تاوان سنگین مشترکان برای ورود اپراتورها به نسل سوم

 به گزارش بولتن نیوز،اگرچه عمومی سازی ارائه خدمات نسل سوم و چهارم در ایران موضوعی گریزناپذیر و حتی ضرورتی انکارناپذیر تلقی می‎شود، ولی تعجیل وزارت ارتباطات برای ارائه مجوز نسل بالا به اپراتورها در حالی که آنها بستر فنی مورد تایید برای ارائه این سرویس ها را ندارند، تنها به تضییع حقوق مشترکانی که هزینه دسترسی به سرویس نسل بالا را پرداخت کرده اند ولی سرویسی نامطلوب دریافت می‎کنند منجر می‎شود. در عین حال بسیاری از مشترکان که به دلایل بسیار و از جمله هزینه بالا، نیازی به استفاده از سرویس‎های نسل بالا حس نمی‎کنند از دسترسی بدون اختلال به همان ارتباطات معمول هم محروم شده اند.

روزنامه "کسب و کار" در یادداشت صفحه نخست پنج شنبه 29 آبان 93 خود به قلم "مسعود فاتح" کارشناس ارشد مخابرات (لینک)، آورده است: "بیش از دو دهه از ورود ابزار نوین ارتباطی همراه به ایران می‎گذرد. اگرچه در آن سال‎ها شرکت مخابرات ایران تنها سرویس دهنده‎ موبایل در کشور به شمار می‎رفت و دسترسی به این ابزار ارتباطی برای همگان میسر نبود، اما سال‎های اخیر سرعت رشد تکنولوژی‎های ارتباطی در دنیا، ایرانیان را نیز به همراه خود کشاند و هم اکنون تلفن همراه دیگر یک ابزار ارتباطی سهل الوصول به شما می‎رود و تقریبا همه ایرانیان از این وسیله ارتباطی بهره می‎برند.

با حضور اپراتورهای دوم و سوم در این عرصه، رقابت بین سه اپراتور تلفن همراه وارد میدان جدیدی شد. تلفن همراه دیگر به عنوان یک ابزار ارتباطی که تنها برای مکالمه بکار می‎رود، مد نظر نیست. دسترسی به اینترنت باند پهن روی تلفن همراه رویایی بود که توانست در این سال‎ها تحقق یابد. رایتل نسل سوم تلفن همراه در ایران را پیاده سازی کرد تا مطالبه مردم به استفاده از ارتباطات چند رسانه‎ای همراه در ایران را پاسخ گوید؛ اگرچه این اپراتور در بدو راه‎اندازی نسل بالا با محدودیت مکالمه تصویری مواجه شد و مهمترین مزیت رقابتی اش به کما رفت.
فناوری نسل سوم موبایل که در اغلب کشورهای جهان، یک فناوری در دسترس برای کاربران تلفن همراه است، در ایران نیز به یک مطالبه عمومی تبدیل شد و کاربران دو اپراتور دیگر نیز با پایان انحصار رایتل اجازه می‎یافتند که از سرویس‎های نسل بالا استفاده کنند.
ورود عمومی ایرانیان به فناوری نسل سوم همراه اگرچه با حواشی بسیار همراه بود اما ضرورتی گریزناپذیر به شمار می‎رفت؛ چراکه پیش بینی می‎شود تا سه سال دیگر تعداد تلفن های همراه در جهان به بیش از 9 میلیارد و 700 میلیون برسد که از این تعداد 5 میلیارد و 100 میلیون مرتبط با فناوری باند پهن خواهند بود. همچنین تا سه سال دیگر تعداد موبایل های نسل چهارم حدود 920 میلیون پیش بینی می‎شود.
در همین حال پیش بینی موسسات تحقیقاتی همچون اینفورما از تعداد 30 میلیونی مشترکان فعال نسل سوم موبایل در ایران تا پایان سال 2014 ، وزارت ارتباطات را وسوسه کرد که به پیش بینی این موسسات جامع عمل بپوشاند، ولی جالب این است، آنان که برای آینده فناوری ما پیش بینی می‎کنند خود به موانعی که طی این سال‎ها برای توسعه تکنولوژیکی پیش پای ما گذاشته اند، اشاره‎ای ندارند و تنها به مطالبه عمومی مردم ایران برای استفاده از فناوری‎های نوین ارتباطی تاکید دارند.
 در هر حال تصمیم وزارت ارتباطات برای ارتقای پروانه اپراتورهای اول و دوم، همزمان با توسعه طرح های کلانی همچون شبکه ملی اطلاعات، اگرچه خوشایند به نظر می‎رسید، ولی نیازمند برنامه ریزی مدون از ماه‎ها پیش و نظارت بر شبکه اپراتورها برای آماده سازی همچین تغییر نسلی بود.
نتایج راه اندازی بی برنامه نسل سوم تلفن همراه در ایران اگرچه برای عموم نامشخص بود ولی برای کارشناسان کاملا واضح بود که این چنین توسعه تکنولوژیکی در شبکه اپراتوری کشور نیاز به ماه‎ها تلاش شبانه روزی تحت نظارت سازمان تنظیم مقررات دارد و طبیعتا با چنین تغییرات سخت افزاری نمی‎توان به صورت ضربتی مواجه شد؛ چراکه در این تغییر بی‎برنامه تکنولوژی، مشترکان با بیشترین لطمه و نارضایتی مواجه شده و عطای همچین ره‎آوردی را به لقایش می‎بخشند.

وزارت ارتباطات که تاکید داشت با پایان انحصار رایتل، پروانه نسل سوم را به دو اپراتور دیگر واگذار کند، از ماه‎ها پیش، شروط 16 گانه‎ای را برای این اپراتورها تعیین کرد. تخصیص باند فرکانسی برای ارتقاء، تعیین حق امتیاز ارتقاء، پیش‌بینی وای‌فای برای مدیریت خدمات، اصلاح پروانه‌ها و برطرف سازی نقاط ضعف و افزایش تضمین کیفیت خدمات، یکسان سازی مبالغ حق استفاده از باند فرکانسی، یکسان سازی تعهدات پوششی و کیفیت خدمات و جریمه‌ها بین اپراتورها، تسویه حساب بدهی سال، رومینگ ملی، یکنواخت کردن تعرفه‌ها، حمایت از منابع داخلی، به اشتراک‌گذاری منابع داکت‌ها و منابع زیرساخت و تعهد به پذیرش اصلاحاتی که در پروانه لازم است، از مهمترین این پیش شرطها بود.
شاید بتوان به رومینگ ملی و سایت شیرینگ به عنوان مهمترین شروط رگولاتوری برای ارتقاء پروانه اپراتورها اشاره کرد. رومینگ ملی به بیان ساده یعنی به اشتراک‌گذاری آنتن تمام اپراتورها به نحوی که مشترک هر اپراتور در نقطه‌ای که فاقد آنتن‌دهی است بتواند از آنتن اپراتور دیگر استفاده کند و سایت شیرینگ نیز به معنای امکان استفاده مشترک اپراتورها از سایت‎های تلفن همراه است. طبیعتا آمادگی فنی این دو اپراتور و بروزرسانی شبکه برای ارائه سرویس نیز به عنوان شرط اساسی اعطای مجوز مدنظر بود.
اکنون که چندین ماه از اعطای مجوز ارائه خدمات نسل بالا به ایرانسل می‎گذرد هنوز شبکه این اپراتور در ارائه خدمات 3G با اختلالاتی همراه است و اگرچه به همراه اول هم مجوز بروزرسانی شبکه اعطا شد و نه مجوز ارائه سرویس، ولی این اپراتور در حال حاضر برای تست شبکه به ارائه سرویس نسل بالا به مشترکان مشغول است و به دلیل تعداد بالاتر مشترک، اختلالات چندین ماه اخیر این اپراتور به شکل عمومی تری برای عموم مردم ملموس بوده است.
اگرچه وزیر ارتباطات دولت تدبیر و امید از نخستین ماه‎های انتصاب در پست وزارت، وعده‎ی عمومی سازی نسل سوم و چهارم تلفن همراه در نیمه دوم سال جاری را داده بود ولی جلسات دیرهنگام مدیران رگولاتوری با اپراتور اول از یک سو و مشکلات این اپراتور برای پیاده سازی مقدمات فنی ارتقای شبکه از سوی دیگر باعث شد که در ماه‎های اخیر و با تغییرات شبکه این اپراتور، ‎حجم بالای انتقادات مردمی مبنی بر اختلال در شبکه این اپراتور روانه وزارت ارتباطات شود.
از سوی دیگر تعجیل وزارت ارتباطات برای ارائه مجوز نسل بالا به اپراتورها، نگرانی برخی دلسوزان مبنی بر ارائه سرویس نسل بالا به مشترکان در حالی که هنوز پیوست فرهنگی نسل سوم ابلاغ نشده است را بیشتر کرد.
در نهایت اگرچه عمومی سازی ارائه خدمات نسل سوم و چهارم در ایران موضوعی گریزناپذیر و حتی ضرورتی انکارناپذیر تلقی می‎شود، ولی تعجیل وزارت ارتباطات برای ارائه مجوز نسل بالا به اپراتورها در حالی که آنها بستر فنی مورد تایید برای ارائه این سرویس ها را ندارند، تنها به تضییع حقوق مشترکانی که هزینه دسترسی به سرویس نسل بالا را پرداخت کرده اند ولی سرویسی نامطلوب دریافت می‎کنند منجر می‎شود. در عین حال بسیاری از مشترکان که به دلایل بسیار و از جمله هزینه بالا، نیازی به استفاده از سرویس‎های نسل بالا حس نمی‎کنند از دسترسی بدون اختلال به همان ارتباطات معمول هم محروم شده اند".