کاهش ارزش سپرده‌های بانکی / بانک‌ها مقصرند یا بانک مرکزی؟

گروه اقتصادی: بررسی‌ها نشان می‌دهد سود واقعی سپرده بانکی در سال‌های 90 تا 94 به میزان 30 درصد کاهش‌یافته است. درواقع پولی که به‌ عنوان سپرده نزد بانک‌ها از سوی سپرده‌گذاران به امانت سپرده‌شده است، ارزش آن نسبت به ابتدای سال 32 درصد کم شده است. این درحالی‌که است که بانک‌ها با همین سپرده‌ها سودهای کلان دریافت کرده‌اند.

به گزارش بولتن نیوز، در حالی‌ که اعلام می‌شود، بانک‌ها بیشترین زیان را از مطالبات معوق دیده‌اند، اما بی‌توجهی بانک مرکزی درآشفته بازار کاهش سود واقعی سپرده‌ها و نوسان نرخ ارز در سال‌های گذشته سبب از دست رفتن ارزش پول ملی شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد هرچند در دو سال 1393 و 1394، نرخ واقعی سود بانکی، نسبت به تورم تراز مثبت داشته، اما در دوره چهارساله گذشته مجموعاً این نرخ منفی بوده است.

اگرچه بانک‌ها برای جلوگیری از فرار سپرده‌ها از پرداخت سودهای مصوب شورای پول و اعتبار تخطی کرده و نرخ‌های بالاتری را به مشتریان پولدار خودپرداخت کردند، اما در این میان سپرده‌گذارانی که حساب‌های درشت داشتند در این شرایط زیان ندیدند، حال‌آنکه سپرده‌گذاران عادی با حساب‌های چندمیلیونی، بیشترین زیان را از کاهش ارزش پول خود دیدند.

هنگامی‌که نرخ سود واقعی منفی می‌شود، به‌طور طبیعی سپرده‌گذاری در بانک‌ها کم شده و با توجه به اینکه بخش نامولد اقتصاد همواره سود بیشتری به سرمایه‌گذاران می‌دهد، بخش مهم این سپرده‌ها در حوزه‌هایی چون ارز و واردات سرازیر می‌شوند. درواقع بانک‌ها برای جلوگیری از این اتفاق سودهای نامتعارف به برخی سپرده‌ها داده و نهایتاً هم بانک زیان‌دیده و هم سپرده‌گذار.

از سویی کارشناسان می‌گویند، اگر بانک‌ها سود مصوب شورای پول و اعتبار را به سپرده‌گذاران می‌پرداختند، قطعاً سپرده‌گذار زیان می‌کرد. درحالی‌که بانک مرکزی به‌عنوان سیاست‌گذار پولی، باید علاوه بر دستور به اجرای نرخ‌های موردنظر خود نسبت به نظارت بر حسن اجرای مصوبات و بخشنامه‌ها اقدام می‌کرد. هرچند در ظاهر مسئولان بانک مرکزی مدعی هستند که این تخلفات ناشی از بانک‌هاست، اما دور زدن این ابلاغیه‌ها از سوی همان مدیران عامل نشان می‌دهد درواقع نظارت بانک مرکزی در این رابطه ضعیف بوده است.