صعود ۱۲پله‌ای ایران در عملکرد لجستیکی

به گزارش بولتن نیوز، ارزیابی بانک جهانی از عملکرد شاخص لجستیک (Logistics Performance Index) که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران مورد تحلیل قرارگرفته است، حاکی از آن است که اﻳﺮان در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﻪ، ﻫﻨﺪ، اﻧﺪوﻧﺰی، ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮدی ﺿﻌﻴﻒ‌ﺗﺮ و در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ روﺳﻴﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد لجستیکی ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﻬﺘﺮی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. با این همه ایران طی دو سال گذشته رتبه و جایگاه خود را در این فهرست ارتقا داده است در حالی که دو رقیب منطقه‌ای یعنی عربستان و ترکیه روندی نزولی را طی کرده‌اند.

بانک جهانی ﻫﺮ دو ﺳﺎل ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺑﺮرسی و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲ‌ﭘﺮدازد و در ﮔﺰارش اﺧﻴﺮ خود ۱۶۰ ﻛﺸﻮر ﺟﻬﺎن را از اﻳﻦ ﺣﻴﺚ ارزﻳﺎﺑﻲ و رﺗﺒﻪ‌ﺑﻨﺪی ﻛﺮده اﺳﺖ. مولفه‌هایی که عملکرد ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ کشورهای مختلف جهان بر اساس آن مورد ارزیابی قرار گرفته است، شامل ﻛﺎراﻳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎی ﺗﺮﺧﻴﺺ ﻛﺎﻻ از نظر ﺳﺮﻋﺖ، ﺳﺎدﮔﻲ و ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮدن ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﮔﻤﺮﻛﻲ، ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﺗﺠﺎری و ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ، ﺳﻬﻮﻟﺖ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ، ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﻟﺠﺴﺘﻴﻜﻲ، ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ در ﺗﻌﻘﻴﺐ و ردﻳﺎﺑﻲ ﻛﺎﻻﻫﺎی ارﺳﺎﻟﻲ و همچنین ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن زﻣﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮی در زﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺷﺪه ﻳﺎ زﻣﺎن ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر است.

اﻣﺮوزه، ﺑﺨﺶ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ارﻛﺎن اﺻﻠﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ می‌شود. ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻛﺸﻮرﻫﺎ، ﻋﺎﻣﻞ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی و رﻗﺎﺑﺖ آﻧﻬﺎ در ﻫﺮ دو زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و داﺧﻠﻲ است. بر همین اساس سیاستﮔﺬاران نیز ﭘﻴﺎدهﺳﺎزی ﺳﻴﺎﺳﺖ‌ﻫﺎی ﻣﻨﺴﺠﻢ و ﭘﺎﻳﺪار را ﺑﺮای ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‌ﺳﺎزی زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻛﺸﻮرﻫﺎی دارای ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد، ﺑﻠﻜﻪ در اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎی ﻧﻮﻇﻬﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﺗﻮری ﺑﺮای رﺷﺪ اقتصادی، ﺿﺮوری ﻣﻲداﻧﻨﺪ. ﻛﺸﻮرﻫﺎی دارای ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺿﻌﻴﻒ در ﺑﺨﺶ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ‌ﻫﺎی ﺑﺎﻻ روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ زﻧﺠﻴﺮه‌ﻫﺎی ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ اﺻﻠﻲ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ و رﻗﺎﺑﺖ در زﻧﺠﻴﺮه ارزش ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ‌ﺷﻮد.

ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺰارش ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺠﺴﺘﻴﻜﻲ ﻛﺸﻮر اﻳﺮان در ﮔﺰارش ﺳﺎل ۲۰۱۶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دورهﻫﺎی ﻗﺒﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﻬﺒﻮد رﺗﺒﻪ اﻳﺮان در ﺣﻮزه "ﺳﻬﻮﻟﺖ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ" ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﻮزه "ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﻟﺠﺴﺘﻴﻜﻲ" ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺘﺼﺪﻳﺎن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ، ﻛﺎرﮔﺰاران ﻳﺎ واﺳﻄﻪﻫﺎی ﮔﻤﺮک ﻣﻲ‌ﺷﻮد، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﺮان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲ‌ﺷﻮد.

 در تحلیلی که معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران از گزارش بانک جهان ارائه کرده، این گمانه مطرح شده است که اﻳﺮان ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﺎل‌ﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ‌ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺣﻮزهﻫﺎ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ. چه آنکه، اﻳﺮان در ﺣﻮزه "زﻣﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮی در زﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺷﺪه ﻳﺎ زﻣﺎن ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر" در ﻣﻴﺎن ۱۶۰ ﻛﺸﻮر ﺟﻬﺎن در ﺟﺎﻳﮕﺎه ۱۱۶ام ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. با این همه ایران در تمامی مولفه‌های مورد ارزیابی روندی مثبت و رو به جلو داشته است.

 ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳﻲ‌ﻫﺎ ﺣﺎﻛﻲ از اﻳﻦ اﺳﺖ آﻟﻤﺎن از نظر شاخص عملکرد لجستیک ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺸﻮر دارای ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎ ﻧﻤﺮه ۴.۲۳ در ﺟﺎﻳﮕﺎه اول ﻗﺮار دارد و ﺳﻮرﻳﻪ ﻛﺸﻮری ﺑﺎ ﺿﻌﻴﻒ‌ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻧﻤﺮه ۱.۶ (ﻣﻌﺎدل ۱۹ درﺻﺪ ﻧﻤﺮه آﻟﻤﺎن) ﭘﺎﻳﻴﻦ‌ﺗﺮﻳﻦ رﺗﺒﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ. در این میان، ﻛﺸﻮر ﺗﺮﻛﻴﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺎﻻﺗﺮی ﻗﺮار دارد، اﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧ‌ﻄﻮر ﻛﻪ اشاره شد؛ رﺗﺒﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر در ﺗﻤﺎم ﺣﻮزهﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎل ۲۰۱۴ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻮزه "ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﺗﺠﺎری و ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ" اﺳﺖ.

ایران در حوزه کیفیت زیرساخت‌های تجاری و جابجایی (مثل مبادی ورودی، راه‌آهن، جاده‌ها و فناوری اطلاعات) بهترین رتبه خود را کسب کرده است. در جدول زیر می‌توانید مقایسه جایگاه ایران، ترکیه و عربستان را در دو سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ مشاهده کنید.