كسري شديد بودجه و سياستهاي غلط و خطرناك دولت جهت جبران بي پولي

به گزارش بولتن نیوز، محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی در واکنش به خبر سقوط قیمت جهانی نفت، عدم توافق روز گذشته وزرای عضو اوپک درخصوص کاهش صادرات نفت و سقوط30 الی 40 درصدی درآمدهای نفتی و نهایتاً کسری بودجه دولت، طی تحلیلی اعلام میدارد: در جهان امروز حرف اول و آخر در عرصه اقتصاد و سياست را «دانايي‌محوري و مدیریت صحیح» ميزند. لکن چنانچه کشوري نتواند اقتصاد و ديپلماسي خود را با اين مشخصه و ويژگي تعريف کند، حتي اگر بر روي دريايي از نفت و گاز و ديگر منابع طبيعي غني خوابيده باشد، چرخ آن در عرصه اقتصاد و سياست جهاني لنگ ميزند و روز به روز از قافله توسعه علمي و اقتصادي فاصله ميگيرد. آمارها بيانگر آن است که 62 کشور صادرکننده مواد خام با 36% سهم منابع انساني،20% سهم منابع فيزيکي و44% سهم منابع طبيعي جهان، حدوداٌ 8/4% از کل ثروت جهاني را توليد مي‌كنند. در صورتیکه100 کشور در حال توسعه با سهم منابع انساني 56 درصدي، سهم منابع فيزيکي 16 درصدي و سهم منابع طبيعي 28 درصدي نزديك به 16% از کل ثروت جهاني را کسب كرده اند، در حاليکه 29 کشور صنعتي و پر درآمد جهان با سهم منابع انساني 67 درصدي و سهم منابع فيزيکي16درصدي و سهم منابع طبيعي17درصدي چيزي بيش از80% از کل ثروت جهاني را به خود اختصاص داده اند!!

پس ایراد کار ما کجاست؟: اقتصاد دولتی و اتکاء به اقتصاد تک‌ محصولی نفت یکی از عوامل اصلی عدم بهره‌وری در ایران شده است. در حال حاضر بيش از 60% اقتصاد كشور در انحصار دولت يا نهادهاي شبه‌دولتي قرار دارد. دخالت مستقيم و غير مستقيم 60 درصدي دولت در اقتصاد كشور سبب ‌شده است تا خواسته و یا ناخواسته جمع كثيري از مديران و كارفرمايان كشور را مديران دولتي تشكيل دهند.

همچنین موضوع مهمتر این است که تا زمانیکه دولتمردان ایران برای اداره کشور و امورات جاری چشم بفروش نفت دوخته اند میزان بهره‌وری در کشور هر روز کمتر و کمتر خواهد شد. در کشوری مانند ایران که درآمد سالانه آن از فروش نفت میتواند  بیش از 60  الی70 میلیارد دلار است (البته در زمان عادی و بدون وجود تحریمهای بین المللی)، پس تولید ناخالص ملی آن درسال باید حدود650 میلیارد دلار باشد تا بهره‌وری در کشور صورت پذیرد. اما متأسفانه علیرغم فروش بالای نفت طی سالهای گذشته، وضعیت شاخصهای بهره‌ وری در زمینه های انرژی و صنعت در کشور ما اسفبار بوده و فقط بخشی از امورات کشاورزی آنهم بخاطر اینکه توسط بخش خصوصی و کشاورزان اداره میشود، شاخص بهره‌وری کشاورزی در ایران را به‌مراتب بهتر از سایر صنایع کرده است. هرچند که خوشبختانه برخی از مديران دولتي نيز به بهره‌وري پايين مديريت خود بدلیل دولتی بودن آن معترفند.

فی الواقع نمیدانم این چه حکمتی است که وقتی قیمت نفت کاهش پیدا میکند و به تبع آن درآمد دولت کم میشود، همه مردم، فعالان اقتصادی از طرف دولت تحت فشار قرار میگیرند و بدلیل کسری بودجه باید سختی بکشند ولیکن وقتی قیمتها افزایش پیدا کرده و درآمد نفتی ایران نیز بالا میرود باز هم بدلیل اینکه دولت سرخوش شده و از دور و بر خود غافل میشود، مجدداٌ مردم و فعالان اقتصادی فراموش شده و باید متحمل سختی بشوند!!. زمانیکه دولت پول ندارد کسی هم از دولت توقع ندارد اما وقتی دولت پولدار میشود متأسفانه آنموقع هم سرش جای دیگر مشغول میشود و به مردم، صاحبان صنایع و فعالان اقتصادی ارزشی قائل نمیشود! صادرات غیرنفتی را ارج نمی نهد! درآمدهای مالیاتی را مهم نمیداند! از ایده های سازنده استقبال نمیکند!.... و دهها

مورد دیگر. همین مسائل و واقعیات موجود مبین این واقعیت است که درآمدهای نفتی مایه مصيبت برای مردم و اقتصاد ايران است و نه بیشتر!   
برمبنای آمارها و واقعیات موجود، دولتهای نهم و دهم طی هشت سال (۱۳۸۴تا۱۳۹۰) از محل صادرات نفت خام۵۳۱ میلیارد دلار درآمد داشت که تقریبا نصف درآمدهای نفتی ایران در یکصد سال اخیر بود، لکن به جرأت میتوان گفت که این درآمد حتی با مجموع درآمدهای نفتی دولت های بعد از انقلاب قابل مقایسه نیست!!. طبق اسناد موجود، میزان درآمدهای نفتی ایران از زمان کشف و تولید نفت در دوره مظفرالدین شاه تا پایان دولت احمدی نژاد جمعاٌ به یک هزار و ۱22 میلیارد دلار رسیده است. همچنین مجموع درآمدهای نفتی ایران در دوره پیش از انقلاب تا سال ۱۳۵۷ حدود ۱۱۲ میلیارد دلار بوده که بخش عمده ای از آن در سالهای بعد از۱۳۵۲بدست آمده که قیمت نفت افزایش چشمگیری پیدا کرد، این در حالیست که تا پیش از سال ۱۳۵۲ کل درآمد نفتی ایران نزدیک به ۲۷ میلیارد دلار بوده است. اما واقعیت جالب توجه اینجاست که درآمدهای نفتی ایران در سالهای بعد از انقلاب تا سال ۱۳۸۴ یعنی زمان به قدرت رسیدن محمود احمدی نژاد ۴۴۵ میلیارد دلار بوده است ولیکن تنها در هشت سال دوره احمدی نژاد درآمدهای نفتی ایران به رقم بی سابقه 600 و اندی میلیارد دلار بالغ شد.

همچنین خاطرنشان میکنم که در سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ که تازه جنگ هشت ساله ایران و عراق شروع شده بود، ایران در کل حدود ۳۵ میلیارد دلار از محل فروش نفت خام درآمد داشته و بعد از آن در سالهای منتهی به (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸) در کل ۱۱۰ میلیارد دلار و در دولت هاشمی رفسنجانی ( سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶) ۱۴۱ میلیار دلار و در دولت محمد خاتمی (سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴) فقط ۱۵۷میلیارد دلار درآمد نفتی داشته اند. در سالهای اخیر علاوه بر عواید سرشار ارزی، آمارها نشان میدهد که بخش عمده درآمدهای نفتی هشت سال دولت آقای احمدی نژاد صرف واردات کالاهای مصرفی و خدمات شده است. آمارهای رسمی تأیید میکند که ۴۸۴ میلیارد دلار در این هشت سال صرف واردات شده است!! بررسی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز نشان میدهد که سهم واردات کالاهای سرمایه ای از کل وارداتی که تا سال ۱۳۸۴ صورت گرفته حدود ۲۲ درصد بوده، که متأسفانه در سال۱۳۹۰ به حدود ۱۴ درصد کاهش پیدا کرده و بقیه کالاهای وارداتی دوره احمدی نژاد عمدتاٌ شامل اقلام مصرفی و واسطه ای بوده است. لکن در سالهای اخیر همواره این انتقاد به دولت آقای احمدی نژاد وارد بوده است که دولت وی زمینه افزایش واردات کالاهای مصرفی را بیش از پیش فراهم آورده و به حدی رساند که حتی بخشی از میوه های مصرفی کشور نیز از خارج وارد شده بود!.