جزئیات مبنای قیمت‌گذاری قرارداد بلندمدت پتروشیمی در بورس کالا/ برطرف شدن مشکلات بهین‌یاب با تعریف مجدد از نظارت

گروه اقتصاد: عباس یعقوبی مدیر امور ناظران و تالارهای بورس کالای ایران امروز در نشست خبری بررسی قراردادهای بلندمدت پتروشیمی بورس کالا و نرخ ارز، گفت: مبنای قیمت‌گذاری در قراردادهای بلندمدت به صورت مجزا و بر اساس حجم عرضه و تقاضاست، به طوری که نوع کالا، فصلی بودن و رفتار مجمتع‌های تولیدی در تخصیص‌ها از اهمیت برخوردار است.

به گزارش بولتن نیوز، وی با بیان اینکه در حوزه نظارت بر محصولات پتروشیمی و تقاضای کالا مصوبات و مقررات بسیاری وجود دارد،‌ عنوان کرد: آنچه که در این زمینه مطرح می‌شود، پیگیری‌کننده مصوبات و مقررات تدوین شده در کجا قرار دارد؟ اینکه شورای رقابت و نهادهای نظارتی در تقسیم‌بندی‌های حاکمیتی و نظارتی در کجا قرار دارند و چه اتفاق‌هایی می‌افتد که برخی بخش‌ها به وظایف خود عمل نمی‌کنند، همواره مورد سؤال بورس کالا و سایر نهادهای مرتبط است.

یعقوبی گفت: طبق مصوبه ستاد هدفمندی یارانه‌ها وزارت صنعت، معدن و تجارت از طریق سامانه بهین‌یاب باید نسبت به شناسایی واحدهای تولیدی واجد شرایط اقدام کند، به طوری که این واحدها باید حتماً از سابقه تولید برخوردار باشد. این در حالی است که از ابتدای امسال به یکباره برای PVC افزایش 30 درصدی ظرفیت مصرفی در سامانه بهین‌یاب به وجود می‌‌آید. سامانه بهین‌یاب مشروط بر اینکه بازبینی‌ها بر اساس نظارت انجمن‌های مرتبط فعال شود می‌تواند بسیاری از مشکلات واحدهای پایین‌دستی را برطرف کند.

به گفته وی، گاهی اوقات دیده می‌شود که شخصی با اجاره سوله 250 متری و یا حتی خالی نگه داشتن زمین آن متقاضی دریافت محصول به عنوان واحد تولیدی فعال در سامانه بهین‌یاب بوده است. برخی از افزایش ظرفیت‌ها و تقاضاهای موجود در این سامانه باید با کمک انجمن‌ها دوباره بازبینی شوند، چرا که تقاضاهای کاذب بعضاً بازار را به هم می‌‌زند.

مدیر امور ناظران و تالارهای بورس کالای ایران ادامه داد: طبیعی است که برخی به نام تولیدکننده ممکن است وارد بهین‌یاب شده و با عملکرد خود بازار را تخریب کند که مکتوب آن به وزارت صنعت اعلام شده است.

یعقوبی از صادرات محصولات پتروشیمی علیرغم نیاز بالای مصرف داخلی را از دیگر مشکلات بازار پتروشیمی‌ها عنوان کرد و گفت: بورس به دلیل برخورداری از شفافیت همچون دماسنج چنانچه عیب و یا مشکلی در عرضه و تقاضا وجود داشته باشد، آن را نمایان می‌کند. هم اکنون کمبود عرضه در بخش محصولات PVC در شرایطی که رقابت‌های باز در بورس کالا وجود دارد، به خوبی نمایان می‌شود. این در حالی است که بورس کالا از تمام ابزار خود برای کشف قیمت و عرضه و تقاضای متعادل استفاده می‌کند و این در حالی است که نباید وظایف سایر ارگان‌ها و نهادهای نظارتی را نیز از بورس کالا انتظار داشت.

وی با اشاره به برخی مجوزهای داده شده عنوان کرد: گاهی اوقات با وجود این مجوزها ممکن است، کالا در منطقه آزاد به دلیل عدم نظارت کافی وارد نشود و در عین حال حق و حقوق دولت نیز پایمال شود. هم اکنون در بخش مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد باید نظارت‌ها دو چندان شود.

این مقام مسئول به نظارت بر عرضه محصولات پتروشیمی در بازار اشاره کرد و گفت: کاهش نظارت‌ها در این زمینه باعث شده تا در اوج رقابت معاملات پتروشیمی کالاها در خارج از بورس فروخته شود. طبق مصوبه ستاد هدفمندی یارانه‌ها تنظیم بازار وظیفه اصلی وزارت صنعت بوده و ضعف نظارتی در بخش عرضه و تقاضا باعث شده تا مشکلات مختلفی در بخش‌های مختلف برای بازار پتروشیمی ایجاد شود. نمونه این مشکلات می‌توان به پرونده‌هایی که طی سه سال گذشته به تعزیرات حکومتی ارسال شده اشاره کرد.

یعقوبی با بیان اینکه تمامی نکات و مواردی که وزارت صنعت همواره به عنوان دغدغه خود برای تعادل نظام عرضه و تقاضا در بازار محصولات پتروشیمی عنوان کرده در بورس کالا فراهم و بسترسازی شده است، گفت: علاوه بر تسهیل بستر لازم برای معاملات پتروشیمی در بخش قراردادهای بلندمدت نیز شرایط شفاف برای جلوگیری از ایجاد رانت ایجاد شده است. به دفعات مختلف عنوان شده که شرایط معاملات عادلانه و شفاف در بورس کالا برای مجتمع‌های پتروشیمی فراهم است مگر اینکه کسی آن را نخواهد.

وی افزود: بر اساس مقررات موجود اگر محصولی در بورس کالا طی دو مرحله به فروش نرسید، باید در بازار آزاد عرضه شود. این در حالی است که امکان فروش اعتباری یا فروش بر اساس تخفیف از طریق بورس کالا برای عرضه‌کننده وجود دارد.

مدیر امور ناظرین و تالارهای بورس کالای ایران با طرح این پرسش که چرا عده‌ای همواره موضوع فروش محصولات پتروشیمی در خارج از بورس را عنوان می‌کنند، گفت: در مدیریت عرضه و تقاضا همواره بورس کالا تلاش کرده تا زمینه رانت را از بین ببرد. این در حالی است که در برخی موارد از فعالیت تعدادی از کدهای معاملاتی متوقف شده است.

یعقوبی یادآور شد: با این همه باید پرسید که چگونه می‌شود در سامانه بهین‌یاب گاهی اوقات سهمیه تقاضا با افزایش آن چنانی مواجه می‌شود. نمی‌شود یک واحد تولیدی در عرض یک روز با افزایش تقاضای 3 هزار تنی نسبت به ظرفیت همیشگی خود مواجه شود. این اتفاقات ناشی از شفافیت بورس کالاست که امکان رصد آن برای همه میسر است.

وی با اشاره به جزئیات قراردادهای بلندمدت پتروشیمی، گفت: در این زمینه ممکن است هر شرکتی امکان ورود به قراردادهای بلندمدت را نداشته باشد، از جمله شرایط مورد نیاز برای این قراردادها سابقه خوش‌حسابی شرکت‌ها، سابقه تولید و میزانی که از عرضه بلندمدت محصولات پتروشیمی می‌تواند به آن تخصیص یابد مورد توجه قرار می‌گیرد. در عین حال باید واحد تولیدی به طور شفاف عنوان کند که قالب خام قرارداد آن در فرایند بلندمدت با چه چارچوب و شاکله‌ای روبه‌روست. بر این اساس باید شرکت‌های پتروشیمی برای قراردادهای بلندمدت بورس کالا از شرایط مشخصی برخوردار باشد.

یعقوبی گفت: در مورد محصولات پتروشیمی نمی‌توان رقم ثابتی را در نظر گرفت، بر این اساس برای انعقاد قراردادهای بلندمدت شرایط فصلی بودن عرضه محصولات نیز مطرح بوده و برای انجام معاملات در شرایط رکود و یا رونق باید تضمین دهد.

مدیر امور ناظران و تالارهای بورس کالای ایران با بیان اینکه بورس کالا مرجع شفافیت معاملات پتروشیمی است،‌ عنوان کرد: از طریق تابلوهای معاملاتی این بازار همه ارگان‌های متولی بازار پتروشیمی می‌توانند به راحتی روند معاملات را رصد کنند. قیمت‌گذاری محصول در بورس کالا بر اساس قیمت کشف شده‌ای است که از طریق عرضه و تقاضای یکجا امکان ضرر و زیان برای معامله‌گران را کاهش می‌ دهد.

به گفته وی مبنای قیمت‌‌گذاری محصولات در قراردادهای بلندمدت پتروشیمی بر اساس حجم عرضه و تقاضا مجزا در بورس کالاست که امکان عرضه محصول بر اساس درصد مشخصی را تعریف می‌کند. بر این اساس نوع کالا، فصلی بودن و نحوه رفتار تولیدکننده در کنار کیفیت حجم عرضه و تقاضا در این قراردادها مورد توجه قرار می‌گیرد.

یعقوبی در مورد انتقاد فعالان پایین‌دستی پتروشیمی در زمینه برچیده شدن سقف قیمت برخی محصولات، گقت: برداشتن سقف قیمت از جمله وظایف بورس کالاست. وقتی طی یک روز به یکباره انبوهی از تقاضاهای برخوردار از مجوز به بازار هجوم می‌آورند نشان‌دهنده وجود مشکل در اوج مصرف محصولات پتروشیمی است. وقتی شرکت‌های پتروشیمی که در برنامه اورهال هستند، به یکباره با افزایش تقاضای محصولات در بورس کالا مواجه می‌شوند، چاره‌ای به جز افزایش عرضه از طریق رایزنی‌ها و یا مدیریت سایر ابزارهای در اختیار وجود ندارد.

وی گفت: در حال حاضر بازار پتروشیمی در فصل اوج مصرف خود قرار دارد و باید مدیریت لازم در عرضه و تقاضای محصولات بر اساس گریدهای مختلف و صادرات محصولات صورت گیرد تا بازار به خوبی مدیریت شود

منبع:فارس