه رفتار‌هاي سياسي با عکس‌هاي ارسالي از ايران را مي‌توان در برنده شدن سه ساله عکس‌هايي با موضوع اعدام در ايران ديد. فاطمه بهبودي يکي از عکاسان ايراني حاضر در جايزه «ورلدپرس» که با مجموعه «مادران انتظار» مورد تقدير قرار گرفت، در گفت‌و‌گو با «جوان» مي‌گويد: اينکه هر سه سال پشت سر هم عکس‌هاي اعدام از ايران مورد توجه ورلدپرس قرار مي‌گرفت، جاي تعجب داشت و حتي زماني که من در آنجا بودم يک عکاس ژاپني به من گفت: «در کشور ما هم اعدام انجام مي‌شود، اما نمي‌دانم چرا ايران بولد شده است؟!» به نظرم اين مسئله همان سياسي بودن جايزه ورلدپرس را نشان مي‌دهد که به دنبال نشان دادن تصويري خاص از کشور ما هستند.» 

بهبودي مي‌گويد: ورلدپرس به نوعي جايزه اسکار عکاسي است و چند سالي است که محبوبيت زيادي در بين عکاسان ايراني به دست آورده است. هر ساله عکاسان زيادي از سراسر جهان مجموعه عکس‌هاي خبري‌شان را که در رسانه‌هاي معتبري منتشر است، براي ورلدپرس ارسال مي‌کنند. 

اين عکاس که در سال 2015 با «مادران انتظار» مورد تقدير ورلدپرس قرار گرفت، درباره اتفاقات آن سال و انصرافش از حضور در مراسم ورلدپرس مي‌گويد: من اولين زن ايراني بودم که در مسترکلاس ورلدپرس پذيرفته شدم. مستر‌کلاس ورلدپرس يک کارگاه حرفه‌اي براي عکاسان خبري زير 30 سال است، براي حضور در اين مستر کلاس، موضوع مادران شهدا را انتخاب کردم که در نهايت باعث خلق «مادران انتظار» شد. مجموعه‌اي که هنوز هم تأثير خود را دارد و در نمايشگاه‌هاي متعددي که در سراسر دنيا برگزار کردم، ديدم که مردم جهان با آن ارتباط برقرار کرده و براي آن گريه کردند. حتي در نمايشگاه مالزي يک امريکايي و يک اسرائيلي که براي تماشا آمده بودند با ديدن اين عکس‌ها گريستند و جالب بود که دشمنان مردم ايران نيز تحت تأثير فضاي عکس‌هاي «مادران انتظار» قرار گرفتند. بهبودي مي‌افزايد: اين مجموعه عکس در ورلدپرس عنوان چهارم را کسب کرد، اما بعد از مدتي مشخص شد مجموعه عکسي که عنوان اول را کسب کرده و از بلژيک بود، تصوير‌سازي کرده بود و جايزه‌اش پس گرفته شد. بعد از آن نفر دوم عنوان اول را کسب کرد و نفر سوم نيز به عنوان دوم رسيد، اما به جاي آنکه عنوان چهارم که من بودم به رتبه سوم ارتقا پيدا کند، آنها جاي رتبه سه را خالي گذاشتند. اين رفتار باعث شد من هم در اعتراض به اين کار از حضور در ورلدپرس انصراف دهم. فاطمه بهبودي در پاسخ به اين سؤال که آيا «تصويرسازي» از نظر داوران ورلدپرس خطا به شمار مي‌رود، تأکيد کرد: بله، ورلدپرس جايزه‌اي براي عکس‌هاي خبري است و نبايد در عکس‌هاي خبري هيچ‌گونه تصويرسازي انجام شود و دليل حذف جايزه اول هم همان دستکاري کردن عکس‌ها و تصوير‌سازي بود. 

   

در کنار عکس‌هاي تلخ اعدام از ايران، امسال مجموعه عکسي با عنوان «يک سفر ايراني» توانست رتبه دوم بخش پروژه‌هاي بلندمدت را از ورلدپرس دريافت کند؛ مجموعه‌اي که از سوي حسين فاطمي، عکاس ايراني آژانس عکس «Panos Pictures» ارسال شده بود. در اين مجموعه عکس نيز شاهد تصاويري از اعدام هستيم، اما آنچه باعث شده مجموعه «يک سفر ايراني» مورد توجه و اعتراض قرار گيرد، عکس‌هايي است که عکاس به نام عکس خبري براي ورلدپرس ارسال کرده، اما کاملاً تصوير‌سازي است؛ آنچه داوران ورلدپرس نسبت به آن حساسيت دارند. «يک سفر ايراني» عنواني است که در ابتدا شباهت زيادي به مجموعه، عکس‌هاي توريستي که از کشورمان توليد مي‌شود، دارد. اما عکاس با چينشي معنادار سياهي خاصي را از فضاي جامعه ايراني به تصوير کشيده است. در اين مجموعه، عکس‌هايي از زندگي خصوصي افراد ديده مي‌شود که حتي نزديک‌ترين افراد به آنها هم حق حضور در آن را ندارند، چه برسد که بخواهند از آن عکسبرداري نيز کنند. فاطمي براي جذاب‌تر کردن مجموعه‌اش از نمايش بدن عريان زني که به گفته عکس براي امرار معاش و بزرگ کردن دو فرزندش تن‌فروشي مي‌کند، خودداري نکرده است! اين تصوير‌سازي زشت، حتي اعتراض عکاسان را نيز در پي داشته است. 

مرتضي نيکوبذل، يکي از اين عکاسان است که بيکار ننشسته و نامه‌اي به مديران ورلدپرس نوشته و از اينکه فاطمي قصد دارد با تصوير‌سازي، فضايي دروغين از ايران به نمايش بگذارد، اعتراض کرده است. در بخشي از نامه نيکوبذل آمده است: «من عکاسي ايراني هستم که مدت 20 سال است با جاهايي مانند رويترز، سيپاپرس، نشنال جئوگرافيک فارسي (گيتانما) و ديگر آژانس‌ها و خبرگزاري‌ها در ايران و خاورميانه کار کرده‌ام. در ايران مردم بيشتر محتاط هستند. ما مردمي داريم که (اکثراً) از دوربين مي‌ترسند و در برابر آن بسيار محتاطانه رفتار مي‌کنند، زماني‌که متوجه مي‌شوند کسي قصد دارد از آنها عکاسي کند. شما بايد متوجه باشيد زنان هميشه نگران عکاسي کردن از آنها هستند، مخصوصاً اگر در مشاغلي مانند آرايشگر و مربي رقص مشغول به کار باشند. شما بايد بدانيد هيچ سالن آرايش و زيبايي زنانه‌اي به عکاس (مخصوصاً اگر مرد باشد) اجازه ورود براي عکاسي نمي‌دهد، اما اين مي‌تواند اتفاق بيفتد اگر از فردي درخواست کنيد تا به شما اجازه عکاسي بدهد و بايد بدانيد که آن عکس‌ها ديگر يک داستان واقعي زندگي روزمره نيستند، بلکه تنها نمايشي هستند مقابل دوربين شما و براي شما که عکاسي کنيد.»

نيکوبذل درباره عکس عريان زني که فاطمي آن را به عنوان زن تن‌فروش به ورلدپرس ارسال کرده، مي‌نويسد: «من شاهد عکس زني برهنه دراز کشيده در تختخواب هستم، در زيرنويس عکس من مي‌توانم ببينم که حسين فاطمي نوشته يک زن برهنه با يک خالکوبي بر پايين ستون فقرات خود، در تختي دراز کشيده. زن يک کارگر جنسي است که براي پرداخت هزينه‌هاي دو کودک در حال رشد خود اين کار را انجام مي‌دهد. بسيار خب... او برهنه است و يک خالکوبي دارد. فاطمي چه چيز را درباره ايران مي‌خواهد به ما بگويد؟ او مي‌خواهد بگويد که خالکوبي در ايران يک چيز جديد است؟ نه، او مي‌خواهد بگويد که زن فاحشه است، چراکه مي‌خواهد هزينه مخارج زندگي خودش و دو کودک در حال رشدش را تأمين کند، خب چه چيز شگفت‌انگيزي در مورد خالکوبي بر پشت يک زن برهنه و ارتباطش با زندگي آن زن وجود دارد؟ همچنين، خالکوبي چيز گراني است مخصوصاً در اين اندازه. هزينه خالکوبي مانند اين حدود ۳۰۰ يا ۴۰۰ دلار امريکاست. چطور يک زن فقير که نمي‌تواند هزينه‌هاي خود و کودکانش را پرداخت نمايد مي‌تواند يک خالکوبي مانند اين بر بدن خود داشته باشد؟ از طرفي ديگر طراحي اين خالکوبي بسيار مدرن است و براي يک زن از طبقه پايين جامعه نيست. مورد ديگر که من در اين عکس مي‌بينم مدل موي زن است که براي يک زن فقير نيست و همچنين رنگ موي وي.» به نظر مي‌رسد عکاس ايراني براي به دست آوردن جايزه ورلدپرس از هيچ کاري فروگذار نکرده است!

منبع : روزنامه جوان