القاعده و سال‌های پس از بن لادن

به نوشته روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق الاوسط، پس از حملات یازده سپتامبر 2001 نیویورک، القاعده از عملیات انتقام جویانه آمریکا در افغانستان جان سالم به در برد و شاخه‌های القاعده با وجود مشکلات مالی که این گروه با آن مواجه است در آفریقا و خاورمیانه ریشه دواندند.

ایمن الظواهری در 16 ژوئن 2011 و پس از کشته شدن اسامه بن لادن رهبری این گروه تروریستی را برعهده گرفت و در دوره رهبری او القاعده دچار دودستگی‌ها و البته زایش‌هایی شد و همزمان این گروه به عملیات‌های خود در سراسر جهان ادامه داد. موارد زیر رخدادهای بعد اسامه بن لادن و از زمان آغاز دوره رهبری ایمن الظواهری است:

30 سپتامبر 2011: کشته شدن انور العولقی، روحانی و رهبر معنوی القاعده در شبه جزیره عربستان در حمله پهپادهای آمریکایی در یمن. وی دارای تابعیت آمریکایی و اصالتا یمنی بود و از فرماندهان ارشد القاعده محسوب می‌شد.

11 سپتامبر 2012: این روز سالروز حملات یازده سپتامبر آمریکا بود. گروه‌های مسلح که برخی از آن‌ها عضو القاعده بودند در این تاریخ به کنسولگری آمریکا در شهر بنغازی در شرق لیبی حمله کردند. این حمله به کشته شدن چهار آمریکایی از جمله سفیر این کشور منجر شد.

14 سپتامببر 2012: طی تظاهرات در اعتراض به یک فیلم ساخت آمریکا در تونس حملاتی به سفارت آمریکا در این کشور رخ داد که به کشته شدن چهار تظاهرکننده انجامید. مسئول این حملات حامیان سیف الله بن حسین، مسئول سابق القاعده بودند.

15 سپتامبر 2012: القاعده خواهان ادامه حملات علیه منافع آمریکا شد.

11 ژانویه 2013: مداخله فرانسه و هم پیمانان آفریقایی‌اش در مالی به اخراج القاعده از مناطق تحت نفوذش در شمال این کشور منجر شد.

16 ژانویه 2013 یک گروه حامی القاعده به تأسیسات گاز الجزایر حمله کرد که این حمله به کشته شدن 69 تن از جمله 29 مهاجم انجامید.

از ژوئیه 2014 به بعد فرانسه عملیات خود علیه القاعده را شدت بخشید و عملیات‌هایی در موریتانی، مالی، بورکینافاسو، نیجر و چاد بانجام داد.

الظواهری سوم سپتامبر 2014 شاخه جدیدی با عنوان "القاعده در شبه قاره هند" تأسیس کرد که افغانستان، پاکستان، بنگلادش و میانمار را پوشش می‌داد که چندان موفق عمل نکرده است.

7 ژانویه 2015: حمله به مجله شارلی ابدو در پاریس که القاعده در جزیره عرب مسئولیت آن را برعهده گرفت.

2 آوریل 2015: القاعده در شبه جزیره عرب بر شهر مکلا، بزرگترین شهر استان حضرموت یمن و مرکز آن سیطره یافت اما نیروهای وابسته به عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن پس از یک سال القاعده را از این شهر بیرون کردند.

13 اوت 2015: الظواهری ملا اختر منصور، رهبر جدید طالبان را تایید کرد. طالبان، هم‌پیمان تاریخی القاعده به پیشرفتی در افغانستان دست یافت.

13 سپتامبر 2015: الظواهری خواهان اتحاد تروریست‌ها از ترکیه تا مغرب عربی شد. وی در همان زمان مخالفت خود را با خلافت داعش بار دیگر اعلام کرد.

القاعده در مارس 2016 نیز حملاتی را در باماکو و غرب آفریقا و ساحل عاج انجام داد که ده‌ها کشته برجای گذاشت.

البته تنها حملات و عملیات‌های مستقیم القاعده نبود جهان را به آشوب کشانده بود بلکه گروه‌های افراط‌گرایی که بعدها از این تشکیلات منشعب شدند، خطرات به مراتب بیشتری را متوجه امنیت جهانی کردند که داعش نمونه بارز آنهاست.

10 آوریل 2013: جبهه النصره در سوریه با القاعده بیعت کرد و به قطب بزرگی در بحران سوریه تبدیل شد.

29 ژوئن 2014: داعش که هسته‌های اولیه آن سال‌ها پیش در عراق و با تاسی از القاعده تشکیل شده بود از جبهه النصره، شاخه رسمی القاعده در سوریه جدا شد. داعش پارا از القاعده فراتر گذاشت و خلافت اسلامی اعلام کرد و به خطرناک‌ترین گروه تروریستی جهان تبدیل شد.