برخورداری از هوای پاک، حق شهروندان است

گروه اجتماعی: دکتر سید محمد طباطبایی نژاد در این باره گفت: وقتی سخن از حقوق شهروندی به میان می آید، شاید نخستین مطلبی که به ذهن متبادر می شود، محتوای مرتبط با حوزه‌های سیاسی است، در حالی که حقوق شهروندی مفهومی وسیع و دارای شاخه‌های گوناگون است که زوایای مختلف حقوق اجتماعی هر شهروند را آشکار می سازد.

به گزارش بولتن نیوز، مدیر کل حقوقی شهرداری تهران افزود: وقتی از شهروند سخن به میان می آید، منظور کسی نیست که صرفا در شهر زندگی می کند. بلکه کلیه مردمی که از حقوق و به تبع آن تکالیفی در قبال اجتماع برخوردارند مشمول حقوق شهروندی قرار می گیرند و به عبارت دیگر، شهرنشینان هنگامی که به حقوق یکدیگر احترام گذارده و به مسئولیت های خویش در قبال شهر و اجتماع عمل کنند به "شهروند" ارتقاء یافته اند و یکی از حقوقی که کلیه شهروندان از آن برخوردارند اما متاسفانه کمتر به صورت عملی به آن توجه شده، حق برخورداری از هوای پاک به عنوان یک حق اولیه شهروندی است.

طباطبایی نژاد با اشاره به 29 دی که روز "هوای پاک" نامگذاری شده، تا نمادی برای توجه به اهمیت مقوله هوای پاک باشد، افزود: حجم محتوای تولیدی درباره هوای پاک در سخنان مسئولان، گزارش های رسانه ها و حتی در محتوای ارائه شده در شبکه های اجتماعی و مجازی فراوان به چشم می خورد، اما علیرغم برداشته شدن گام هایی برای رفع آلودگی هوا و استقرار هوای پاک، هنوز شاهد معضل آلودگی هوا هستیم.

وی اظهار کرد: شاید اگر به ریشه یابی این موضوع بپردازیم، دلیل اولویت نداشتن رسیدگی به معضل آلودگی هوا را بتوان در به رسمیت نشناختن حق برخورداری از هوای پاک به عنوان یک حق شهروندی ارزیابی کرد، اما این در حالیست که قوانین مختلف در کشور ما، به موضوع هوای پاک و حفظ محیط زیست به عنوان یک حق بنیادین تأکید داشته اند و قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست که در 28 خرداد ماه سال 1353 در مجلس شورای ملی وقت به تصویب رسید و ابلاغ شد، هنوز پایه قوانین زیست محیطی بعدی است که در سال های بعد وضع شده است و در این قانون که در 21 ماده تنظیم شده به تفصیل به حقوق شهروندی مردم در بهره مندی از محیط زیستی سالم و پاک پرداخته شده است.

مدیر کل حقوقی شهرداری تهران با بیان اینکه از منظر قوانین بالا دستی، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز که میثاق ملی همه ی ماست، حفاظت از محیط زیست، به عنوان یک حق برای مردم در نظر گرفته شده است، بیان کرد: در اصل 50 قانون اساسی آمده است: "در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می شود. از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است."

وی متذکر شد: در سال جاری نیز در متن منشور حقوق شهروندی که از سوی ریاست جمهور جهت اجرا به تمامی دستگاه ها ابلاغ شد ، در بند (ع) - دو ماده ی 112 و 113 به صورت کاملا واضح بر حفاظت از محیط زیست تأکید شده است و هر شهروند حق بهره مندی از محیط زیست سالم، پاک و عاری از انواع آلودگی های از جمله آلودگی هوا، آب و آلودگی های ناشی از امواج و تشعشعات مضر و آگاهی از میزان و تبعات آلاینده هالی محیط زیست را دارد.

مدیر کل حقوقی شهرداری تهران گفت: پشتوانه‌های قانونی و حقوقی کافی برای حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از انتشار آلاینده ها وجود دارد، اما به نظر می رسد تا زمانی که حق برخورداری از هوای پاک، نه به عنوان یک حق فانتزی و لوکس، بلکه به مثابه یک حق بدیهی شهروندی، آن هم در عمل نه صرفا در گفتار، به رسمیت شناخته نشود، چندان نمی توان به رفع مشکل آلودگی هوا و سایر مشکلات زیست محیطی امیدوار بود.

بنا براعلام روابط عمومی دفتر حقوقی شهرداری تهران، طباطبایی‌نژاد در پایان خاطر نشان کرد: قوانین حقوقی پشتوانه حق شهروندی همه ی ما برای بهره مندی از هوایی پاک هستد و این نکته ایست که به ما یاری می دهد حق برخورداری از هوای پاک را از زاویه ای متفاوت و البته اثرگذارتر بنگریم و بدانیم محیط زیست طبیعی سالم تاثیر شگرفی بر روح و روان آدمی دارد و نیز بالعکس هیچکس نمی تواند منکر بشود که تخریب محیط زیست تاثیر منفی بر شیوه ی رفتار آدمیان می گذارد و اثرات ویرانگری بر اخلاق فردی و جمعی جامعه بشری دارد.