رتینوپاتی دیابتی چیست؟ علایم، دلایل و درمان آن

به گزارش بولتن نیوز، بیماری چشم دیابتیک به گروهی از مشکلات چشمی اطلاق می شود که بیماران مبتلا به دیابت به عنوان جزئی از عوارض دیابت (همچون رتینوپاتی دیابتی)، دچار آنها می شوند . تمام این مشکلات می توانند منجر به کاهش شدید بینایی و یا حتی نابینایی شوند .

بیماری چشم دیابتیک عبارتست از :

رتینوپاتی دیابتی : منجر به آسیب عروق خونی شبکیه می شود .

آب مروارید ( کاتاراکت ) : کدر شدن عدسی چشم را کاتاراکت می گویند .بیماران دیابتی زودتر از سایرین به آب مروارید دچار می شوند .

گلوکوم ( آب سیاه ) : افزایش فشار داخلی چشمی است که منجر به آسیب عصب بینایی و از دست دادن بینایی می شود . احتمال ابتلای بیماران دیابتی به گلوکوم دو برابر سایرین است .

 

رتینوپاتی دیابتیک

رتینوپاتی دیابتی Diabetic Retinopathy چیست ؟

شایع ترین بیماری چشم دیابتیک است که با تغییرات عروق خونی شبکیه ایجاد می شود . در برخی بیماران مبتلا به رتینوپاتی دیابتی ، عروق شبکیه متورم می شوند و مایع از آنها نشت می کند ، اما در برخی دیگر از بیماران ، عروق خونی غیر طبیعی بر روی سطح شبکیه رشد می کند .

شبکیه بافت حساس به نور است که در بخش خلفی چشم قرار گرفته است .

شبکیه سالم برای بینایی خوب ، ضروری است . بیمار مبتلا به رتینوپاتی دیابتی ، در ابتدای امر ممکن است متوجه تغییرات بینایی خود نشود . اما با گذشت زمان ، رتینو پاتی دیابتی ممکن است بدتر شده و منجر به از دست دادن بینایی شود . این بیماری معمولا هر دو چشم را درگیر می کند .

رتینوپاتی دیابتی چهار مرحله دارد ، در مراحل ابتدایی ، بیماری خفیف بوده و تنها عروق خونی شبکیه گشاد می شوند ، اما سپس این عروق انسداد پیدا می کنند . مناطقی از شبکیه که از این عروق تغذیه می کرده اند دچار مشکل می شوند . از این رو عروق جدیدی در شبکیه ساخته می شود که غیر طبیعی و شکننده هستند . این عروق در سطح شبکیه و مایع زجاجیه که داخل چشم را پر کرده است ، رشد کرده که در صورت خونریزی ممکن است باعث کاهش شدید بینایی و حتی نابینایی شوند .

چگونه رتینوپاتی دیابتی منجر به از دست دادن بینایی می شود ؟

عروق خونی آسیب دیده ناشی از رتینوپاتی دیابتی به دو طریق می توانند منجر به از دست دادن بینایی شوند :

عروق خونی غیر طبیعی جدید و شکننده ای که در مرحله چهارم رتینوپاتی دیابتی ایجاد می شوند ، اگر دچار خونریزی شوند ، خون در مرکز چشم تجمع می یابد و منجر به کاهش بینایی می شود .

مایع خارج شده از عروق شکننده می تواند در مرکز ماکولا ( قسمتی از چشم که مسئول دید ظریف است ) تجمع یابد و باعث تورم ماکولا و تاری دید شود . این وضعیت ، ادم ماکولا نامیده می شود .

این اتفاق در هر مرحله ای می تواند رخ دهد ، اگر چه بیشتر در مراحل پیشرفته رخ می دهد .

خطر رتینوپاتی دیابتیک

چه کسانی در خطر ابتلا به رتینوپاتی دیابتی قرار دارند ؟

تمام بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 در خطر این بیماری قرار دارند . از همین رو تمام بیماران مبتلا به دیابت حداقل سالی یک بار باید تحت معاینه ی کامل چشم ، با مردمک گشاد شده قرار گیرند . احتمال ابتلا به رتینوپاتی دیابتی در کسانی که مدت طولانی تری است به دیابت مبتلا شده اند ، بیشتر است . رتینوپاتی دیابتی یکی از مشکلات حین بارداری در بیماران مبتلا به دیابت است . برای محافظت از بینایی ، هر خانم باردار مبتلا به دیابت باید هر چه سریعتر تحت معاینه ی کامل چشم قرار گیرد .

برای محافظت از بینایی خود باید چه کاری انجام دهیم ؟

اگر شما مبتلا به دیابت هستید ، حداقل سالی یکبار باید تحت معاینه کامل چشم ، با مردمک گشاد قرار گیرید . و به خاطر داشته باشید که :

رتینوپاتی دیابتی می تواند بدون علامت پیشرفت کند و شما را در معرض خطر از دست دادن بینایی قرار دهد .

ممکن است شما هم زمان هم تورم ماکولا داشته باشید و هم رتینوپاتی پیشرفته ، اما هم چنان هیچ مشکلی در بینایی نداشته باشید ولی در خطر بسیار بالای نابینایی قرار دارید .

چشم پزشک شما با معاینه می تواند به شما بگوید که تورم ماکولا یا رتینوپاتی دیابتی دارید یا نه . تشخیص زود هنگام و درمان به موقع رتینوپاتی دیابتی چه علامت داشته باشد و چه نداشته باشد ، مؤثر است و از کاهش دید جلوگیری می کند .

اگر شما رتینوپاتی دیابتی دارید ، با فواصل کمتری باید به چشم پزشک مراجعه کنید . در نظر داشته باشید که بیماران مبتلا به رتینوپاتی پیشرفته ، اگر به موقع تحت درمان قرار گیرند و ویزیت ها و پیگیری منظمی داشته باشند در 95 درصد موارد خطر نابینایی آنها کاهش می یابد .

بیمارانی که سطح قند خود را نزدیک به محدوده طبیعی نگه می دارند ، برای درمان رتینوپاتی دیابتی کمتر به درمان لیزر نیاز پیدا می کنند .

 

علائم رنیتوپاتی دیابتیک

آیا رتینوپاتی دیابتی علائمی دارد ؟

اغلب در اوایل بیماری هیچ علامتی وجود ندارد ، حتی درد . نباید منتظر علائم بود . حداقل سالی یکبار باید معاینه کامل چشم پزشکی برای افراد مبتلا به دیابت انجام شود . تاری دید یکی از علائم رتینوپاتی دیابتی است که ممکن است ، با تورم ماکولا رخ دهد . هم چنین اگر عروق خونی بر روی سطح شبکیه رشد کند و سپس دچار خونریزی شوند بینایی مختل خواهد شد .

اگر خونریزی رخ دهد ، علائم رتینوپاتی دیابتی پیشرفته چیست ؟

در ابتدای امر ممکن است لکه های خونی که در میدان بینایی شما شناور هستند ، دیده شود . اگر این اتفاق افتاد حتما به چشم پزشک مراجعه کنید ، چرا که پیش از خونریزی بیشتر باید تحت درمان قرار گیرید . خونریزی معمولاً بیش از یکبار اتفاق می افتد به ویژه در هنگام خواب .

برخی از مواقع بدون درمان ، این نقاط خونریزی پاک می شوند ، اما خونریزی ممکن است دوباره اتفاق بیفتد و منجر به اختلال شدید بینایی شود . اگر تاری دید برای اولین بار اتفاق افتاد ، قبل از اینکه دوباره خونریزی رخ دهد ، باید چشم پزشک ، بیمار را معاینه کند . اگر درمان انجام نشود ، رتینوپاتی پیشرفته می تواند منجر به کاهش شدید بینایی و در نهایت نابینایی شود .

 

رتینوپاتی دیابتی و تورم ماکولا چگونه تشخیص داده می شود ؟

رتینوپاتی دیابتی و تورم ماکولا از طریق معاینه کامل چشمی که شامل موارد زیر است تشخیص داده می شود :

بینایی سنجی :

در این آزمایش بررسی می شود که فرد در فواصل مختلف چگونه می بینید.

معاینه ی چشم با مردمک گشاد شده :

پیش از معاینه ، قطره ای درون چشم بیمار ریخته می شود تا مردمک گشاد شود . این امر به چشم پزشک اجازه می دهد تا داخل چشم را برای بررسی علائم بیماری بهتر ببیند .

تونومتری :

با استفاده از این روش ، فشار داخل چشم ، اندازه گیری می شود .

چگونه رتینوپاتی دیابتی درمان می شود ؟

در سه مرحله اول رتینوپاتی دیابتی ، هیچ درمانی لازم نیست ، مگر اینکه بیمار تورم ماکولا داشته باشد . برای جلوگیری از پیشرفت رتینوپاتی دیابتی ، بیماران مبتلا به دیابت باید قند ، فشار خون و چربی خود را کنترل کنند .

رتینوپاتی پیشرفته با لیزر درمان می شود . این روش درمانی باعث می شود عروق خونی غیر طبیعی از بین بروند . از آن جایی که تعداد بسیار بالایی پرتوی لیزری باید تابانده شود ، بیش از یک جلسه برای درمان کامل لازم است . این روش درمانی ممکن است دید رنگی و دید شب بیمار را کمی مختل کند . درمان لیزر قبل از اینکه عروق جدید خونریزی کنند ، بهتر جواب می دهد . حتی اگر خونریزی شروع شود ، درمان لیزر بسته به میزان خونریزی ممکن است مفید باشد .

اگر خونریزی بسیار شدید باشد ، بیمار ممکن است به یک روش جراحی به نام ویترکتومی نیاز داشته باشد . در این روش ، خون تجمع یافته از مرکز چشم خارج می شود .

منبع: سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه