خسارت 8 هزار میلیارد تومانی تلفات برق در ایران

گروه انرژی، در سال 91 براساس آمار وزارت نیرو انرژی الکتریکی تولید شده در کشور 247 میلیارد کیلو وات ساعت و میزان انرژی فروخته شده به مصرف کنندگان نهایی در کشور 195 میلیارد کیلووات ساعت بوده است؛ مفهوم این آمار این است که 52 میلیارد کیلو وات ساعت برق یا حدود 14.2 درصد از برق تولید شده در کشور به دست هیچ مصرف کننده ای نرسیده و فروخته نشده است و در واقع در سیستم توزیع و انتقال از بین رفته است. 52 هزار میلیارد کیلووات ساعت برقی که برای تولید هر کیلووات ساعت آن حدود 160 تومان هزینه شده است. اگر این دو عدد را در هم ضرب کنیم میزان خسارت ناشی از تلفات برق در سیستم توزیع و انتقال به عدد نجومی 8320 میلیارد تومان خواهد رسید. رقمی که بودجه چند وزارت خانه کشور است.

به گزارش بولتن نیوز،اما میزان خسارت ضعف سیستم برق کشور تنها به این نقطه و خسارت ها ختم نمی شود زیرا باید راندمان تولید برق کشور را هم در میزان خسارتی که به اقتصاد کشور وارد می شود، به این اعداد اضافه کرد. براساس گزارش های رسمی وزارت نیرو تولید ویژه و بازدهی نیروگاه‌های کشور به صورت میانگین تنها 3/39 درصد است و این یعنی مابقی 7/61 سوختی که در نیروگاه های کشور مصرف می شود بدون اینکه به انرژی تبدیل شود تنها سوخت می شود و از بین می رود. براساس گزارش وزارت نیرو به تفکیک نوع نیروگاه‌ها، نیروگاه‌های بخاری با داشتن 8/22 درصد سهم از ظرفیت کل تولید، از بازدهی 2/37 درصدی برخوردارند. در عین حال، نیروگاه ‌های گازی با 7/37 درصد و سیکل ترکیبی با 7/22 درصد سهم از ظرفیت کل تولید، به ترتیب 8/30 و 7/44 درصد بازدهی دارد. نیروگاه‌های دیزلی نیز با 6/0 درصد سهم از ظرفیت کل تولید، 4/31 درصد بازدهی دارند. در عین حال 4/14 و 7/1 درصد نیز سهم نیروگاه‌های برقابی و اتمی تجدیدپذیر از کل ظرفیت تولید برق کشور است و در مجموع متوسط بازدهی نیروگاه‌های کشور 3/39 درصد است.

برای اینکه به صورت ملموس تری متوجه تلفات این انرژی بشویم کافی است به این نکته دقت کنیم که میزان درجه حرارتی که از داخل مخزن یک نیروگاه گازی حرارتی به بیرون و فضای باز می رسد حدود 500 درجه است و وقتی این نیروگاه به سیکل ترکیبی تبدیل می شود باتوجه به اینکه بخش زیادی از این حرارت به داخل توربین بخار منتقل می شود، درجه حرارت به حدود 100 درجه می رسد. این موضوع نشان می دهد که چه تفاوت مشخصی مثلا بین راندمان یک نیروگاه گازی با یک نیروگاه سیکل ترکیبی وجود دارد.

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با اشاره به پایین بودن میزان راندمان نیروگاه های حرارتی کشور به بررسی دلایل مختلف این موضوع پرداخته است. براساس این گزارش مهمترین دلیل پایین بودن متوسط راندمان نیروگاه های حرارتی در ایران، نبود انگیزه اقتصادی لازم و بی توجهی برخی مدیران به افزایش راندمان نیروگاه و کاهش مصرف سوخت و هزینه اعلام شده است و نوشته شده:« به دلیل این که از محل پایین بودن راندمان نیروگاه ها و مصرف بالای سوخت در نیروگاه های حرارتی، خسارتی متوجه وزارت نیرو نمی شود، حساسیت لازم برای اجرای قانون و بهبود راندمان نیروگاه ها و کاهش مصرف سوخت وجود ندارد.»

در این گزارش از قدیمی بودن تکنولوژی ساخت نیروگاه ها و تجهیزات آن ها، نبود سرمایه گذاری های مناسب برای به روز کردن صنایع نیروگاهی و تبدیل نیروگاه های حرارتی به سیکل ترکیبی، تحریم های اقتصادی و همچنین شرایط جغرافیایی و آب و هوایی به عنوان عوامل اصلی پایین بودن راندمان نیروگاه های کشور نام برده شده است. در این گزارش آمده است:«  نیروگاه های گازی و سیکل ترکیبی در اکثر مناطق ایران به جز مناطق ساحلی شمال و جنوب کشور، همیشه حدود 10 درصد به دلیل شرایط ارتفاع و آب و هوایی زیر ظرفیت اسمی شان کار می کنند که این امر موجب هدررفتن 10 درصد از کل سرمایه گذاری انجام شده برای اینگونه نیروگاه ها می شود. باید در نظر داشت افزایش دما بیشترین تاثیر منفی را بر راندمان نیروگاه های گازی و چرخه ترکیبی دارد.»

همچنین در ادامه این گزارش به تاثیر بازی های سیاسی روی انتخاب نقاط نامناسب برای ساخت نیروگاه های کشور پرداخته شده و نوشته شده:« در کشورهای توسعه یافته برای تعیین محل احداث یک نیروگاه، از مدل های پیشرفته ای استفاده می شود که در آن تمامی شرایط محیطی موثر بر عملکرد نیروگاه بررسی شده و محدوده مناسب برای احداث نیروگاه مشخص می شود، اما متاسفانه در کشور این گونه بررسی ها به وسیله عوامل سیاسی و اجتماعی قرار می گیرد و در نتیجه عملا تاثیر پارامترهای محیطی بر عملکرد نیروگاه نادیده گرفته می شود و آن مورد توجه قرار نمی گیرد. همچنین با توجه به این که بسیاری از نیروگاه های مورد بهره برداری درایران در محل های نامناسبی نصب شده اند افزایش راندمان آنها به راحتی امکانپذیر نیست.»

ور در حال حاضر استاندارد شرکت های مهم توربین سازی جهان از نظر راندمان تولید انرژی بالای 65 درصد است. شرکت های مشهور جهان همچون زیمنس آلمان، میت. سو. بی.شی ژاپن، جنرال متورز آمریکا و... در حال حاضر توربین هایی برای تولید انرژی الکتریکی می سازند که حداقل راندمانشان 20 درصد از راندمان توربین هایی که در کشور و در شرکت هایی همچون مپنا تولید می شود، بیشتر است.

به اعتقاد کارشناسان وزارت نیرو به عنوان متولی صنعت برق کشور باید تلاش کند تا با افزایش تعاملات خود با جهان به دنبال آن باشد تا تجهیزات صنعت برق خود را مدرن و بروز کند. در کنار این تبدیل نیروگاه های سیکل ترکیبی به جای حرارتی باید در اولویت قرارگیرد تا شاه راندمان . همچنین تعمییرات کابل ها ،سیم انتقال برق و توزیع در شبکه هم باید از اولوییت ها باشد.