نکوییفرد در رابطه با این کتاب که سال 91 منتشر شده؛ گفت: به دنبال یک کار جدید بودم که نگاهی متفاوت و نو نسبت به مسائل انسانی داشته باشد. از شاخصهای مورد توجه، موضوع کتاب بود.
درباره کتاب نوشته شده: در میان اجتماعات انسانی، شهر را میتوان با توجه به تراکم جمعیت، سرعت و پویایی فعالیتها، تخصصگرایی و تقسیم کار اجتماعی متمایز دانست. ساختار ارگانیکی و مکانیکی شهر میتواند سطح و میزان مراودات اجتماعی و میزان هنجارپذیری و هنجارگریزی شهروندان را با توجه به دوری یا نزدیکی به سطح یا هسته تاثیرگذار تعیین نماید، بیشتر از آن که هنجارهای سنتی شکل روابط بین شهرنشینان را تعیین نماید قوانین و هنجارهای رسمی است که بر روابط اجتماعی تاثیرگذار است.
چنین فضایی موجب میشود تا روابط بین مردم ساکن در شهر از عمق و کیفیت به نسبت کافی برخوردار نباشد. در نتیجه خلاءهای عاطفی و ضعف در هویت جویی افزایش مییابد و نیاز به تعلق اجتماعی کمتر تأمین میشود. انسان شهرنشین در تکاپوی رفع نیاز به تعلق اجتماعی و هویتیابی، توسعه روابط اجتماعی را با توجه به نوع هنجار و فرهنگ خویش دنبال میکند. اما آنچه تلاش او را تا حد زیادی خنثی میکند بافت، ساختار، کالبد فضای شهری است که نوع انجام فعالیت در شهر را با توجه به سطح ارتباطات تعیین میکند. اگر در برنامهریزی و مدیریت شهری بتوان به گونهای بافت و ساختار فضای شهری و فعالیتها را تنظیم کرد که به توسعه تعاملات و ارتباطات عمیق و کیفی کمک کند، طبعا بیشترین کمک به ارتقاء حس تعلق اجتماعی، هویتیابی و تامین نیازهای عاطفی شهروندان شده است.
از آنجا که نگاه انسانی به شهر و شهروندان میطلبد که آسایش و تامین نیازهای روحی و اجتماعی تمامی شهرنشینان با هر نوع فرهنگ و قومیت مورد توجه باشد، ضروری است که برنامهریزی و مدیریت شهری با رویکردی فرهنگی و اجتماعی مترصد توسعه سطح روابط و مناسبات انسانی در شهر باشد.
گسترش فرهنگ شهروندی که در اینجا متغیر وابسته محسوب میشود؛ میتواند در ابعاد مختلف از جمله: روابط اجتماعی شهروندان، تحرک اجتماعی و حس تحرک در شهر، ایجاد زمینههای کسب سرمایه اجتماعی، سلامت جسمی و روحی شهروندان، هویت و هویت مندی از فضای شهری، حس آرامش و مشارکت در فضای شهری برای زنان، توسعه ابعاد کمی و کیفی زندگی، فراهم ساختن بستر برای دستیابی به تامین و رفاه اجتماعی که با فرهنگهای متفاوت در کنار یکدیگر در حال زیستن هستند، را تعیین نماید.
ویژگی فضای شهری میتواند حس تحرک و پویایی، دستیابی به شاخصههای توسعه پایدار را به جامعه تزریق نماید و منجر به چگونگی مشارکت شهروندان برای دستیابی به توسعه پایدار در شهر شود همانطور که برخی از اندیشمندان حوزه شهر همچون پاتریک گدس به مطالعات شهری روی آورد. محور اصلی نظریات مامفورد را انسان تشکیل میدهد. او معتقد است فضای شهری باید هم از نظر طراحی و هم عملکرد نمود اهداف انسان ارگانیک باشد. شخصیتی متعادل که در رابطه با طبیعت و همه بخشها و اجزای محیط زیست است.
جامعه منشا اصلی فرم معماری است و تنها براساس عملکردی زنده است که فرم زنده نیز خلق میشود. برهمین اساس این کتاب به مباحث تاثیرگذار در حوزه توسعه پایدار و سلامت شهری میپردازد که میواند رابطه پایداری فضای شهری را با فضای اجتماعی را بیان کند. هدف کتاب شهر و کارکردهای اجتماعی آن، بررسی رابطه علت و معلولی فضای اجتماعی و فضای شهری به صورت یک دیاگرام علّی است و سعی دارد مشخص کند که این دو متغیر هرگز از یکدیگر قابل تفکیک و تمایز نیستند.
این کتاب در 11 بخش (دفتر) به شرح زیر تدوین شده است: دفتر اول: شهرو عناصر آن؛ دفتر دوم: محله و عناصر آن؛ دفتر سوم: فضای شهری و توسعه؛ دفتر چهارم: توسعه و عناصر آن؛ دفتر پنجم: تحرک اجتماعی؛ دفتر ششم: روابط اجتماعی فضای شهری ایران؛ دفتر هفتم: سرمایه اجتماعی در فضای شهری؛ دفتر هشتم: سلامت و توسعه پایدار؛ دفتر نهم: سرمایه اجتماعی و سلامت شهری و دفتر دهم: رفاه اجتماعی و توسعه پایدار.
براین اساس، کتاب شهر و کاکردهای آن تلاش کرده فضای اجتماعی وعناصر آن را در کالبد سخت و فضای مشوش شهری مورد بررسی قرار دهد تا بتواند راهکارهایی را تا حد توان برای بهزیست زندگی اجتماعی انسان بیان کند.
مرور تحلیلی 61مین آزمون دانشنامه تخصصی بیهوشی و مراقبتهای ویژه
گردآورندگان: دکتر رضا امیننژاد، دکتر رضا خواجهنوری؛ 224 صفحه، 1000 نسخه، 17500 تومان
درمانهای خانگی
عنوان اصلی کتاب: درمانهای خانگی 40 بیماری شایع با رویکرد طبیعی درمانی؛ مولف: دکتر محمد محسن اقارب پرست؛ قطع پالتویی؛5000 نسخه، 2950 تومان.
واژهنامه اخلاق پزشکی
به کوشش: گروه اخلاق پزشکی دانشگاه شاهد؛ قطع پالتویی؛ 107 صفحه؛ 2000 نسخه، 5950 تومان.
ساخت داروهای ترکیبی
تالیف و گردآوری: دکتر خیراله غلامی، دکتر تهمینه اکبرزاده، دکتر سمیه نیکنام، دکتر نوید گودرزی، دکترلیلا کوتی و دکتر سیده هانیه کامیاب؛ 231 صفحه، 4000 نسخه، 25000 تومان.
درسنامه طب اورِژانس
به کوشش: دکتر هومان حسین نژاد ندائی؛ مولفان: دکتر همومان حسین نژاد ندائی؛ دکتر آرش صفائی؛ دکتر مرتضی طالبی دولوئی؛ دکتر مرضیه فتحی؛ دکتر جواد مظفری؛ 352 صفحه، 4000 نسخه، 19500 تومان.
جرعهای از مقالات و تجربیات بیماریهای عفونی
استاد ناظر: دکتر پروفسور علیرضا یلدا؛ گردآوری و تنظیم: دکتر علی اسدالهی امین، دکتر علیه پوردست؛ 224 صفحه، 1000 نسخه، 14500 تومان
کتاب همراه پزشکی تیم ورزشی
مترجم: دکتر فرزانه سلامی؛ 424 صفحه، 2000 نسخه، 27500 تومان.
از میان آثار فلسفی نشر ققنوس که در میان مخاطبان نیز با اقبال مواجه شدهاند؛ میتوان به "حیات ذهن؛ جلد دوم: اراده"؛ "هوسرل، اخلاق، دریدا"؛ "راهنمای عملی اخلاق؛ چگونه در باب مسائل عملی اخلاق خلاقانه و نقادانه بیندیشیم" و "جنبشهای فاشیستی؛ بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم" اشاره کرد.
"حیات ذهن؛ جلد دوم: اراده"
مسعود علیا؛ مترجم؛ جلد دوم "حیات ذهن" نوشته هانا آرنت - از مهمترین اندیشمندان قرن بیستم - را توسط نشر ققنوس، راهی بازار نشر کرده است.
جلد اول حیات ذهن با عنوان تفکر، با نظرورزیهای نویسنده درباره زمان به پایان رسیده بود. آرنت، حیات ذهن را در سه جلد طرحریزی کرده بود که مرگ فرصت نوشتن جلد سوم را از او گرفت. میگویند پس از مرگ او، برگهای که در ماشین تحریرش پیدا کردهاند، نخستین صفحه جلد سوم "حیات ذهن" بوده است که تنها عنوان نوشته و دو سرلوحه از سیسرون و گوته روی آن حک شده بود.
آرنت در جلد دوم حیات ذهن با اراده سر و کار دارد که در کنار تفکر و داوری، به تعبیری، رکنی از جمهوری قوای اوست. نویسنده میکوشد در قالب چهار بخش، جایگاه این قوه در تاریخ فلسفه و فکر، رویکردهای گوناگونی که قوه اراده به خود دیده است، و نسبت آن با سایر قوای ذهن را بکاود و از چند و چون اهمیت این قوه در حیات ذهن پرده بردارد. این چهار بخش عبارتند از: فیلسوفان و اراده؛ کشف ضمیر آدمی؛ ارده و خرد؛ نتایج.
خواندن این کتاب با توجه به اینکه کمتر نوشتهی مهمی درباره موضوع مورد بحث به زبان فارسی در دست است؛ میتواند مجالی مغتنم برای اندیشیدن و بازاندیشین به اراده فراهم کند.
در نتیجهگیری کتاب میخوانیم:
این نکتهای جالب است که تصور آینده – به بیان دقیق، آیندهای آبستن نجات نهایی – که به نوعی عصر زرین اولیه برمیگردد به هنگامی رواج یافته که پیشرفت، مفهوم غالب در تبیین حرکت تاریخ شده است. جالبترین نمونه انعطافپذیری آن رویای بسیار دیرین البته خیالپردازی مارکس درباره "قلمرو آزادی" – قلمروی بیطبقه و عاری از جنگ و ستیز – است که "کمونیسم اولیه" نشان از آن داشته است.
پنداری هزاران سال پیش نیاکان ما از کشف فرجامین اصل آنتروپی در میانه قرن نوزدهم – قرنی که از باده پیشرفت سرمست بود – پیشآگهی داشتند، کشفی که، اگر بیمعارض میماند، عمل را از هرگونه معنایی عاری میساخت.
از دیگر آثار آرنت میتوان به ریشههای توتالیتاریسم، وضع بشری، میان گذشته و آینده، درباره انقلاب، انسانها در اعصار تاریک، درباره خشونت و بحرانهای جمهوری اشاره کرد.
حیات ذهن در 312 صفحه، 1650 نسخه و با قیمت 18000 تومان وارد بازار نشر شده است.
"هوسرل، اخلاق، دریدا"
حسن فتحزاده؛ نویسنده کتاب "هوسرل، اخلاق، دریدا" مینویسد: این کتاب داستان سه فیلسوف بزرگ است؛ هوسرلی که متافیزیک را به مرزهایش رساند، لویناسی که پنجه بر این بنبست کشید، و دریدایی که روزنهای به ماورای نامناپذیر آن گشود. لویناس آنقدر محو در "اخلاق" شده بود که با آسودگی میتوان بهجای "هوسرل، لویناس، دریدا" عنوان "هوسرل، اخلاق، دریدا" را برای این کتاب انتخاب کرد.
این کتاب داستان "دیگری" است. دیگری همواره سرکوب شده در تاریخ فلسفه، فروید میگفت امر سرکوب شده همواره باز میگردد، و این یعنی هرگز جایی نرفته بوده که بخواهد بازگردد. دیگری حتی شرط امکان متافیزیک حضور است، و اندیشه دریدایی آگاهی تاریخی فلسفه از طرد ناممکنی است که آن را به وجود آورده است، آگاهی از این ضرورت ناممکن، فلسفه دریدا روایت فلسفهای است که بر روی خود تا میخورد، روایت بستار فلسفه، اخلاق در این بستار جوانه میزند و بنابراین متعلق به آینده است.
در درآمد کتاب هم میخوانیم: تلاش میکنیم در اینجا پرسش از اخلاق را بار دیگر از سر بگیریم و به گاه تحلیل و سنجش از اندیشههای هوسرل و دریدا، بازگشتی دائمی به این پرسش داشته باشیم. تاریخ پر از رفت و آمدهای قهقرایی، به اهل فلسفه آموخته است که رویای "پاسخهای یک بار – برای- همیشه" را از سر بیرون کنند.
این کتاب با 152 صفحه، 1100 نسخه و قیمت 8000 تومان در کتابفروشیها موجود است.
"راهنمای عملی اخلاق؛ چگونه در باب مسائل عملی اخلاق خلاقانه و نقادانه بیندیشیم"
راهنمای عملی اخلاق درآمدی است مجمل و آسانفهم به نگرشها و مهارتهای اساسی که اخلاق را عملی میسازند، نظیر استقلال تفکر، حل مسئله به طریق سازگاربخش و گشودگی ذهن و قلب.
این کتاب تنها کتابی است که به توضیح اقسام متنوعی از هوش عملی که لازمه داوری اخلاقیاند میپردازد، و از این رهگذر مباث نظری را که اغلب دروس اخلاق بدانها منحصرند تکمیل مینماید.
کتاب با توضیح اینکه چگونه مسئلهای اخلاقی را صورتبندی کنیم و اختلافات اخلاقی را به طریقی کارساز حل و فصل نماییم؛ دستورالعملی برای حل مسئله به دست میدهد. به علاوه، اخلاق را به منزله تجربهای که همیشه در حال یادگیری آن هستیم؛ معرفی میکند و بدین طریق خوانندگان را یاری میدهد تا هم از پس پیچیدیهای زندگی شخصیشان برآیند و هم به حل و فصل مسائل کلیتر بپردازند که در جهان پیرامونشان میبینند.
آنتونی وستن مینویسد: کتاب حاضر فراخونی است به اخلاق. مقصود از آن پرنمودن رخنهای است که میان مسائل نظری معمول در فلسفه اخلاق و مسائل عملی افراد مردد و تازه وارد در این عرصه وجود دارد. مسائلی نظیر این که اصلا چه کسی نیازمند اخلاق است؟ اصلا چرا باید درباره ارزشها بیندیشیم؟
عناوین کتاب عبارتنداز: رهسپار شدن؛ اخلاق و دین؛ حل خلاقانه مسائل اخلاقی؛ قطبی نکنید – پیوند بدهید و سیری همیشه در جریان.
راهنمای عملی اخلاق، نوشته آنتونی وستن با ترجمهی راضیه سیلمزاده در 135 صفحه، 1100 نسخه و قیمت 6500 تومان وارد بازار کتاب شده است.
"جنبشهای فاشیستی؛ بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم"
"جنبشهای فاشیستی؛ بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم" نوشتهی ارنست نولته(متفکر و اندیشمند معاصر و از نزدیکان هایدگر) است که با ترجمهی مهدی تدینی در بازار کتاب عرضه شده است.
نولته در کتابش، سرتاسر اروپا را بین سالهای 1918 تا 1945 (دورهای که او آن را "دوران فاشیسم" مینامد) زیر ذره بین نظری خود میگیرد و تک تک مصادیق یا شبه مصادیق همان پدیدهای را که در کتاب "فاشیسم در دوران آن" تعریف کرده بود؛ در کل اروپا شناسایی میکند.
نولته دو کتاب دیگر نیز در حوزه فاشیسم پژوهی نوشته که بیتردید با این آثار در قبولاندن مفهوم "فاشیسم" به عنوان پدیدهای مربوط به سراسر اروپا نقش مهمی داشته است.
نکتهی دیگر این کتاب، پیشگفتار مولف بر ترجمه فارسی است که خود نولتر از اینکه این رویکرد فکری، که در آلمان به آن با سوء ظن مینگرند، در تهران توانسته چنین علاقهمندی پرشوری برانگیزد، اظهار غافلگیری میکند.
کتاب دو بخش اصلی دارد: "کلیات تاریخ اروپا در عصر فاشیسم" و "جنبشهای فاشیستی ملی" که هرکدام به فصلهای مختلفی تقسیم میشوند.
در پشت جلد کتاب میخوانیم: با مشاهده دقیق تر مشخص می شود اقدام ناسیونال سوسیالیستها برای نابودی یهودیان مابازایی است که برای اقدام بولشویکها برای نابوی "بورژوازی". وقتی "قوم کشی"های ناسیونال سوسیالیسم و "طبقه کشی"های بولشویسم را نتوان از یکدیگر جدا نگهداشت، عصری مالامال از اشتباهات بزرگ اما فهم پذیر از هر دو جانب تحت عنوان "دوران فاشیسم" قابل شناسایی میشود. نظریه فاشیسمی که از این رویکردها سر بر می آورد با نظریههای فاشیسم مارکسیستی یا نیمه مارکسیستی اساسا متفاوت است: "فاشیسم آنتی مارکسیسمی است که میکوشد دشمن خود را از طریق ایجاد ایدئولوژیای مطلقا متضاد اما در عین حال همسایه و، همچنین، از طریق به کارگیری روشهای تقریبا همسان اما در عین به شکل شاخص بازسازی شده نابود کند."
کتاب ضمن خودداری از تمرکز بر جزئیات، به جنبشهای فاشیستی کوچکتری پرداخته که خود را اغلب "فاشیستی" مینامیدند. این اثر گرایش به این هدف دارد که فاشیسم نیز "فهمیده" شود و به همین دلیل، در چشم بسیاری از "چپها" "مدافعه جویانه" به نظر میرسد.
این کتاب در 496 صفحه، 1100 نسخه و قیمت 22000 تومان به بازار نشر راه یافته است.
«من و تو» آخرین رمان منتشرشده این نویسنده است که در اکتبر ۲٠۱٠ منتشرشد و برناردو برتولوچی کارگردان سرشناس ایتالیایی هم با برداشتی آزاد، فیلمی از روی آن به همین نام ساخت که در سال ۲٠۱۲ روی پرده سینماها رفت.
رمان «من و تو» حکایت پسری چهارده ساله است که از کودکی دچار مشکلاتی در برقراری روابط اجتماعی با همسالان خود بوده است. تا جایی که مادر نگران از وضعیت فرزند، او را نزد روانپزشک میبرد تا تحت درمان قرار گیرد. او هنگام گذراندن سن رشد، سعی میکند با دیگر دانشآموزان مدرسه معاشرت کند.
روزی به طور اتفاقی گفتگوی چند همکلاسی خود را میشنود که در حال تدارک سفری برای گذراندن تعطیلات زمستانی هستند. ناامید و غمگین از اینکه چرا او به این سفر دعوت نشده، به خانه برمیگردد و به دروغ به مادرش میگوید که از طرف گروهی از همکلاسیهایش به اسکی دعوت شده است. از آنجایی که مادر بینهایت از این قضیه خوشنود میشود، دیگر هر چه سعی میکند نمیتواند دروغ خود را پس بگیرد، تا اینکه روزی ناگهان به سرش میزند که تعطیلات را پنهانی در انباری خانه سپری کند؛ تعطیلاتی که شروع یک تغییر شگفتانگیز برای او خواهد بود.
پنهان شده در انباری، این پسردرونگرا و قدری عصبی، خود را برای احقاق رویای شادمانهاش آماده میکند؛ آزاد از حضور همکلاسیها، هرگونه جدال و کشمکش، مزاحمت، حماقت و تظاهر. دنیا با قوانین غیرقابل درکش، آن بیرون است و او این داخل، روی یک کاناپه میان بطریهای نوشابه، کنسروهای ماهی تن و رمانهای وحشت. و ناخواهریاش که به طور غیر منتظرهای با حضور انرژی بخش خود خطوط سایه را از روی زندگی او محو کرده، باعث میشود وی ماسک نوجوانی سرسخت را از صورت برداشته و وادار به قبول بازی بینظم زندگی ورای درِ بسته انباری شود.
آمانیتی با این داستان آموزشی، به طرز بینظیری تصویر جدیدی را از چشم انداز بلوغ به نمایش میگذارد و با معرفی شخصیتی زنانه در کنارشخصیت اصلی داستان، زیبایی چشمگیری به آن میبخشد.
نیکولو آمانیتی نویسنده ایتالیایی متولد ۲۵ سپتامبر ۱۹۶۶ در شهر رم است. وی در رشته زیستشناسی مشغول به تحصیل شد، اما تحصیلات خود را نیمهکاره رها کرد. اولین رمان او «آبششها» در سال ۱٩٩۴ به چاپ رسید، که کارگردان ایتالیایی فرانچسکو رانیهری مارتینوتی در سال ۱۹۹۹ فیلمی از روی آن ساخت.
آمانیتی در سال ۱٩٩۵ به همراه پدرش ماسیمو که روانپزشک است، مقاله «به نام پسر» را منتشر کرد. در ۱٩٩۶مجموعه داستان «گل و لای» را نوشت که «مارکوریزی» فیلم «آخرین سال نو» را در ۱۹۹۸ از روی یکی از داستانهای آن به تصویر کشید. در سال ۱٩٩٩ رمان «تو را برمیدارم و میبرم» را نوشت و سرانجام در سال ۲٠٠١ رمان معروفش «من نمیترسم» را چاپ کرد که او را به شهرت رساند.
دو سال بعد «گابریله سلوتورس» فیلم زیبایی ازروی این اثر ساخت. رمان بعدی او «خداوند چگونه فرمان میراند» است که در سال ۲٠٠۶ منتشر شد و در سال ۲۰۰۷ جایزه «استرگا» را از آن خود کرد. فیلمی به کارگردانی «سلوتورس» در ۲۰۰۸ از روی این رمان ساخته شد. این نویسنده در سال ۲٠٠۹ کتاب «که جشن آغاز شود» را چاپ کرد و برای آن کاندیدای جایزه «الابردای طلایی» در سال۲٠۱۰ شد. پس از آن، آخرین اثر آمانیتی، مجموعه داستان «لحظه حساس» است که در سال ۲۰۱۲ به چاپ رساند.
آدولف هیتلر
"آدولف هیتلر دیکتاتور آلمان نازی" نوشته برندا هاوگن با ترجمه رضا علیزاده، عنوان دیگری از مجموعه "شخصیتهای تاثرگذار" نشر ققنوس است که به تازگی منتشر شده است. این کتاب مصور با نمونه عکسهایی همراه است که زندگی هیتلر و دوران دیکتاتوری او در آلمان نازی را به تصویر میکشد.
در متن کتاب میخوانیم: هیتلر طی سخنرانیها و مقالاتش در روزنامهها، پیغامش را که انتقاد آشکار از حکومت دموکراتیک آلمان بود، اشاعه میداد. او در گرفتاریهای مردم آلمان حکومت و یهودیها و کمونیستها را مقصر جلوه میداد. او همچنین ادعا میکرد که این گروهها مسئول شکست آلمان در جنگ جهانی اول بودهاند. تاکید میکرد که همه آلمانیها باید با هم متحد شوند و یهودیها و کمونیستها را سرکوب کنند و غرور ملی را برگردانند. خیلی از آلمانیها به حرفهای هیتلر دلبسته شدند. آنها دنبال رهبر قویتری میگشتند که روزگار سختی را پایان بدهد و دلایلی در اختیارشان بگذارد که بار دیگر به کشورشان افتخار کنند.
این کتاب در 110 صفحه، 2000 نسخه و با قیمت 5500 تومان روانهی کتابفروشیها شده است.
با تردید و تغییر زیبا زندگی کنید
کتاب با تردید و تغییر زیبا زندگی کنید (نگاهی بودایی به زندگی) نوشته پما چدرن با ترجمه مهین خالصی منتشر شده است. اساس کتاب حاضر، در واقع دستورالعملهای بودا است که در سنت بودایی تبتی معروف به سه پیمان یا سه تعهد است. دستورالعملهایی که باعث میشود بگوییم زندگی همین است که هست و بعد از آن تصمیم بگیریم که از این زندگی لذت ببریم.
در پشت جلد کتاب میخوانیم: ما در دوران سختی به سر میبریم. گاهی زندگی همچون رودخانه متلاطمی به نظر میآید که احتمال دارد ما را غرق و دنیا را نابود کند. پس چرا ما نباید به ساحل مطمئن به الگوها و عادات آشنایمان بچسبیم؟ پما چدرن به ما میآموزد که آن نوع چسبیدن از روی ترس به عادتها و الگوهای معمول ما را از تجربه بسیار رضایتبخشتر تمام و کمال زنده بودن بازمیدارد. آموزههایی که وی در این جا ارائه میکند – معروف به "سه تعهد" – گنجینهای از خرد در دسترسمان قرار میدهد تا بیاموزیم مستقیم وارد رودخانه شویم. وقتی این کار را انجام دادیم، به تدریج میبینیم که نه تنها زیستن به این سبک چقدر بهتر به نظر میرسد بلکه میبینیم که با توجه و حمایت به طور طبیعی و موثر به دیگران نزدیک می شویم.
این کتاب در 160 صفحه، 1650 نسخه و قیمت 8000 تومان وارد بازار کتاب شده است.
تجدیدچاپ اسفار کاتبان/
توزیع نگهبان تاریکی قبل از عید
مجید قیصری دربارهی مجموعه داستان تازهاش(نگهبان تاریکی) گفت: «نگهبان تاریکی» شامل 9 داستان کوتاه و مستقل در ژانر ادبیات جنگ با چاشتی اسطوره است که توسط نشر افق منتشر میشود.
این نویسنده درحال حاضر مشغول نوشتن یک مجموعه داستان جدید است که به دلیل ناتمام بودن آن ترجیج داد تنها به متفاوت بودن مضمون و محتوای داستانهای آن اشاره کند و گفت: فعلا جزئیات بیشتری از این مجموعه را نمیتوانم بگویم جز اینکه در فضایی متفاوت از ژانر جنگ نوشته میشود و منتظرم تا صفحات نوشته شده کمی حجم پیدا کند و کلیت داستانها یک سر و شکلی بگیرد تا امکان ارائه در قالب یک مجموعه داستان را داشته باشد و آن زمان اطلاعات کاملتری را رسانهای خواهم کرد.
«اسفار کاتبان» مجددا امکان چاپ یافت
ابوتراب خسروی(نویسنده) که جزو برگزیدگان جایزهی جلال بود هم با نوبت چاپ جدیدی از «اسفار کاتبان» و «ملکان عذاب» به بیستوهشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران و غرفه نشر گمان میآید.
«اسفار کاتبان» که اولین نوبت چاپش حدود 14-13 سال پیش بود؛ امکان تجدبد چاپ نداشته اما بهتازگی امکان دریافت مجوز برای چاپ مجدد را یافته است.
خسروی در حال حاضر نگارش یک رمان جدید را در دست دارد، اما او هم مثل دیگر همکار نویسندهاش تا چهارچوب و بدنهی اصلی رمان شکل نگیرد؛ اطلاعات بیشتری از داستانش نمیدهد.
به گفتهی خود لیلی گلستان، سال 93 سال خوبی برای او و گالریاش بوده است. او آبانماه امسال جایزهی شوالیهی ادب و هنر فرانسه (نخل آکادمیک) را از سفیر این کشور گرفت و نخستین کتاب تألیفیاش منتشر شد.
با گلستان در روزهای پایانی سال 93 به گفتوگو نشستیم.
فکر میکنم امسال مهمترین خبر دربارهی شما، چاپ اولین کتابتان «آقا صمد و ماهی سیاه کوچولو» بود که با الهام از داستان «ماهی سیاه کوچولو» نوشتهی صمد بهرنگی آن را نوشتهاید. دربارهی این کتاب، ایدهی نوشتن آن و ماجرای چاپ و انتشارش بگویید.
ایده این کتاب به یکباره مثل جرقهای از سرم گذشت، اما وقتی بیشتر فکر کردم متوجه شدم که به احتمال زیاد این فکر از زمانی که برای بچههایم کتاب «ماهی سیاه کوچولو» را میخواندم در پس ذهنم بوده است. اینکه چرا این دو تا از هم جدا شدند. بعد آن را نوشتم و باز نوشتم تا این شد که میبینید.
روند انتخاب تصویرگر کتاب چگونه پیش رفت؟
برای تصویرگری کتاب فکر کردم. طبیعی بود که پیش از هر کسی به آقای مثقالی که تصاویر کتاب «ماهی سیاه کوچولو» را سی - چهل سال پیش کشیده بود، فکر کنم که ایشان با دلایلی منطقی این کار را نکرد. بعد به عباس کیارستمی پیشنهاد تصویرگری دادم که ایشان هم هرچند گفت که قصه را بسیار دوست دارد و مدتی هم دربارهی نوع تصاویر با هم حرف زدیم، اما بعد از مدتی گفت، سالهاست که دستش تصویری نکشیده و نگران بود نتیجهی آن طوری که دوست دارد از کار درنیاید. من هم به ایشان حق دادم.
در نتیجه به خانم نعیمایی رسیدید ...
بله؛ بعد خانم نعیمایی را پیدا کردم و کار را شروع کردیم که نتیجهاش به نظر من و هر کسی که کتاب را دیده، بسیار درخشان بود. کتاب را به نشر «نظر» پیشنهاد دادم و کار چاپ آن را شروع کردند تا به شب عید بچهها برسد.
پس از انتشار کتاب چه بازخوردها و واکنشهایی گرفتید؟
خیلی خوشحالم که واکنشها همه مثبت بود. هم قصه را دوست داشتند و هم تصاویر را.
داستان «آقا صمد و ماهی سیاه کوچولو» چه ارتباطی با «ماهی سیاه کوچولو» نوشته صمد بهرنگی دارد؟
یک جوری ادامهی آن است. دل صمد برای ماهیاش تنگ میشود و میرود به دنبال ماهی سیاه. پیدایش میکند و خوش و خرم با هم میروند به تماشای زیباییهای دریا. دست در دست. یک پایان خوش.
نوشتن کتاب پس از سالها فعالیت در حوزه ترجمه و خواندن آثار نویسندگان دیگر چگونه تجربهای برای شما بود؟
این قصه حدود 30 خط بیشتر نیست! اما روند ساخته شدن کتاب از ابتدا تا انتها بسیار برایم لذتبخش بود و خوش گذشت.
آیا باز هم در نظر دارید نویسندگی را ادامه دهید؟
خیلیها میگویند چرا نمینویسی. باید یک فکر بکری به سرم بیاید تا شروع به نوشتن کنم.
دوست دارید یک روز کتاب خاطراتتان را بنویسید؟
در کتاب «تاریخ شفاهی ادبیات معاصر ایران» به اجمال زندگیام را تعریف کردهام که خوشبختانه خیلی مورد استقبال قرار گرفت و به چاپ ششم رسید. نمیدانم ... باید پیش بیاید.
آخرین کتابی که خواندید و دوستش داشتید چه بود؟ شده که از خواندن چندبارهی یک کتاب مثل بار اول لذت ببرید؟
آخرین کتابی که خواندم و بسیار لذت بردم «در ستایش بطالت» از برتراند راسل بود که خیلی از خواندنش کیف کردم. من باید این کتاب را هر روز و هر شب بخوانم تا متوجه شوم که بطالت خوب چیزی است!! مقولهای که اصلا با آن آشنا نیستم. باید یاد بگیرم. مگر آقای برتراند راسل بالاخره این حیطه را به من بشناساند!!
سالی که گذشت برای گالری گلستان چطور بود؟
امسال سال فوقالعادهای برای من بود. بزنم به چوب! باید برای خودم اسفند دود کنم! (من یک جایی هم سنتی و خرافاتی هستم). هم گالری «گلستان» خیلی موفق بود و هم کتابم درآمد و هم شش کتابم تجدید چاپ شد (هرچند هنوز سه کتابم از توقیف درنیامده) و هم از سوی وزارت ارشاد دعوت شدم که در جشنواره تجسمی فجر از من تجلیل شود که نپذیرفتم.
چرا نپذیرفتید؟
چون اگر آن بالا میرفتم نمیتوانستم از توقیف کتابهایم و مشکلات عدیده در عملکرد وزارت ارشاد نگویم و اعتراض نکنم. پس با کمال ادب تشکر کردم و آن بالا نرفتم، اما از این پیشنهاد بالطبع خوشحال شدم. از سوی دولت فرانسه هم نشان شوالیه گرفتم که نشان بسیار معتبری است.
هنوز هم از کار با هنرمندان و جوانان در زمینهی هنرهای تجسمی لذت میبرید؟
هنوز و همیشه حامی هنرمندان جوان خواهم بود و از اینکه آنها را به جامعهی هنری معرفی کنم و بشناسانمشان، مفتخرم.
امسال هم برای حضور در حراج دبی به خارج از کشور میروید یا نوروز را در ایران میمانید؟
برای «آرت دبی» دعوت شدهام و میروم. حراجیها آنقدر پس و پشت دارند که با اخلاق صاف و پوست کندهی من جور نیستند، اما شاید به تماشا بروم. چند روزی را به بطالت میگذرانم و باز روز از نو و روزی از نو!
یادم هست یک زمانی گفته بودید با وجود زندگی در خانوادهای با آن همه قرابت با سینما، تعجب میکنید که چرا خودتان بازیگر نشدید، آیا واقعا هیچوقت از طرف کارگردانان سینما یا بهواسطهی همسر و پسرتان پیشنهاد بازی در فیلمی را نگرفتید؟
نه والله! انگار باید آرزوی آرتیست شدن را به گور ببرم!
خودتان بازی کدام بازیگران ایرانی و خارجی را میپسندید و دنبال میکنید؟
بازی شهاب حسینی و نگار جواهریان را خیلی دوست دارم. از خارجیها هم مریل استریپ و جک نیکلسون.
دوست دارید چه چیزی را در زندگی تجربه کنید که هنوز فرصتش پیش نیامده است؟
خیلی خیلی چیزها؛ بیشمارند کارهایی که هنوز نکردهام و دوست داشتم میکردم.
دلتان این روزها برای چه کسی تنگ شده است؟
برای مادرم که دو سال است من را ترک کرده. برادرم کاوه (کاوه گلستان، عکاس) و نعمت حقیقی (همسرش و فیلمبردار سینما). دلم برای دیدن دوبارهی «آنگکور وات» در کامبوج تنگ شده، جایی که بر من تأثیر عجیبی گذاشت و شهر بنارس در هند با رودخانهی گنگ.
از خودتان و مسیری که تا امروز طی کردهاید راضی هستید؟
از خیلی چیزها راضی هستم، اما دوست داشتم خیلی کارها را هم نکرده بودم. راضی بودنم بیشتر از ناراضی بودنم است. روی هم رفته خدا را خیلی خیلی شکر میکنم. همیشه گفتهام اگر سهمی برای ما در این دنیا گذاشته شده، به من بیشتر از سهمم داده شده است.
مجموعه «دنیای دیسکی» / «تری پرچت»
«تری پرچت» فقید صاحب یکی از بلندترین مجموعه رمانهاست؛ کتابهای «دنیای دیسکی» (Discworld) که شامل 25 جلد میشود! او که با مرگش بسیاری ار دوستدارانش را اندوهگین کرد، در این کتابها جهانی را توصیف میکند که به شکل یک دیسک در فضا قرار دارد. دنیای دیسکی پشت چهار فیل قرار دارد که روی یک لاکپشت عظیمالجثه ایستادهاند. هر یک از این کتابها به زبانی طعنهآمیز به مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مختلف اشاره کرده است.
خوشبختانه پرچت شخصیتهایش را برای رساندن پیامهایش به کشتن نمیدهد، پس با خیال راحت این رمانها را بخوانید. تعداد این مجموعه آنقدر زیاد است که لابد برخی از آنها شما را راضی میکند.
کتابهای این نویسنده تازه درگذشته بیش از ۷۵ میلیون نسخه در سراسر جهان فروش داشته است. پرچت پس از انتشار اولین رمان «Discworld» به یکی از محبوبترین نویسندگان انگلستان تبدیل شد. این رمان که «رنگ جادو» نام داشت، در سال ۱۹۸۳ به چاپ رسید. چهلمین رمان از همین مجموعه هم سال گذشته با عنوان «پرورش بخار» منتشر شد.
«نارنیا» / «سی.اس. لوییس»
«نارنیا» نوشته سی.اس. لوییس از بهترین نمونههای مجموعه رمانهای تخیلی به شمار میرود. «شیر، جادوگر و کمد» و «خواهرزاده جادوگر» از جمله بهترینهای این سری کتابهاست. اقتباسهای سینمایی موفق رمانهای سی.اس. لوییس هم به شهرت این آثار داستانی کمک بسیاری کرد.
تخیل پررنگ قصههای «نازنیا» آنچنان شیرین است که خواننده دلش میخواهد باور کند یک کمد یا یک نقاشی میتواند دری باشد برای ورود به دنیایی دیگر. جهانی که لوییس خلق کرده خواننده را به ماجراجوییهای بیپایانی در نقاط مختلف تاریخ تخیلیاش میبرد و با خود همراه میکند.
سی. اس. لوییس متولد سال ۱۸۹۸ میلادی در بلفاست ایرلند شمالی است. این نویسنده، منتقد، پژوهشگر ادبی و استاد کرسی انگلستان قرون وسطا و رنسانس در دانشگاه کمبریج، در طول عمرش در زمینههای گوناگون ادبیات آثار بسیاری پدید آورد و اکثر کتابهایش درباره الهیات مسیحی، ادبیات قرون وسطا و دوران رنسانس است. اما شهرت او بیشتر به دلیل خلق مجموعه کودک و نوجوان «ماجراهای نارنیا» است که در آن حیوانها سخن میگویند. این مجموعه به عنوان یک اثر کلاسیک در ادبیات نوجوان و مشهورترین اثر نویسندهاش شناخته میشود و بیش از ۱۲۰ میلیون نسخه از آن به ۴۱ زبان ترجمه و در طول سالهای ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۴ فروخته شده است. «خواهرزاده جادوگر»، «شیر، جادوگر و گنجه»، «اسب و آدمکش یا پسرک او»، «شاهزاده کاسپین»، «سفر کشتی سپیدهپیما»، «صندلی نقرهیی» و «آخرین نبرد» نام این هفتجلدی است که کتاب «آخرین نبرد» آن در سال ۱۹۵۷ برنده جایزه «کارنگی» شد.
«آلیس در سرزمین عجایب» / «لوییس کارول»
«آلیس در سرزمین عجایب» نوشته لوییس کارول یکی از ماندگارترین کتابهای دوران کودکی است. این رمان تخیلی که حتی برای بزرگسالان هم شگفتانگیز است، جلد دومی دارد به نام «تماشای آنسوی شیشه». لوییس کارول با کشاندن خوانندگانش از لانه خرگوش به دنیای جادوییاش، شاهکاری خلق کرده با موجوداتی عجیب و باورنکردنی که تا ابد در یادها باقی میماند.
«ترانه یخ و آتش»/ «جورج آر.آر. مارتین»
آنچه رمانهای جورج آر.آر. مارتین را از دیگر آثار تخیلی متمایز میکند، عمق شخصیتهایش است. مارتین، داستاننویس برنده جایزههای مهمی چون «نبیولا»، «هیوگو» و «برام استوکر»، با درهم آمیختن سیاست، جادوی کهن و موجوداتی غریب همچون اژدها، جهانی چندبعدی آفریده که سفر در آن هیچ خوانندهای را خسته نمیکند. «ترانه یخ و آتش» که شامل هفت جلد میشود، ترکیبی است از خیال، افسانه و پیچیدگیهای زندگی روزمره. سریال تلویزیونی پرمخاطب «بازی تاج و تخت» که طی سالهای اخیر به روی آنتن میرود، اقتباسی موفق است از رمانهای مارتین.
«ارباب حلقهها»/ «جی.آر.آر. تالکین»
«ارباب حلقهها» نوشته جی.آر.آر. تالکین با اقتباس پرطرفدار سینمایی که از آن شده، شاید معروفترین مجموعه رمان بزرگسال این گزارش است. «پیتر جکسون» با روی پرده آوردن دنیای تالکین به شهرت بینالمللی این نویسنده افزود. تاکلین در «ارباب حلقهها» به انگلیس کهن و قصههای فولکلور اسکاندنیاوی نقب زده و جهانی را خلق کرده که روح ماجراجویی خوانندگان ادبیات تخیلی معاصر را راضی میکند.
جان رونالد روئل تالکین (1892-1973)، نویسنده و زبانشناس انگلیسی متولد سوم ژانویه 1892، از سال 1925 تا 1959، استاد زبانشناسی تاریخی در دانشگاه آکسفورد بود.
او علاوهبر کتابهای یادشده که معروفتر و شناختهشدهتر هستند، آثار
داستانی دیگری به نامهای «سیلماریلیون»، «ماجراهای تام بامبادیل» و
«میرود راه پیوسته تا آن سو» نوشته است. تالکین علاقه وافری به ساختن
زبانهای علمی یا فراساخته داشت و شاید تنها کسی باشد که 15 زبان ساخته
است. این نویسنده مطرح در دوم سپتامبر سال 1973 در سن 81 سالگی بدرود
حیات گفت.
«مرد شنی» / «نیل گیمن»
مجموعه «مرد شنی» نیل گیمن یکی از محبوبترینها در این ژانر است. اما وجه برتری این رمانها نسبت به همتایان خود، مصور بودنشان است. این تنها مجموعه رمان گرافیکی است که توانسته جایزه «جهان تخیلی» را به خود اختصاص دهد. نیل گیمن خود مجموعه کتابهایش را اینطور خلاصه میکند: خدای رویاها میفهمد که باید بین مرگ و تغییر یکی را انتخاب کند و او تصمیمش را میگیرد...
این داستانی ترسناک و تخیلی درباره تقاص پس دادن موجودی برتر است. گیمن با اشارات متعدد به اساطیر کهن، شخصیتهای تاریخی، عقاید مدرن و قصههای انجیلی در این کتابهای تخیلی، عمق اطلاعاتش را به رخ خواننده میکشد و او را با خود همراه میکند.
«هری پاتر» / «جی.کی. رولینگ»
هفتگانه «هری پاتر» جی.کی. رولینگ از آن سری کتابهاست که کمتر کسی پیدا میشود که نامش را نشنیده باشد. رمانهای پرفروش رولینگ داستان مدرسه جادوگری را روایت میکند که «هری»، قهرمان داستان، دوران کودکی، نوجوانی و جوانیاش را در آن سپری میکند و ماجراهای خطرناک و مهیجی را پشت سر میگذارد. «هری پاتر و سنگ جادو» به عنوان اولین قسمت این مجموعه در ژوئن سال 1997 منتشر شد. این سری رمانهای گروه سنی نوجوان، طی یک دهه از همه ردههای سنی طرفدار پیدا کردند و تا سال 2013 حدود 400 تا 500 میلیون جلد در سرتاسر جهان فروش داشتند. رمانهای «هری پاتر» عنوان پرفروشترین مجموعه کتاب در کل تاریخ را از آن خود کرده و تاکنون به 73 زبان دنیا برگردانده شده است. آخرین بخش این هفتجلدی تنها در 24 ساعت اول فروشش در آمریکا 11 میلیون جلد فروش داشت.
کمپانی «برادران وارنر» حق ساخت فیلمهای «هری پاتر» را خرید و هشت فیلم جذاب تولید کرد که همچون کتابهای رولینگ با استقبال چشمگیری مواجه شدند. آخرین فیلم از مجموعه «هری پاتر» در سال 2011 با عنوان «هری پاتر و یادگاریهای مرگ 2» اکران شد. از سال 2001 تا 2011 هشت فیلم «هری پاتر و سنگ جادو»، «هری پاتر و تالار اسرار»، «هری پاتر و زندانی آزکابان»، «هری پاتر و جام آتش»، «هری پاتر و محفل ققنوس»، «هری پاتر و شاهزاده دورگه» و «هری پاتر و یادگاران مرگ - قسمت اول و دوم» در سینماهای جهان اکران شدند و به فروشی بالغ بر 8.2 میلیارد دلار دست یافتند.
در سال ۲۰۱۲، فیلمهای هشتگانه «هری پاتر» به پرفروشترین سری فیلمهای تاریخ با فروشی بالغ بر ۷.۷ میلیارد دلار تبدیل شد. قبل از آن، سری فیلمهای «جیمز باند» با فروشی بالغ بر ۶.۱ میلیارد دلار در جایگاه اول قرار داشت.
سال ۹۳ سال پوست اندازی و دگردیسی ادبیات و کتاب در ایران بعد از رخوتی طولانی بود. این عبارت البته در بطن خود هیچ جهتگیری مثبت یا منفی ندارد که از اساس پرداختن به آن میتواند منشاء اختلاف نظرهای زیادی باشد اما قدر مسلم در روزهای باقی مانده به پایان سال جاری؛ یک توقف و در ادامه چرخش و نگاهی به پشت سر به ما نشان میدهد که با سیلی از تغییرات در سال جاری مواجه بودهایم که با عناوینی چون گسترش چند صدایی و یا اتفاقات تازه و یا سیاستگذاری جدید اعمال و هر کدام برای خود نتایج مختلفی را به همراه داشته است.
چنین تغییراتی البته ساده و بیحاشیه برای فعالان حوزه کتاب و ادبیات رخ نداده است و روزی نبوده که در رسانه ها، خبری از حواشی مرتبط با آنها به چشم نیاید. شاید به همین خاطر باشد که سال ۹۳ را بتوان در کنار حواشی و دگردیسی یاد شده سال حاشیه های جذاب تر از متن نیز دانست.
جشنوارهها؛ فصل تازه جوایز ادبی
جشنواره های ادبی تا اردیبهشت ماه امسال و بنا به سیاست های خاص دولت مبنی بر برگزاری آن توسط گروهی خاص از اهالی ادب که همواره می شد نامشان را در داوری جوایز ادبی دولتی دید، به گفته بسیاری از اهالی فرهنگ تبدیل به موجودی بی خاصیت شده بود که در سادهترین شکل ممکن از مقبولیت اهالی فن برخوردار نبود.
به عبارت ساده تر افراد و کتابهایی در این جشنوارهها مورد تقدیر و تجلیل قرار میگرفتند که در خارج از مختصات این جشنواره هرگز نه مخاطب ملی و نه حتی اقبالی در میان نشریات و رسانه ها نداشتند و حاصل این شده بود که جشنواره ها و رسانهها هر یک به راه خود می رفتند. در این میان اما جشنواره های ادبی در سال جاری سعی در تغییر رویه هایی دادند که برخی از آنها در نهایت توانست مفید واقع شود اما برخی نیز منجر به افتادن در دام تفریط در پی فرار از افراط شد.
هشتمین جشنواره شعر فجر نخستین جشنواره پر اعتنایی بود که در سال ۹۳ آغوشش را به روی جماعت کثیر شاعران ایرانی گشود و با شعار چند صدایی شدن جشنواره و شنیدن نظرات و صداهای شعری مختلف سعی کرد تا بتواند اتفاقی نو را در ادبیات ایران در سال ۹۳ کلید بزند غافل از اینکه افراط خیلی زود به تن این جشنواره زخم زد.
مصاحبه های تند و تیز دبیر و سخنگوی جشنواره با برخی رسانههای خاص و در ادامه دعوت جنجالی این جشنواره از یدالله رویایی شاعر ایرانی خارج نشین که کارنامه نامطلوبی در زمینه حمایت از آرمان های انقلاب و نظام اسلامی داشت در کنار اظهارات عجیب و غریب اعضای شورای سیاست گذاری این جشنواره در مورد جریان شعر انقلاب اسلامی چنان دامان این جشنواره را گرفت که در نهایت مدیران وزارت ارشاد چاره ای جز تبری جستن از این جشنواره پیدا نکرده و سعی کردند غائله اردیبهشتی شعر فجر را سریع جمع و جور کنند. شاید همین تجربه بود که نهمین دوره از این جشنواره را در زمستان سال جاری با محافظه کاری های عجیب دیگری مواجه کرد.
مهدی قزلی مدیر عامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی که پس از برگزاری جایزه ادبی جلال عنوان می کرد که هنوز فکری برای نهمین جشنواره شعر فجر نکرده است؛ با انتخاب جواد محقق و اسماعیل امینی به عنوان دو چهره معتدل به عنوان معاونت شعر بنیاد و جشنواره نهم شعر فجر سعی در آرام کردن فضای برگزاری این جشنواره کرد.
سیاست جدید بر این شد که به جای دعوت از شاعران ایرانی خارج نشین، این بار شاعران ایرانی به خارج از مرزها دعوت شوند و در محافلی شعری شرکت کنند که البته از کم و کیف این محافل نیز جز چند فریم عکس نکته ای در نهایت به دست اهالی رسانه نرسید.
با این حال جشنواره شعر فجر با اظهارات کج دار و مریز دبیر آن در مورد رعایت اعتدال در قضاوت به مرحله نهایی رسید و برگزیدگانش را شناخت هرچند که دو نفر از کاندیداهای دریافت این جایزه یکی دو روز قبل از برگزاری آن عطای شرکت در آن را به لقایش بخشیدند!
جایزه ادبی جلال آل احمد به عنوان گرانترین جایزه ادبی ایران اما در سال جاری بیشتر از جشنواره شعر فجر حاشیه ساز شد. این جشنواره که در سال جاری به دلیل تغییر رویه داوری ها و سیاستگذاری آن تقریبا از سوی تمامی طیف های ادبی فعال در کشور معتبر و قابل اعتنا شناخته شد برای نخستین بار توانست از اتهام دولتی بودن با وجود تقبل هزینه آن از سوی دولت خودش را برهاند.
با این وجود این جایزه ادبی به دلیل انتخاب همزمان محمدکاظم مزینانی و ابوتراب خسروی به عنوان صاحبان آثار برگزیده محل انتقاداتی قرار گرفت و حتی برخی رسانه ها شائبه اعمال فشار بر هیئت داوران آن را مطرح کردند که البته به رسم معمول قویا تکذیب شد.
کتابهای خبرساز: جنجال در صفحات کاغذی
سال ۹۳ را می شود بی اغراق سال انتشار کتاب های جنجالی نیز دانست. جنجالی که نخستین شعله هایش را انتشار کتاب «ایران در گذر روزگاران» در نمایشگاه کتاب روشن کرد.
کتابی که شامل مصاحبه با برخی از چهره های فرهنگی درباره پاره ای از بخش های ویژه در تاریخ ایران بود که شائبه های قوی و جدی در زمینه حمایت و تبلیغ فعالیت های رژیم پهلوی را می شد در دل آن جست. با وجود اینکه برخی از جریانات فرهنگی و رسانه ای و نیز برخی از مسئولان وقت اداره کتاب عنوان کردند که این اثر و انتشارش می تواند محل تضارب آرا قرار بگیرد اما سست بودن بنیان استدلال آنها در نهایت مانع از تجدید چاپ این اثر شد.
جنجال در بازار کتاب اما با کتاب «دوازدهم» علی موذنی ادامه پیدا کرد. کتابی که در بخش هایی از آن به دلیل ادبیات خاص نویسنده شائبه توهین به مادر امام زمان(عج) مطرح میشد و ناشر دولتی آن عنوان می کرد که اشتباها فایل ممیزی شده کتاب را منتشر نکرده و نسخه ابتدایی را به چاپ رسانده است.
دوازدهم اما در نهایت به دلیل تعطیلی انتشاراتش عملا از چرخه توزیع در کشور باز ماند و پرونده ناشرش نیز به هیئت رسیدگی به تخلفات ناشران سپرده شد.
«زوال کلنل» محمود دولت آبادی هم در نهایت در سال جدید و دولت جدید تکلیف خود را برای رسیدن به بازار نشر بار دیگر در غیر قابل نشر بودنش یافت. کتاب جنجالی دولت آّبادی که این روزها نسخه پی دی اف آن در میان اهالی رسانه دست به دست می چرخد بعد از اظهار نظر جنجالی وی در بنیاد ادبیات داستانی بر سر زبان ها افتاد. دولت آبادی در سخنرانی خود در بنیاد مدعی شده بود که نسخه ای از کتابش که در افغانستان منتشر شده است را در داخل کشور به صورت غیر قانونی به فروش می رسانند.
با این وجود علی شجاعی صائین در واپسین مصاحبه خود با شماره نوروزی هفته نامه پنجره برای نخستین بار اعلام کرد که این کتاب و ماجرای فروش نسخه منتشر شده در افغانستان آن به وزارت ارشاد ارتباطی ندارد و کتاب دولت آبادی پس از دو نوبت بررسی در اداره کتاب غیر مجاز شاخته شده و مراتب نیز به انتشارات اعلام شده است.
داغ ترین حاشیه بازار کتاب اما توزیع کتاب «لولیتا» ولادمیر ناباکوف در میان دستفروشان کتاب تهران بود؛ کتابی که ناشری افغان داشت و مشخص نبود چگونه و از چه کانالی پای خود را به خیابان های تهران باز کرده است.
اما شاید حساسیت برانگیزترین کتاب امسال «من این نسل» بود. کتابی که برخی رسانه ها خبر از توزیع غیرقانونی آن علی رغم دارا بودن محتوای توهین آمیزش خطاب به انقلاب اسلامی و مسئولانش می دادند و در مقابل خود نویسنده مدعی بوده کتابش از هیچ مجرای قانونی در کشور توزیع نشده و تنها خود وی ۲۰۰ نسخه از آن را که در جمهوری آذربایجان منتشر شده است، به دوستانش هدیه داده که جرم محسوب نمی شود. نویسنده کتاب نیز در اظهارنظرهای مختلف، خود را متعلق به جریان انقلاب اسلامی دانست و سخنگوی وزارت ارشاد نیز بر این مساله صحه گذاشت.
«من این نسل» اما زمانی بیشتر جنجال برانگیز شد که برای دو نوبت توسط اداره کتاب تهران و اصفهان غیر قابل انتشار شناخته شد و رئیس وقت اداره کتاب اعلام کرد که بابت انتشار این کتاب به معاون فرهنگی وزارت ارشاد تذکر داده است؛ اظهار نظری جنجالی که باعث برکناری این مدیر با سابقه وزارت ارشاد نیز شد.
با این حال شجاعی در مصاحبه ای به صورت تلویحی اعلام کرد منظورش از تذکر، نامه ای بوده است که درباره این کتاب به صالحی نوشته است.
عزل و نصبها؛ صاحبان جدید صندلیهای چرمی
مهمترین و شاید حساسترین عزل و نصب فرهنگی را در سال جاری می توان تغییر در مدیریت نهاد کتابخانه های عمومی کشور دانست. در بحبوحه نمایشگاه بین المللی کتاب امسال خبرهایی در رسانه ها مبنی بر حضور علیرضا مختارپور به جای محمد حسن ملک احمدی به عنوان دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور دست به دست چرخید و در نهایت نیز جامه عمل به خود پوشید.
این انتصاب در حالی رخ داد که انتصاب مدیر پیشین نهاد کتابخانه ها با واکنش منفی رسانه ها و اصحاب فرهنگ مواجه شده بود و این تغییر را می توان واکنشی به این اظهارات و انتقادات دانست. انتصاب مختارپور به عنوان فردی آشنا به حوزه کتاب و دارای سابقه معاونت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را می توان از نقاط عطف کارنامه فرهنگ سال جاری دانست.
در این میان استعفای مدیرعامل خانه کتاب نیز در سال جاری کم حاشیه نبود.
نجفعلی میرزایی مدیرعامل جنجالی خانه کتاب که در مدت زمان حضورش در این نهاد فرهنگی ساختار این موسسه را دچار تغییرات متعدد کرد در حالی به گفته خودش به خاطر فقر منابع مالی اقدام به استعفا کرد که مدت ها بود حرف و حدیث ها حاکی از نارضایتی مدیران عالی رتبه وزارت ارشاد از فعالیت ها و اظهار نظرهای وی داشت. این شائبه زمانی قوی تر شد که پس از برکناری میرزایی هیچگاه مراسم تکریم و معارفه نیز برای وی برگزار نشد.
خروج محمدرضا وصفی از دفتر مجامع و تشکل های وزرات ارشاد، انتصاب علی اصغر سیدآبادی به عنوان مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی و کتابخوانی به جای مصطفی امیدی نیز از دیگر اتفاقات قابل توجه در حوزه فرهنگ در سال جاری بود. با این حال شاه بیت عزل و نصب های فرهنگی سال به تغییر عجیب مدیر کل دفتر ترویج کتاب و کتابخوانی (اداره کتاب سابق!) بود.
این عزل جنجالی از سوی علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلیل تخطی از یک بخش نامه اداری انجام شد در حالی که شجاعی صائین آن را حاصل فشارهای سیاسی به جنتی و مربوط به مصاحبه اش با روزنامه جوان در مورد کتاب محمدرضا اسدزاده می دانست.
با این حال آتش این عزل چنان دامان ارشاد را گرفت که جنتی در اقدامی عجیب در روزهای پس از این تغییر در بخشنامه ای مدیران معاونت فرهنگی را ممنوع المصاحبه اعلام کرد و هر نوع اظهار نظری در این اداره را منوط به اظهارنظرهای سخنگوی وزارت ارشاد دانست.
محمود آموزگار دبیر پرسابقه و فعال اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز در سال جاری در یک انتخابات صنفی توانست ریاست اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به عنوان یکی از مهمترین اتحادیه های صنفی نشر در کشور را به دست بیاورد.
اظهارنظرهای جنجالی؛ آتش در جان کلام
شاید اغراق نباشد که راس همه جنجال های مطبوعاتی سالانه در حوزه فرهنگ را در اظهار نظرهایی مدیران عالی رتبه ای بدانیم که به بهانه فرهنگ و یا در مورد فرهنگ صورت می پذیرد.
رئیس جمهور نیز در یک سال گذشته در مواردی چند چنین اظهارنظرهایی داشت که شاید نخستین و مهمترینش اظهارات او در افتتاحیه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود که در آن از مخالفانش خواست با شناسنامه به اظهارنظر بپردازند یا در اظهاراتی که در حاشیه مراسم اهدای جایزه کتاب سال در سال جاری داشت در مورد ممیز کتاب گفت: «من نمیگویم ممیزی بر کتاب باشد یا نباشد. چیز دیگری میگویم، میگویم نمیشود صد اصل درست کنیم برای ممیزی. ۲ الی ۴ اصل قرار دهید اخلاق، مقدسات، امنیت ملی و مصالح ملی به عنوان اصل باشد. صد تا نمیشود. این خط قرمز که میگویند یا مثلث و یا مربع است و خیلی بشود ۷ ضلعی است، هزار ضلع نداریم. ما باید نظارت کتاب را قدم به قدم به صاحبان امر بسپاریم، آنها بیایند، ناشران، نویسندگان برجسته، اساتید برجسته آنها نظارت کنند و اگر کتاب چاپ شد و خواندند، دومرتبه از چاپ دوم از هفت خوان رستم عبور نکنند.»
در کنار روحانی، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سال جاری سخنرانیهای جنجالی کمی نداشت. از اظهارنظر او مبتنی بر لزوم تغییر مکان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تا سخنرانی وی در شهر قم و در میان مراجع که عنوان کرد به هیچ عنوان وزارتخانه مطبوع وی قصد دادن مجوز به کتاب «زوال کلنل» محمود دولت آبادی را ندارد و اخباری که در این زمنیه به گوش علما می رسد، کذب است.
در همین زمینه محمد حسن نوشآبادی نیز که در مقام سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال جاری اظهار نظرهای جنجال برانگیر زیادی داشته است در سخنانی جنجالی که با واکنش نویسنده نیز روبرو شد، اظهار داشت: «وزارت ارشاد مجوزها را براساس شخصیت افراد نمیدهد بلکه معیارش محتواست. بر همین اساس کتاب «زوال کلنل» منهای شخصیت آقای دولتآبادی، به دلیل اشکالات و نواقص محتوایی که در آن وجود دارد، تاکنون مجوز انتشار نگرفته است و تا زمانی که اصلاح نشود مجوزی برای انتشار آن صادر نخواهد شد.»
در مجموع آنچه در این گزارش به صورت مختصر مورد بازخوانی و مرور قرار گرفت، تنها گوشه ای از حاشیه های بسیاری است که در طول سال گذشته در کارنامه فرهنگ و ادب کشور به ثبت رسیده است. حاشیه هایی که گاه پررنگ تر از متن در رسانه ها بازتاب پیدا می کنند و زود فراموش می شوند اما هر یک حامل واقعیت ها و نکاتی است که توجه به آن ها در بلندمدت می تواند منشأ تحولات و تاثیرات جدی تر در متن رویدادها باشد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com