کدام چهره اردوغان پيروز خواهد شد؛ "سلطان" يا "پدرخوانده"؟

به گزارش بولتن نیوز،از خبرگزاري آريا،انتخابات رياست جمهوري ترکيه روز يکشنبه در حالي پايان يافت که انتظار مي رود نتايج اوليه آن روز دوشنبه اعلام شود.
اين نخستين بار است که مردم ترکيه براي انتخاب رئيس جمهور به پاي صندوقهاي راي رفتند.
53 ميليون نفر از جمعيت 76 ميليون نفري ترکيه واجد شرايط شرکت در اين انتخابات هستند.


رجب طيب اردوغان



اکمل الدين احسان اوغلو


صلاح الدين دميرتاش

"رجب طيب اردوغان "از حزب عدالت و توسعه " اکمل الدين احسان اوغلو" نامزد منتخب دو حزب بزرگ و مخالف و "صلاح الدين دميرتاش" نماينده حزب دمکراتيک خلقها سه کانديداي اين دور از انتخابات هستند. چنانچه هر يک از نامزدهاي رياست جمهوري ترکيه موفق به کسب حداکثر مطلق آرا نشوند؛ دور دوم اين انتخابات در 24 اوت جاري برگزار خواهد شد.    
شبکه فرانس بيست و چهار اعلام کرد آمارها از پيشتازي گسترده رجب طيب اردوغان در اين انتخابات حکايت دارد.
فاطما کيزيلبوگا، خبرنگار اين شبکه تلويزيوني فرانسوي در آنکارا در ارتباطي مستقيم درباره روند راي گيري در ترکيه گفت، در حال حاضر راي گيري با آرامش در جريان است اگرچه کم و بيش سخن هايي از تقلب مطرح شده که بيشتر از سوي جناح اپوزيسيون با کانديداتوري اکمل الدين احسان اوغلو بوده است. احسان اوغلو صبح امروز به خبرنگار گفت که با دقت و توجه بسيار بر روند رأي گيري نظارت مي کند.
وي افزود، ميزان مشارکت که به طور کلي در ترکيه بالا بوده است و در جريان انتخابات شهرداري ها در ماه مارس به حدود نود درصد رسيد، اکنون و در ابتداي ماه اوت کاهش داشته و دليل آن رفتن رأي دهندگان به تعطيلات تابستاني عنوان مي شود. اگر چه تلاش شده است که اين افراد خود را به حوزه هاي رأي گيري برسانند و رأي خود را به صندوق بياندازند اما در اين زمينه مشکلاتي براي مسافران وجود دارد. همچنين در ترکيه ساختار راي دادن وکالتي از طرف ديگران وجود ندارد و در مجموع برآورد مي شود که در پايان، از ميزان مشارکت مردمي در اين انتخابات کاسته شود.
اين خبرنگار در ادامه در پاسخ به سئوالي درباره احتمال زياد انتخاب رجب طيب اردوغان به رياست جمهوري ترکيه که براساس نظرسنجي‌هاي انجام شده استنباط مي شود و دليل اين موفقيت وي گفت، اگر چه صحنه هاي ميدان تقسيم استانبول در سال گذشته و تجمع هزاران نفر از مردم که خواهان استعفاي اردوغان بودند در خاطره ها مانده است و ترکيه از آن زمان به بعد دچار چند دستگي شده است و موضوع رسوايي فساد مالي و شنودهاي غيرقانوني هم از مسائلي بوده است که همچنان مورد بحث قرار داشته و به آن ها پرداخته مي شود اما اردوغان همواره آنها را رد کرده و از اقدامات خود به طور کامل دفاع کرده است. او دخالت خارجي ها را محکوم کرده و شخصيت محافظه کار و مذهبي خود را نمايان‌تر کرده است و بر عملکرد اقتصادي خود که نقطه قوت اصلي وي به حساب مي آيد، تاکيد کرده است به همين دليل استقبال مردم از وي در نظرسنجي ها بيشتر بوده است.

رقابت هاي ناعادلانه
رئيس حزب اصلي مخالف دولت اردوغان نخست وزير ترکيه گفت : روند رقابت هاي انتخابات رياست جمهوري ترکيه در شرايط نابرابر برگزار شد.
به گزارش پايگاه اينترنتي روزنامه جمهوريت چاپ ترکيه ، امروز پس از آنکه راي خود را در دبستاني در آنکارا به صندوق راي انداخت ،‌ در گفتگو با خبرنگاران از حضور شهروندان ترکيه در انتخابات رياست جمهوري قدرداني کرد.
وي با اشاره به توافق شمار زيادي از احزاب سياسي ترکيه براي حمايت از اکمل الدين احسان اوغلو در انتخابات رياست جمهوري خاطر نشان کرد ، براي نخستين بار در ترکيه شمار زيادي از احزاب درباره حمايت از يکي از کانديداها به توافق رسيدند.
وي با تمجيد از رفتار و سخنان احسان اوغلو تاکيد کرد ، روند انتخابات رياست جمهوري ترکيه عادلانه نبود.

وعده اردوغان
رجب طيب اردوغان،نخست وزير ترکيه که بخت بيشتري براي پيروزي در اولين انتخابات سراسري رياست جمهوري اين کشور دارد، وعده «ترکيه جديد»ي را داده است که هر روز بيش از روز پيش از آرمان‌هاي مصطفي کمال آتاترک فاصله مي‌گيرد.
اردوغان که از يک دهه پيش رياست دولت محافظه‌کار اسلام‌گراي ترکيه را برعهده دارد، جامعه اين کشور را به حدي قطبي کرده که سبب نگراني متحدان غربي اين کشور شده است و بيم آن مي‌رود به سوي استبداد سوق يابد، استبدادي که بهار گذشته در جنبش ميدان تقسيم محکوم شد.
طرفداران اردوغان مي‌گويند وي از زمان به قدرت رسيدن درجهت تغيير ترکيه و کنار گذاشتن چهره‌هاي لائيک عمل کرده است ،چهره‌هايي که از زمان اعلام جمهوري توسط مصطفي کمال آتاترک در سال 1923 قدرت را در دست داشتند.‌
اما مخالفان اردوغان او را سلطاني مدرن مي‌دانند که با ريشه‌هاي اسلام‌گرايانه و رد کردن هرگونه مخالفت، ترکيه را از آرمان‌هاي لائيک دور مي‌کند.
اردوغان روز شنبه در آخرين تجمع انتخاباتي خود در قونيه گفت:« به لطف خدا ، ترکيه‌اي جديد ظهور مي‌کند و از خاکسترهاي ترکيه قديمي ترکيه‌اي قوي متولد مي‌شود.»
بر اساس تازه‌ترين نظرسنجي‌هايي که ماه گذشته انتشار يافت، محبوبيت اردوغان شصت ساله از دو رقيب خود بيشتر است.
طبق اين نظرسنجي‌ها محبوبيت مردمي اردوغان که حزبش(عدالت وتوسعه) در انتخابات ماه آوريل شهرداري‌هاي پيروزي چشمگيري به دست آورد، از دو رقيب خود از دو حزب جمهوري مردم(کماليسم) و حزب دمکراتيک خلق (مهمترين حزب طرفدار کردها)20 واحد بيشتر است.
درحالي که راي دهندگان ترک از صبح امروز راي دادن را آغاز کرده‌اند، به نظر مي‌رسد اردوغان در دور اول انتخابات براي پنج سال آينده رئيس جمهور مي شود و با اين ترتيب ترکيه که رئيس جمهورش تاکنون با راي نمايندگان پارلمان انتخاب مي شد، وارد نظام انتخاب مستقيم رئيس جمهور توسط راي مستقيم مردم مي‌شود.
اگر وي با اکثريت مطلق در دور اول انتخابات رياست جمهوري به پيروزي نرسد دور دوم انتخابات 24 اوت برگزار خواهد شد.

سلطان جديد ترکيه
برخي کارشناسان مسائل سياسي ترکيه مي گويد با توجه به فضاي دو قطبي که رجب طيب اردوغان طي 11 سال حکومت در اين کشور ايجاد کرده است،ترکيه به سمت «تک سالاري» و اردوغان نيز به سمت« سلطان جديد »ترکيه پيش خواهد رفت.
خبرگزاري فرانسه در گزارشي با عنوان « اردوغان، سلطان جديد ترکيه » به قلم فيليپ آلفروي، تحليگر مسائل ترکيه ، به بررسي چشم انداز سياسي اين کشور بعد از انتخابات رياست جمهوري آن پرداخت و اعلام کرد موقعيت رجب طيب اردوغان در ترکيه شکل دو گانه اي به خود گرفته است : طرفدارانش به او به شدت احترام مي گذارند درحالي که منتقدان از او و عملکردش نفرت دارند.
انتخابات رياست جمهوري ترکيه امروز يکشنبه برگزار مي شود و اردوغان نامزد اصلي آن است و بيشترين بخت را نيز براي پيروزي در اين رويداد سياسي دارد. اردوغان اکنون 11 سال است حاکم بلامنازعه ترکيه است ، اگرچه در اين مدت همواره عملکرد وي مورد انتقاد منتقدان و مخالفان وي بوده است.
نخست وزير 60 ساله ترکيه که از سال 2003 تاکنون اين سمت را در اختيار دارد از دور، سياستمدار بسيار محبوب و فرهمندي به نظر مي رسد. آنقدر فرهمند و محبوب که برخي از طرفدارانش مي گويند اين کشور نظير آن را از زمان مصطفي کمال آتا ترک، پدر ترکيه نوين ،تاکنون به خود نديده است. او با عملکرد خود در يک دهه اخير نشان داده است مرد قدرتمند حاکم بر سياست ترکيه است. به باور بيشتر مذهبي ها و محافظه کاران ترکيه ،اردوغان فردي است که زمينه يک دهه رشد اقتصادي بالا و ثبات سياسي کشور را با سياست هاي خود فراهم کرده است.
اما از يک سال پيش تاکنون انتقادها و اعتراضات به وي زياد شده است. منقدان و مخالفان او را ديکتاتور مي نامند.مخالفان وي در ماه ژوئن سال 2013 در اعتراض به سياست هاي وي به خيابان ها ريختند و در زمستان گذشته هنگامي که پرونده فساد مالي بي سابقه نزديکان وي بر ملا شد، پايه هاي نظام حکومتي وي متزلزل شد. رسوايي که باعث شد منتقدان ، اطرافيان اردوغان را مشتي «دزد» بنامند.
اقدامات وي در شنودهاي تلفني از وي شخصيتي«پدرخوانده» در ترکيه ترسيم کرد و اتهام رشوه گرفتن از روساي شرکت ها نيز باعث شد تا از وي شخصيتي«تک سالار» در کشور ساخته شود. در راستاي همين سياست هاي تک سالارانه بود که اردوغان دستور بستن شبکه هاي اجتماعي مانند توييتر و يوتيوپ را صادر کرد،اقدامي که نه تنها اعتراض مخالفان در داخل کشور، بلکه اعتراضات پايتخت هاي کشورهاي خارجي را نيز برانگيخت.
کمال قليچدار اوغلو يکي از مخالفان اردوغان مي گويد:« اين اقدامات و سياست هاي رجب طيب اردوغان باعث شد تا وي براي هميشه مشروعيت خود را براي رهبري و هدايت کشور از دست بدهد.»
اما همين فردي که مخالفانش وي را«سلطان» جديد ترکيه مي دانند در مواجهه با اين انتقادات و اتهامات هيچ گاه عصباني نشده است. نه تنها عصباني نشد بلکه خونسردي خود را کاملا حفظ کرد . او که از توان انتخاباتي و ميزان پشتيباني مردم از خود مطمئن بود در پاسخ به اين انتقادات و اتهاماتي که به او بسته مي شد مي گفت سياستي که وي در کشور در پيش گرفته است راهبرد« يک خدمتکار به مردم» است که در اين راه قرباني توطئه نخبگان شده است.
در ماههاي اخير وي براي اينکه افکارعمومي حامي خود را بيشتر تحريک کند اعلام کرد طرفداران عبدالله گولن توطئه اي عليه او چيده اند . اين اقدام اردوغان اتفاقا خيلي خوب به نتيجه رسيد . بي جهت نيست که حزب او در انتخابات شوراهاي شهر با راي بالايي پيروز شد.حزب عدالت و توسعه ترکيه به رهبري رجب طيب اردوغان موفق شد در انتخابات شوراهاي شهر ترکيه که در 30 مارس مارس برگزار شد 45 درصد کل آراء را از آن خود کند.
به هر حال، با پرورش دادن وجهه يک مرد قدرتمند از خود،يعني همان وجهه اي که مردم در کوچه و بازار شهرهاي ترکيه از اردوغان دارند بود که وي، به عنوان فردي که از محله هاي متوسط نشين استانبول بزرگ شده بود توانست پله هاي ترقي را در کشورش يکي پس ديگري طي کند.
اردوغان که در يک مدرسه مذهبي تحصيل کرده است و زماني در خيابان هاي استانبول دست فروشي مي کرد ، در ابتدا دوست داشت فوتباليست شود اما دست روزگار وي را به دنياي سياست کشاند تا زماني به عنوان يکي از رهبران تاريخ ترکيه نقش آفريني کند.
اردوغان در حرفه سياسي خود ابتدا يعني در سال 1994 شهردار استانبول شد،سپس در سال 2002حزب وي يعني حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلماني پيروز شد و يک سال بعد به عنوان نخست وزير ترکيه انتخاب شد. او به خاطر خواندن يک شعر مذهبي در بين جمعيتي از مردم، به زندان محکوم شد اما بعدا مورد عفو قرار گرفت . در واقع وي اندک زماني بعد از آنکه مورد عفو قرار گرفت به عنوان نخست وزير ترکيه انتخاب شد. سمتي که از آغاز آن تاکنون 11 سال مي گذرد.
بر اساس اين گزارش،اردوغان دموکراسي محافظه کارانه اي در مدت دوران نخست وزيري اش در ترکيه به اجرا گذاشته است،يعني سياستي که آميزه اي از سرمايه داري و اقتصاد بازار آزاد همراه با اسلام ميانه رو است.همين سياست براي وي پشت سر هم موفقيت به همراه آورده است. زيرا رشد اقتصادي کشورش، در يک دهه اخير شبيه رشد اقتصادي چين بوده است و از نظر سياسي نيز تا حدودي پرونده عضويت کشورش در اتحاديه اروپا را به پيش برده است.
اردوغان که در سال 2007 در سمت نخست وزير ترکيه دوباره انتخاب شد و سپس در سال 2011 نيز براي بار سوم در همين سمت با کسب نزديک به 50درصد آراء انتخاب شداکنون آرزوي ماندن در سمت رهبري ترکيه را در سر دارد. او مايل است تا سال 2023 در سمت رياست جمهوري ترکيه باقي بماند تا يکصدمين سالگرد تشکيل جمهوري ترکيه نوين را برگزار کند.
اما اين سناريويي که اردوغان در سر دارد در ژوئن سال 2013 با مشکل مواجه شد. طي سه هفته، بيش از سه ونيم ميليون نفر ترک به خيابان هاي استانبول و ديگر شهرهاي بزرگ ترکيه ريختند تا سياست مشت آهنين وي را که بيش از پيش رويکرد اسلامگرايي به خود گرفته بود محکوم کنند.
نخست وزير به اين تظاهرات و گردهمايي هاي اعتراضي خياباني به شدت پاسخ داد. وي با دزد و تروريست خواندن تظاهر کنندگان به سرکوب شديد آنها پرداخت. اما همين سرکوب، وجهه دموکراتيک بودن وي را به شدت مخدوش کرد و ضربه سختي به خط مشي سياسي وي در ترکيه و جهان زد.
ايلتر توران، استاد دانشگاه بيلگي استانبول درباره عملکرد اردوغان در سالهاي اخير مي گويد اردوغان و گروهي که به همراه وي سکان امور کشور را در اختيار دارند اکنون از مسير اصلي خود منحرف شده اند . يعني از زماني که اردوغان سکان دار کشور شده است به تدريج از مسير مصلحت گرايي به ايدئولوژيي، از کار گروهي ، به تصميمات شخصي، از دموکراسي به خودکامگي منحرف شده است.
در ماه مه گذشته هنگامي که فاجعه معدن سوما روي داد و 301 نفر در نتيجه آن کشته شدند با تهديد فيزيکي يکي از تظاهرکنندگان،عملا به وجهه بحث برانگيز خود پر و بال بيشتري داد.اردوغان خطاب به يکي از تظاهر کنندگان که به سياست هاي او معترض بود گفت:«اگر شما به نخست وزير توهين کنيد،سيلي خواهيد خورد.»
اردوغان در تبليغات انتخابات رياست جمهوري نيز همين گفتمان تهاجمي را در پيش گرفت. او اصالت اقليتي بودن برخي از رقباي خود را زير سئوال برده است و به يک روزنامه نگار زن که جرات کرده بود از عملکرد وي انتقاد کند توهين کرد. اظهاراتي که وي بيان مي کند خيلي عوام گرايانه است اما به همين اندازه که طرفدارانش از اين گونه اظهارات ابراز خرسندي مي کنند و وجهه و موقعيت وي را به عنوان رهبري مردمي تقويت مي کند به همان اندازه مورد نفرت منتقدانش است.
قدري گورسل سرمقاله نويس ترک در اين باره مي گويد در اين فضاي به شدت دو قطبي، آيين سياسي اردوغان تهديدي براي دموکراسي و آرامش اجتماعي در ترکيه است.
به هر حال،اردوغان به علت نبود رقيب جدي در حد و قواره خودش در انتخابات رياست جمهوري امسال ترکيه ، خود براي رهبري کشور از طريق رياست جمهوري قوي ، که با رياست جمهوري ميانه رويانه عبدالله گل،يار غارش، کاملا فرق خواهد کرد،آماده مي کند.اما بي شک به علت همين ويژگي، وي در مدتي که به عنوان رئيس جمهور کشور ايفاي نقش خواهد کرد به علت رويکرد تکسالارانه اش با مشکل مواجه خواهد شد.
احمد اينسل استاد دانشگاه در اين باره مي گويد در صورتي که اردوغان به سمت رياست جمهوري ترکيه برسد از همه اختيارات خود که در قانون اساسي کشور قيد شده است استفاده خواهد کرد و اين امر بدون شک در کشور مشکل ايجاد خواهد کرد. مشکلاتي که زمينه ساز بي ثباتي و ناآرامي در کشور خواهد شد.