گروه سیاسی، هیلاری کلینتون فاش کرد که در زمان تصدی پست وزارت امور خارجه از توییتر درخواست کرده تا سرویس خود را بر روی شهروندان ایرانی مسدود نکند تا ایرانیها بتوانند همچنان از این ابزار برای برقراری ارتباط در خلال ناآرامیهای سال ۸۸ استفاده کنند؛ کاری که برخی رسانهها گزارش دادند کاخ سفید مخالف آن بود.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از اشراف، اندیشکده بروکینگز در یادداشتی به قلم سوزان مالونی مشاور سابق وزارت امور خارجه آمریکا و عضو ارشد این مؤسسه به بررسی اظهارات هیلاری کلینتون وزیر پیش امور خارجه آمریکا در انجمن سابان پرداخت و نوشت: «هیلاری کلینتون» وزیر امور خارجه پیشین آمریکا در گفتگویی با حییم سابا رئیس انجمن سابان در برابر مخاطبین آمریکایی و اسرائیلی از تلاشهای دولت «باراک اوباما» برای حصول توافق هستهای با ایران ابراز حمایت کرد و گزارشات مبتنی بر شکافهای مابین مقامات آمریکایی و اسرائیلی را کماهمیت جلوه داد.
■«کلینتون» و نظارت بر مذاکرات اولیه در عمان ■
نظریات «هیلاری کلینتون» درباره ایران بازنمای دیدگاه او در چشمانداز انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ و مخالفت با مناقشات دیپلماتیک از سوی کنگره آمریکا و برخی از مهمترین متحدان منطقهای این کشور، بهخصوص اسرائیل، است.
بااینحال هرچند او بهطور ضمنی از رویکردی سختگیرانهتر در قبال ایران دفاع کرد، از دیپلماسی بهعنوان راهکاری بسیار مهم تأکید نمود و بر اهمیت رهیافت چندگانه «باراک اوباما» در حل بنبست هستهای تأکید کرد. هرچند «هیلاری کلینتون» چند ماه قبل از تغییر رویکرد آمریکا در خصوص دیپلماسی هستهای از سمتش کنار رفت، اظهار داشت که مذاکرات مخفی اولیه میان دیپلماتهای ایرانی و آمریکایی در عمان زیر نظر و به دستور او صورت گرفته است. وقتی «سابان» از او پرسید، سؤالی که به نظر میرسید همسو با انتقاد اخیر او از دولت «باراک اوباما» است، مبنی بر اینکه آیا آمریکا امتیازات زیادی به ایران نداده است، او پاسخ منفی داد و با این رویکرد مخالفت کرد. او تأکید کرد توافقی که واقعاً تمامی راههای پیش روی ایران را بهسوی سلاح هستهای ببندد – قابل راستی آزمایی باشد و تلاشهای مخفی ایران را نیز در بر بگیرد – در مرکز این مذاکرات قرار دارد.
■ «هیلاری کلینتون»: عدم توافق بهتر از توافق بد است ■
وی اظهار داشت از رویکرد کنگره در تلاش برای وضع تحریمهای جدید حمایت نمیکند؛ اما تأکید کرد که عدم توافق بهتر از توافق بد است. «هیلاری کلینتون» پیشرفت سیاسی که در دوره نخست ریاست جمهوری «باراک اوباما» اتفاق افتاد را ناشی از رژیم تحریمهای همه جانبه دانست و بر اهمیت حمایتی که قبلاً درباره فشار اقتصادی وجود نداشت و اکنون وجود دارد و لزوم پایبندی به آن تأکید کرد.
«ما اکنون تحریمهایی متمرکز داشتیم که آمریکا آنها را رهبری میکرد … و ما به این راه پایبند بودیم اما این کافی نبود. بدون اینکه ما تحریمها را از کانال شورای امنیت و اتحادیه اروپا عبور بدهیم و فضایی ایجاد کنیم که دیگر کشورها خود را مجبور به پیروی از این تحریمها ببینند ما نمیتوانستیم فشار اقتصادی بر حکومت ایران داشته باشیم.»
■ تأکید بر حمایت از مذاکرات هستهای ■
او به ناآرامیهایی که سال ۲۰۰۹، پس از انتخاب رئیسجمهور پیشین «محمود احمدینژاد» رخ داد، اشاره کرد و گفت آن شرایط ما را به این شیوه تحریمها رهنمون ساخت. او به دیگر چالشهای برخاسته از سیاستهای ایران در منطقه خاورمیانه اشاره کرد اما بر حمایت خود از مذاکرات هستهای تأکید کرد.
«من فکر میکنم که ما تصمیم درست را گرفتیم که تحریمها را وجهه بینالمللی دادهایم، مذاکرات را آغاز کردیم و توافق موقت را تنظیم کردیم؛ توافقی که تا آنجا که ما میدانیم برنامه هستهای ایران را متوقف کرده است و آنها را وادار به این کرده که در خصوص بازرسیهایی که مستلزم رسیدن به راستی آزمایی ای است که ما به دنبال آن بودیم، سر فرود بیاورند؛ همچنین ما در خصوص پیامدهایی که در صورت تخطی ایران از هر توافقی وجود خواهد داشت، روشن سخن گفتهایم – که به معنای بر روی میز بودن تمامی گزینهها است.»
■دیپلماسی ناقض رژیم تحریمها نبوده است ■
«هیلاری کلینتون» خاطرنشان ساخت که تا امروز دیپلماسی ناقض رژیم تحریمها نبوده است و گفت تاکنون امتیازات اقتصادی اندکی به ایران دادهشده است؛ و قالب و چهارچوب محکم فشارهای اقتصادی همچنان به قوت خود باقی است؛ امری که مرهون این واقعیت است که شرکای ما به همکاری با ما متعهد بودهاند و ما را در مذاکرات همراهی کردهاند. نشانههای کوچکی از خطمشیای سختگیرانهتر از رویکرد وزیر فعلی امور خارجه وجود دارد. «هیلاری کلینتون» چشماندازی برای طرح اندازی روابطی نوبا ایران در پیش رو نمیبیند و گفتگوهای کنونی را تنها گفتگوهایی درباره «سلاح هستهای» میداند؛ موضعی که نشانگر مفروضی متداول درباره اهداف ایران{ اینکه ایران به دنبال سلاح هستهای است } است؛ مفروضی که بهشدت مورد مخالفت تهران است.
■رویکرد «کلینتون» در قبال امنیت کشورهای خلیجفارس ■
او به مخاطبین خاطرنشان ساخت که در زمان تصدی پست وزارت امور خارجه با پادرمیانی از توییتر درخواست کرده بود که سرویس خود را بر روی شهروندان ایرانی مسدود نکند تا ایرانیها بتوانند همچنان از این ابزار برای برقراری ارتباط در خلال ناآرامیها استفاده کنند؛ کاری که برخی رسانهها گزارش دادند کاخ سفید مخالف آن بود. او همچنین تصریح کرد که او در ۲۰۰۸ پیشنهاد یک چتر امنیتی آمریکایی برای اعراب حوزه خلیجفارس را مطرح کرد که ارزش آن را دارد که دوباره موردبازنگری واقع شود؛ اما «هیلاری کلینتون» گسترش نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه را ازنظر دور میدارد و برخی مسئولیتها در قبال این موضوع را متوجه خود کشورهای عربی میداند؛ او گفت: «بخش زیادی از این وضعیت ناشی از ضعفی است که ایران از آن استفاده میکند و شما میدانید در این جهان باید دیوانه باشید که بگذارید کسی از شما استفاده بکند و این وضعیت تقصیر شماست. اینکه شما قادر نبودهاید بیاموزید چگونه از خود دفاع کنید و چگونه منافع خود را تأمین کنید و با مردم خود به نحوی رفتار کنید که آنها چشم به بیرون از مرزهای خود نداشته باشند، تقصیر خود شماست. این بخشی از آن چیزی است که در جریان است و ایرانیها به دنبال استفاده از هر شکافی هستند.»
■تحلیل موضوع آمریکا در قبال حوادث ۲۰۰۹ ایران ■
«هیلاری کلینتون» همچنین ابراز تأسف کرد که در زمان ریاست او بر دستگاه دیپلماسی، حمایت قاطع آمریکا را از ایرانیانی که در سال ۲۰۰۹ برای اعتراض به خیابانها ریختند، دریغ داشته بود. او در پاسخ به این پرسش که آیا این حمایت میتوانست نتیجه را عوض کند، تصریح کرد «کاش با صراحت بیشتری سخن گفته بودیم؛ شما نمیدانید آنچه میگویید میتواند مردم را تشویق یا آنها را تهییج کند؛ یا اینکه شما به موضعی میگرایید که موضع طرف دیگر را تقویت میکند؛ شما هرگز نمیدانید… اگر اینها انتخابهایی آسان بودند و نیازمند هیچ شکلی از قضاوت نبودند ما میتوانستیم آنها را با کامپیوتر انجام دهیم. در آن زمان ما همگام با اجماع کارشناسان پیش رفتیم …
■تشریح شرایط دشوار آمریکا در انتخاب موضع در برابر تحولات ناشی از بهار عربی ■
او با اذعان به اینکه این بحرانها مملو از انتخابهایی دشوار بودند و اتخاذ تصمیم صحیح در این شرایط دشوار بود دوراهی پیش روی آمریکا در این موضوع را با ناآرامی برآمده از بهار عربی مقایسه کرد؛ او تصریح کرد ما سعی میکردیم بهترین انتخابها را در این شرایط داشته باشیم؛ شرایطی که تحت کنترل ما نبود و بهسرعت تغییر میکرد؛ پیشبینیهایی انجام میشد ولی هیچکس نمیتوانست آنچه بهطور مثال در مصر اتفاق افتاد را تصور کند.
«هیلاری کلینتون» بهعنوان یکی از موارد تأسف خود به مورد بنغازی اشاره کرد که موردانتقاد بسیاری ازجمله عدهای از جمهوری خواهان کنگره نیز بود. او در موارد زیادی مثل لیبی به تأسف عمیق خود برای از دست دادن فرصت وزارت امور خارجه اذعان کرد؛ و گفت «بسیاری اوقات شما فکر میکنید که ما درواقع چه کارهای دیگری میتوانستیم انجام دهیم؟»
■اولویتهای دوره ریاست جمهوری بعدی آمریکا ■
هرچند «هیلاری کلینتون» بخش زیادی از گفتگو را به ایران اختصاص داد مسئله هستهای ایران را بهعنوان اولویتهای اول دوران بعدی ریاست جمهوری آمریکا، در زمره اولویتهایی مثل تروریسم، روسیه و چین، بهعنوان مهمترین چالشهای جانشین «باراک اوباما»، قرار نداد. (او به نحوی زیرکانه برنامههای خود را برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ پنهان کرد و با خنده گفت «یاد گرفتهام که به سؤالات فرضی و تئوری پاسخ ندهم») او در خصوص داعش گفت که آمریکا باید ائتلافی که رئیسجمهور «باراک اوباما» و وزیر امور خارجه «کری» ایجاد کردهاند را همراهی کند و مطمئن شود که این ائتلافی چیزی بیش از حرف است؛ بلکه این ائتلاف تعهدی از جانب کشورهایی خیراندیش است برای مواجهه با تهدیدات تروریسمی که اکنون به لحاظ اجتماعی کارآزمودهتر و سازماندهی شده تر، بهخصوص در مورد داعش، – که به تصرف سرزمین و تلاش برای تشکیل دولتی در قلب خاورمیانه اقدام کرده – شده است.
■ انتقادات از نخستوزیر پیشین عراق «نوری مالکی» ■
او نسبت به نخستوزیر پیشین عراق «نوری مالکی» انتقادات زیادی داشت؛ و حاکمیت او را بر عراق به دلیل تبدیل نیروهای مسلح عراقی به «شبهنظامیانی وفادار به او و نه یک ارتش ملی» تقبیح کرد و برکناری اخیر او را دیرهنگام خواهند. «ما درگیر نبردی دیرین هستیم؛ اما گمان میکنم در ماههای اخیر بخشهایی از راهبردی را تکمیل کردیم که پیش از هر چیز با برکناری «نوری المالکی» از نخستوزیری عراق شروع شد. او اضافه کرد برکناری «نوری المالکی» از مسند نخستوزیری پیامدهای مثبتی داشت که یکی از آنها توافق اخیر میان دولت مرکزی عراق و کردها بر سر درآمدهای نفتی بود. «هیلاری کلینتون» از لزوم بازگشت به روابط حسنه پیشین میان اسرائیل و ترکیه سخن گفت؛ و تصریح کرد ما تلاشهایی در این زمینه انجام دادهایم و باید این تلاشها را تشدید کنیم این بدین معناست که بسیاری از ماها از این وضعیت خشنود نیستیم. این دو کشور موقعیت راهبردی حساسی دارند آنها کشورهایی بسیار بزرگ هستند و میتوانند نیرویی برای تغییرات مثبت باشند یا منبعی برای تداوم مشکلات. بیاییم در جهت تحقق اولی تلاش کنیم.
■تحولات مصر و علت شکست دمکراسی در این کشور■
«هیلاری کلینتون» همچنین در خصوص مصر سخن گفت و اظهار تأسف کرد که مصریهای جوانی که وی با آنها کمی پس از انقلاب مصر در قاهره دیدار کرده بود به دنبال تقویت خود و فعال ماندن در عرصه سیاست نبودند. «ما کاملاً آسوده و خاطرجمع بودیم که تلاشهای آنها به سرنگونی «مبارک» خواهد انجامید. پس وقتی از آنها پرسیدم پسازآن چه خواهید کرد؟ آیا شما به دنبال ایجاد حزبی سیاسی خواهید بود؟ آیا افرادی را دارید که در صورت پیروزی در انتخابات در مصدر امور قرار بگیرند؟
آنها گفتند اوه نه ما سیاستمداری در میان خود نداریم؛ و من به آنها گفتم که در یک دموکراسی- اگر این چیزی باشد که شما به دنبال آن هستید – شما باید از سیاست مطلع باشید؛ و آنها به من طوری نگاه کردند گویی که من عتیقهای از یک تمدن باستانی هستم که در قاهره به سرانجام خود رسیده است »
■موضع آمریکا در قبال مصر ■
او گفت که او به دانشجویان هشدار داده بود که اخوان المسلمین و ارتش بهترین نیروهای سازماندهی شده جامعه مصر هستند و گفته بود که آنها برنده ماجرا خواهند بود و ما به وضع سابق بازخواهیم گشت. او بار دیگر به دشواریهای پیش روی آمریکا در حفظ منافع متعارض خود در حمایت از همپیمانی قدیمی و تشویق جنبشی دمکراتیک پرداخت و اذعان کرد «ما از تمامی جهات متهم شدیم … و اوضاع بهبود نیافت. مهم نیست ما چه کردیم؛ ما برای انجام هر چه کردیم مورد سرزنش واقع شدیم.»«هیلاری کلینتون» با گفتن اینکه اکنون زمان شروع مجدد روابط است و انجام تمام آنچه ممکن است با رهبری جدید، برای احتراز از تکرار همان اشتباهات، انجام داد، وارد مسائل دولت نظامی در مصر – دولتی که مشغول سرکوب سیستمانه و اعمال محدودیت بر آزادی بیان و جامعه مدنی است – نشد.
■ اسرائیل و آمریکا ممکن است در مواردی در طول زمان اختلافنظر پیدا کنند ■
وزیر امور خارجه پیشین آمریکا، همچنین با ذکر جزئیات روابط میان دو دولت به روابط آمریکا – اسرائیل – مهمترین مسئله موردتوجه انجمن – پرداخت و گفت «هیچکس نمیتواند در تعهد دولت آمریکا بر حفظ امنیت اسرائیل تردیدی داشته باشد.» او از تلاشها برای رسیدن به توافق صلح میان اسرائیلیها و فلسطینیها دفاع کرد و تصریح کرد «من معتقدم فقدان مذاکرات خلائی ایجاد میکند که با مشکلات، کنش گران بد و تهدیدات پر میشود؛ تلاشهایی که در چند سال اخیر انجام گرفت از بسیاری جهات به نفع اسرائیل و فلسطینیهاست.»«هیلاری کلینتون» به گزارشهایی اخیر از شکافها میان رهبران اسرائیلی و آمریکایی اشاره کرد و اذعان کرد تفاوتهایی میان دو طرف وجود داشته است و گمان نمیکنم اینها مسائلی شخصی باشند. من فکر میکنم اینها ناشی از اختلاف دیدگاهی است که ما فکر میکنیم چیزی برای دوستان ما خوب است درحالیکه دوستان ما گمانی خلاف این دارند؛ و من گمان نمیکنم این مسائل توانایی ایجاد شکاف یا خللی در روابط ما داشته باشد. او متذکر شد اسرائیل و آمریکا ممکن است در مواردی در طول زمان اختلافنظر پیدا کنند.