صفر تا صد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی

به گزارش بولتن نیوز، شرکت ملی نفت ایران با شرکت های توتال فرانسه، پتروپارس ایران، CNPC چین برای توسعه فاز یازدهم میدان گازی پارس جنوبی (SP۱۱) توافق‌نامه اصول قراردادی (HOA) امضاء کردند. ظرفیت برآورده شده تولیدی این پروژه معادل ۱.۸ میلیارد فوت مکعب گاز در روز است که از سال ۲۰۲۰ میلادی مطابق ۱۳۹۹ شمسی به بهره‌برداری می‌رسد. شرکت توتال راهبر کنسرسیوم پیمانکار فاز ۱۱ پارس جنوبی با سهم ۵۰.۱%به همراه پتروپارس ایران با سهم ۱۹.۹% و CNPC چین با سهم ۳۰ درصد خواهند بود.

مرحله اول توسعه شامل ساخت دو سکوی سرچاهی، ۳۰ حلقه چاه و دو خط لوله زیردریایی ۳۲ اینچ برای واحدهای موجود فرآوری گاز در خشکی خواهد بود. قرار است کنسرسیوم حدود دو میلیارد دلار برای توسعه مرحله‌ی اول این فاز هزینه کند. براساس مفاد این موافقت‌نامه (HOA) شرکت توتال مراحل مناقصاتی که قراردادهای آنها در سال ۲۰۱۷ واگذار می‌شود را از هم‌اکنون آغاز خواهد کرد. در فاز دوم، کنسرسیوم تاسیسات فراساحل افزایش فشار گاز برای ثابت نگه داشتن سطح تولید را بعد از چند سال از شروع عملیات مرحله اول، طراحی و نصب خواهند کرد.

کنسرسیوم طرف قرارداد به رهبری شرکت توتال از هم‌اکنون برای نهایی کردن قرارداد ۲۰ ساله در قالب قراردادهای جدید نفتی ایران و برمبنای مفاد اقتصادی و تخصصی که در توافق‌نامه اصول قراردادی همکاری (HOA) به موافقت رسیده است مذاکرات را با شرکت نفت ایران آغاز می‌کند.

بر اساس این گزارش، بلوک فاز ۱۱پارس جنوبی در فاصله حدودا ۱۳۵ کیلومتری منطقه عسلویه واقع شده است. با توجه به برداشت از بلوک‌های مخزنی مجاور طی سال‌های گذشته، مهاجرت گاز از بلوک مخزنی فاز ۱۱ رخ داده است، بنابراین به منظور جلوگیری از تداوم این مهاجرت، توسعه هرچه سریع‌تر این طرح و همچنین نصب تاسیسات تقویت فشار در مقطع کنونی از اهمیت خاصی برخوردار است.

نکات مهم توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی

از نکات مثبت این قرارداد می‌توان به مشارکت بالای ایران در اجرای طرح اشاره کرد. بر اساس این قرارداد پیش‌بینی ساخت داخل طرح تا ۷۰ درصد ارزش قرارداد است. لوله‌گذاری کف دریا و ساخت سکوهای سرچاهی و تقویت فشار در ایران انجام خواهد شد. همچنین پیش‌بینی می‌شود بیش از ۹۵ درصد نیروی انسانی کل پروژه در مجموعه شرکت اصلی و پیمانکاران فرعی ایرانی باشند.

از آنجاکه یکی از اهداف وزارت نفت انتقال فناوری به داخل کشور است، موضوع انتقال فناوری در این قرارداد نیز در چند سطح انجام می شود. نخست حضور شرکت پتروپارس با مشارکت ۲۰ درصدی در کنسرسیوم پیمانکار است که منجر به انتقال دانش، مهارت‌های مدیریت پروژه، مخزن و غیره به این شرکت خواهد شد. دوم، ساخت سکوی فشار افزایی در کارگاه پیمانکاران ایرانی  و سوم، انجام عملیات تولید و بهره‌برداری توسط شرکت ایرانی است.

مدت قرارداد توسعه و بهره برداری ۲۰ سال است که پیش‌بینی می‌شود تولید اولیه از ماه چهلم قرارداد شروع شود. دوره بازپرداخت هزینه‌های مستقیم سرمایه‌ای در این قرارداد ۱۰ سال پیش‌بینی شده که از تولید اولیه آغاز خواهد شد. هزینه‌های سرمایه‌گذاری مربوط به سکوی تقویت فشار، صرفا پس از تکمیل و راه‌اندازی آن قابل بازپرداخت خواهد بود.

پیمانکار (مشارکت پیمانکاران ایرانی و خارجی) متعهد به تولید تجمعی گاز و میعانات گازی در طول دوره قرارداد بوده و موظف است برنامه نگهداشت سطح تولید (Plateau) را در طول سال‌های قرارداد رعایت نماید. همچنین براساس اصولی که شرکت ملی نفت ایران در قرارداد پیمانکار را متعهد بدان می‌کند، شرکت ایرانی پتروپارس به نسبت سهم خود در سازمان مدیریت پروژه و همچنین سایر بخش‌های اجرایی و تصمیم‌گیری نقش جدی خواهد داشت.

تاسیسات عمده مورد نیاز جهت توسعه فاز ۱۱

حفاری ۳۰ حلقه چاه (در مجموع دو حلقه چاه توصیفی _ تولیدی و ۲۸ حلقه چاه توسعه‌ای)، نصب و راه‌اندازی دو سکوی تولیدی هر یک با ۱۵ حلقه چاه جهت ظرفیت تولید کل ۲۰۰۰ میلیون فوت مکعب استاندارد در روز (حدود ۵۶ میلیون مترمکعب در روز) و تاسیسات مربوطه (ظروف جداکننده، سکوی فلر، سیستم تزریق مواد شیمیایی و غیره)، دو رشته خط لوله ۳۲ اینچ هر یک به طول ۱۳۵ کیلومتر جهت انتقال گاز تولیدی سکوهای فاز ۱۱ به پالایشگاه‌های خشکی (فازهای ۱۲ و ۸، ۷، ۶) از جمله تاسیسات عمده مورد نیاز جهت توسعه فاز ۱۱ هستند.

همچنین این فاز مجهز به یک سکوی فشار افزایی با ظرفیت ۲۰۰۰ میلیون فوت مکعب استاندارد در روز جهت تقویت فشار گاز تولیدی از سکوهای فاز ۱۱ پس از افت فشار مخزن در سال‌های آتی (حدود سه سال پس از تولید اولیه) خواهد شد. فشار جریان گاز از طریق کمپرسورهای پیش‌بینی شده و فشار مایعات نیز توسط پمپ‌های تعبیه شده افزایش یافته و در نهایت پس از اختلاط از طریق دو رشته خط لوله به هر یک از سکوهای تولیدی انتقال داده می‌شود. برای اولین بار در منطقه خلیج فارس احداث تاسیسات تقویت فشار از ابتدا در شرح کار پیمانکار طرح فاز ۱۱ گنجانده شده است. تاسیسات مزبور از قابلیت فشارافزایی گاز به میزان ۹۰ بار برخوردار است.

سکوی تقویت فشار به لحاظ تکنولوژی دارای پیچیدگی‌های خاصی بوده و اجرای آن برای اولین بار در ایران انجام می‌شود. همچنین، پیمانکاران اجرایی فعال در بخش فراساحل به دلیل عدم سابقه در ساخت و نصب سکوهای با وزن بیش از هفت هزار تن، از آمادگی لازم جهت ساخت و نصب سکوی تقویت فشار مورد نیاز در فاز ۱۱ (با وزن ۱۰ الی ۲۰ هزار تن متناسب با ظرفیت ۱۰۰۰ الی ۲۰۰۰ میلیون فوت مکعب در روز) برخوردار نبوده و باید توانمندی فنی و اجرایی‌شان در قالب انتقال تکنولوژی توسط شرکت‌های معتبر بین‌المللی ارتقاء پیدا کند. با توجه به نیاز قریب‌الوقوع سایر طرح‌های پارس جنوبی به چنین تاسیساتی، الگوبرداری از تاسیسات تقویت فشار فاز ۱۱ در سایر طرح‌ها نیز مدنظر است.

برنامه زمان‌بندی و برآورد هزینه

براساس توافق‌نامه با پیمانکار، پیش‌بینی می‌شود قرارداد توسعه و بهره‌برداری فاز ۱۱ در ابتدای سال ۲۰۱۷ به امضاء طرفین برسد. پیش از امضا قرارداد، مطالعات مهندسی و تهیه اسناد مناقصه ساخت پایه‌های سکوها (جکت‌ها) صورت می‌گیرد و حداکثر تا سه ماه بعد از امضاء HOA، مناقصه پایه‌های سکوها (جکت‌ها) توسط مشارکت فراخوان می‌شود. طبق برنامه زمان‌بندی به عمل امده، هدف این است که به مدت ۴۰ ماه بعد از امضاء قرارداد، تولید اولیه گاز صورت گیرد. همچنین با توجه به پیچیدگی طراحی تاسیسات تقویت فشار، حدود ۳۶ ماه مطالعه و آماده‌سازی پیمانکار جهت ساخت سکوی فشارافزایی و حدود ۶۰ ماه دوره ساخت سکوی مذکور در نظر گرفته شده است.