روسیه به نفع اسد یا به ضرر آمریکا

گروه بین الملل ـ مصطفی مطهری*در یادداشت پیش رو که به بهانه نقش روسیه در جنگ با داعش در سوریه معتقد است با ورود نظامی مسکو به پرونده سوریه، در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۵، پوتین توانست برهم زننده معادلاتی باشد که تا قبل آن بازیگران پرونده سوریه به دنبال آن بودند. معادلاتی که در ذیل سوریه بدون «اسد» با ساختار و اساسی جدید در تمام ابعاد داخلی و خارجی تعریف می شد. در واقع ورود نظامی روسیه به عنوان یک بازیگر اثرگذار، دارای ظرفیت های بالقوه ای برای تغییر معادله در صحنه میدانی جنگ بود که در عمل نیز بالفعل گردید. از این رو با ورود چالشی روسیه برای نبرد در سوریه، بسترهای شکل گیری مباحثه میان غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا با روسیه در فضای پس از بحران اکراین و الحاق کریمه به روسیه شکل وخیم تر ی بخود گرفت.

بطوریکه موضوع تقابل غرب با روسیه شکل لاینحلی یافت. با این اوصاف روسیه تحت لوای «پوتین» این بار برای زورآزمایی با غرب برای یاری رساندن به متحد خود یعنی سوریه وارد این کشور شد. واقعیت امر این است که ورود روسیه با فاز نظامی به خاک سوریه در یک اقدام استراتژیکی توانست جهت درگیری ها را در میدان نبرد به سود سوریه با زعامت «اسد» و متحدان منطقه ای آن تغییر دهد. با این اوصاف اتفاق ورود روسیه به عرصه میدانی سوریه با منافع و اهداف متضاد و متعارض با آمریکا موجب شد که تا حدودی روابط میان آنها به بن بست سیاسی و دیپلماتیک منجر گردد.

اما آنچه در این راستا مهم به نظر می رسد این است که با گذشت قریب به یکسال و اندی  از حضور روسیه در خاک سوریه و اتهامات وارده از سوی دولت آمریکا به روسیه با عناوین مختلف، بالاخره «اوباما» در حاشیه اجلاس «اپک» در چند روز گذشته به این نیتجه رسیده است که باید به گفتگو میان آمریکا و روسیه برای پایان دادن بحران در سوریه تاکید کند. بطوریکه «اوباما» با اذعان به رویکرد ترمیمی در موضوع گفتگوهای میان طرفین در باره سوریه، بر لزوم ادامه پیگیری‌های «جان کری» و «سرگئی لاوروف»، وزیران خارجه آمریکا و روسیه در زمینه طرح‌های پایان دادن به خشونت در سوریه طی دو ماه آینده تاکید کرده است.


کوتاه سخن اینکه در شرایط کنونی که محتملاً آینده روابط میان دوکشور که  با ترک «اوباما» و  ورود «دونالد ترامپ» به کاخ سفید تغییر خواهد کرد به نظر می رسد سخن گفتن از مواضع واحد برای یافتن راه حلی مبنی بر پایان دادن بحران در سوریه از سوی «اوباما» تنها یک حربه برای مصرف رسانه ای از یکسو و غنی تر کردن پرونده دوران ریاست جمهور خود و دمکرات ها از سوی دیگر است؛ چرا که امید داشتن برای دستیابی به یک راه حل واحد مورد توافق دو طرف امری محال و نشدنی است. بطوریکه صحت این ادعای موجود در یادداشت مذکور و کذب آن را را می توان با رجوع به سخنان «باراک اوباما»  در کنفراس خبری در »لیما پرو» در اجلاس«اپک» را به عنوان گواهی بر ادعای مذکور دانست و مشاهده کرد.


در واقع «اوباما» ضمن تاکید بر  نقش روسیه در سوریه بیان داشت که به آینده نزدیک سوریه خوشبین نبوده، چرا که بعد از اینکه ایران و روسیه تصمیم به حمایت از «بشار اسد» در حملات هوایی گرفتند دشوار است راهی را یافت که بتوان مخالفان میانه‌رو و آموزش دیده  را در همین وضع برای مدتی طولانی حفظ کرد.   

*مصطفی مطهری دکتری علوم سیاسی