جمهوری اردوغانی یا جمهوری ترکیه؟!

گروه بین الملل: مصطفی مطهری ـ دکتری علوم سیاسی در یادداشت پیش رو معتقد است: در رصد فکری - نگرشی اردوغانیسم در ترکیه ادراک از مبانی و مبادی قدرت توسط این جریان فائقه ای موجود در ترکیه، دریافت های مختلفی از مفهوم قدرت با شاخص های متنوعی از آن را دارای قابلیت پیگیری است که بر یک بستر خاص تولد یافته و به منصه ظهور رسیده است. بطوریکه چشم انداز اردوغان و حامیان وی از هژمون شدن قدرت و یکه تازی در ترکیه بر بنای شکل گرفته از کودتا همان سامان ساختاری و بافتاری است که آنان همواره در پی دستیابی به آن بوده اند و اینک با حصول به این امر جامعه ترکیه را با تمام متعلقات موجود در آن اعم مجموعه ای، گروهی، محفلی و جریانی آن را به سوی یک جمهوری اردوغانی سوق خواهند داد و در این راه از هرگونه کوشش، ترفند تهییجی، تشویقی و تنبهی مضایقه نخواهد کرد.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته، به شرح زیر است:

افزایش بازداشت ها و شدت گرفتن برخورد های امنیتی با منتقدین دولت به بهانه مقابله با تهدیدهای احتمالی انجام دوباره کودتا، توسط اردوغان و به واسطه اردوغانیست های پیرو او، زمزمه هایی از پاکسازی های مغرضانه و بنیادین از جنس قلع و قمع نمودن مخالفین و منتقدین را گوشزد می کند. اردوغان به عنوان رییس  دولت در چند روز گذشته پس از بازیابی قدرت و با بدست گرفتن تمام اختیارات در ترکیه در درون دولت و در برون آن با تاکید بر این که این وضعیت هشدار مبنی بر ادامه بازداشت ها و مقابله با تهدیدات احتمالی از جانب کودتا گران ادامه خواهد یافت، بر این رهیافت موضوعی مطرح شده از سوی کارشناسان و تحلیگران صحه گذاشت که وی و همفکران دولتی و غیر دولتی اش با توجه به ماجراجویی های وابسته و پیوسته به علایق آنها از مفهوم سازی و صورت بندی های سیاسی – اجتماعی بدنبال مصادره قدرت با تمام قوا در ترکیه با اهداف از پیش تعیین شده می باشند.  

در واقع اردوغانیست ها با انتخاب معنادار رویکردهای تهاجمی از نحوه مواجهه و برخورد با مخالفان و اتخاذ سیاست پیش گیری از خطراحتمالی از تکرار دوباره کودتا، تدبیر سیاستی خود را به ساماندهی اهدافشان با خصیصه راهبردی تهاجمی - تدافعی پی ریزی کرده اند؛ چرا که از طریق قرار دادن دولت در یک پوسته و لایه از پوشش های امنیتی، یک فرآیند سازمانی از قبض قدرت و بسط تفکر خود را آغاز نموده اند که به نوعی می توان آن را یک فرجام گسستی از موضوع تسلط و سیطره سیاسی - فکری- اندیشی از کمالیست ها بر جریان قدرت در ترکیه تلقی کرد که در قامت اردوغان پسا کمالیست و در کالبد حزب عدالت و توسعه ظهور و بروز پیدا کرده است. بطوریکه اصرار بر تداوم پیوسته قدرت خود و استمرار آن در مرکز تاریخ گفتمانی از قدرت در ترکیه مبین این مطلب است که فلسفه قدرت و مکتب فکری اردوغانیسم در ترکیه با انحصار محوریِ از ویژگی های دیدگاهی و نگرشی در حال شکل گیری است و با سرعت هر چه بیشتر در حال حرکت و سازمان یابی می باشد.



در رهیافت هستی شناسانه از مبدأ و سرآغاز جلوه یافتن و تبلور عینی از پدیده های سیاسی- اجتماعی، شهود از کنه موضوعیِ پدیده های مورد تحلیل از جایگاه والایی برخوردار است. در واقع در عصر معانی با گذر از پوزیتویسم روشی به تفسیر روشی است که می توان به میزان وسیع و گسترده ای دامنه تحلیل را از یک چشم انداز واحد و یک متغیری به دیدی متکثرانه از متغیرهای مختلف و دخیل سوق پیدا کرد. با این اوصاف در تحلیل شرایط رخدادی موجود ترکیه می توان به تقاضاها و خواست های فکری و عملی اردوغانیست ها در راستای منوپولیزم ( انحصار گرایی ) ابعادی از مناسبات چندگانه سیاست، اجتماع، فرهنگ و ...دست یافت و به تشریح رخدادی، تدوینی و تکمیلی آنها به دال و مدلول های دلالت ساز پرداخت.

بطوریکه بستر های هژمونیکی از موضوع قدرت با ویژگی های چندگانه ذکر شده در ترکیه این توان و قابلیت آرایشی از چیدمان نیرویی و رزمایشی را از دایره کانونی قدرت از یکسو ودامنه و گستره پیمایشی مکان با وجود فضاهای موجود در این راستا را از سوی دیگر برای آنها فراهم نموده است. به عبارتی اردوغانیست ها با توجه به آنچه به وقوع پیوست از ساعات بعد شکست کودتا با توجه به مانورهای متناسب به ذائقه عمومی به مدیریت و مهندسی این جریان برای فائقه تاریخی خود ترکیه استفاده اساسی کردند و در این زمینه نیز با موفقیت همراه بوده اند.

قدرت سازی مورد نظر اردوغانیست ها در ترکیه به مدد آنچه که در مدت اخیر رخ داد حاکی از آن است که هم اردوغان و نزدیکان وی و هم طرفداران او مترصد یک فرصت حیاتی برای اجرای برنامه ها و اهداف کلان خود در سطح سرزمینی ترکیه با ابعاد وسیع بوده اند. مع الوصف وقوع کودتا و شکست آن توانست به نمادی برای ایجاد هرآنچه که ترکیه و دموکراسی موسوم در آن را مورد مخاطره قرار دهد، تبدیل شود. به نظر می رسد آژیته کردن این نشان سمبلیک مخالف مردم ( کودتا گران ) یک سیاستِ سیاسی - تاکتیکی برای پیشبرد راهبردهای میان مدت و بلند مدت اردوغانیست ها بوده است که در سایه آن به پیگیری هر آنچه به غالب نمودن قالب های فکری  - سیاسی و ایدئولوژیکی آنها خواهد انجامید، بپردازند.

البته نباید این را فراموش کرد که اردوغان در طول دوران حضورش در کانون مرکزی قدرت در ترکیه خواه به عنوان نخست وزیر و خواه رییس جمهور در یک تسلسل فکری واحد و زنجیره ای از هم ارزی نگرش ها و سیاست ها قرار نداشته است؛ هر چند که اعتقاد به فقدان  انگاره سیاستی در نزد وی نمی تواند به انکار رویکرد تئوریک در مبانی فکری او در کسب قدرت بیشتر و جاه طلبی های فردی او شود. بطوریکه تنش های وی با داود اوغلو به عنوان نخست وزیر و از نزدیکان فکری وی در ذیل همین ادعا می گنجد که اردوغان در عرصه قدرت بر اتئلاف و اجماع در زمینه سیاست گذاری ها ارزشی نمی نهد و تنها در زمینه اجرای نمودن هرآنچه که از آن به نام پژوه های سیاسی- سیاستی یاد می شود قائل به تبادل و تضارب آرا است.




با توجه به این بستر سازی ها از یگانه سازی قدرت و تفکر قدرت در ترکیه توسط اردغان و حذف مخالفین و منتقدین از سوی او عملا فضای سیاسی- اجتماعی و فکری- فرهنگی این کشور به سمت یک فردمحوری با ویژگی های ترکیبی از استبداد - دموکراسی پوپولیستی سوق پیدا می کند که بر جذابیت های نشانه ای با سلایق اردوغانیست ها از سیاست و قدرت در جامعه خواهد انجامید.

کوتاه سخن اینکه در رصد فکری - نگرشی اردوغانیسم در ترکیه ادراک از مبانی و مبادی قدرت توسط این جریان فائقه ای موجود در ترکیه، دریافت های مختلفی از مفهوم قدرت با شاخص های متنوعی از آن را دارای قابلیت پیگیری است که بر یک بستر خاص تولد یافته و به منصه ظهور رسیده است. بطوریکه چشم انداز اردوغان و حامیان وی از هژمون شدن قدرت و یکه تازی در ترکیه بر بنای شکل گرفته از کودتا همان سامان ساختاری و بافتاری است که آنان همواره در پی دستیابی به آن بوده اند و اینک با حصول به این امر جامعه ترکیه را با تمام متعلقات موجود در آن اعم مجموعه ای، گروهی، محفلی و جریانی آن را به سوی یک جمهوری اردوغانی سوق خواهند داد و در این راه از هرگونه کوشش، ترفند تهییجی، تشویقی و تنبهی مضایقه نخواهد کرد.