مثلث قدرت ایران، چین و آمریکا

به گزارش بولتن نیوز، شبکه امنیت و روابط بین‌الملل (The International Relations and Security Network  (ISN که در سوئیس مستقر است، در گزارشی به روابط راهبردی آمریکا، ایران و چین پرداخته است.

 این گزارش با اشاره به توافقنامه هسته‌ ای ژنو میان ایران و کشورهای 1+5 در 24 نوامبر 2013 و اقدام یک روز پیشتر چین مبنی براعلام  جزایر مورد مناقشه  سنکاکو/دایویو به عنوان منطقه زیر پوشش شناسایی دفاع هوایی، می‌نویسد: «آمریکا با ارسال بمب افکن‌های خود به منطقه به اقدام چین واکنش نشان داد و به هواپیماهای تجاری خود توصیه کرد،  از مقررات مد نظر چینی‌ها به هنگام پرواز در منطقه زیر پوشش شناسایی دفاع هوایی چین، پیروی کنند.»

با کنار هم قرار دادن این دو واقعه، آن را نشانه‌ ای ازپدید آمدن مثلثی نوظهورشامل آمریکا، ایران و چین می‌داند که دارای اثرات بسیارعمیق بر ثبات خاورمیانه و آسیا خواهد بود.

چین  در پی  احیای موقعیت تاریخی خود در آسیای شرقی و جنوب شرقی است و بدون تردید اکنون سلطان اقتصادی منطقه آسیا و از لحاظ سیاسی نیز در حال پیشروی است؛ اما واقعیت آن است که چین همچنان از لحاظ قدرت هوایی و دریایی، با آمریکا فاصله دارد. آمریکا همچنان ارتباطات دریایی میان چین و مسیرهای حیاتی انرژی همچون خلیج فارس را در کنترل دارد.

در حقیقت هر محموله‌ نفت و گازی که چین از طریق نفت‌ کش‌ها از خلیج فارس وارد می‌کند، پیش از ورود به ساحل این کشور باید از تنگه مالاکا Malacca عبور کند. قطع  جریان نفت و گاز وارداتی چین  به طور مثال با بستن تنگه مالاکا از سوی ناوهای آمریکایی، به طور قطع اقتصاد چین را فلج خواهد کرد.

بدون تردید، پاسخ چین به چنین تهدید بالقوه‌ای، تلاش برای انتقال نفت و گاز وارداتی از طریق خطوط لوله (زمین) است که خطوط لوله روسیه - چین و ترکمنستان- قزاقستان- چین در همین راستا در حال توسعه است؛ اما این خطوط لوله، برای تامین همه تقاضای انرژی چین، ناکافی است،به همین دلیل چینی‌ها درپی  اتصال نفت و گاز ایران و احتمالا عراق به خطوط لوله موجود قزاقستان و ترکمنستان به چین هستند. بنابراین، مسیر خطوط لوله عراق، ایران ، ترکمنستان ،قزاقستان ،چین، همان کریدوری است که می‌تواند مشکل تنگه مالاکا را برای چین برای همیشه حل کند.

این نیاز چین به واردات طلای سیاه، برگ برنده‌ ای است برای آمریکا در مذاکرات هسته‌ ای با ایران. آمریکا می‌تواند از ایران به عنوان نقطه تکیه‌ گاه خود در هماوردی با چین استفاده کند.

این گزارش، ‌در ادامه به سناریوهای مختلف تعامل و تقابل میان سه کشور ایران، چین و آمریکا پرداخته است، اما تنها سناریوی ممکن برای آمریکا برای مقابله با پیشرفت چین را کنار آمدن با ایران می‌داند.

شبکه امنیت و روابط بین‌الملل (ISN) معتقد است، آمریکا می‌تواند با مصالحه با ایران بر سر مسئله هسته‌ای، از توان بالقوه ایران برای قطع دسترسی چین به گاز و نفت خلیج فارس استفاده کند. در مقابل، آمریکا به ایران اجازه دسترسی به منابع تجاری، کشاورزی، علمی، فناوری، آموزشی و مالی را خواهد داد تا جبران خسارات‌  ناشی از قطع روابط ایران با چین شود.

همچنین آشتی ایران و آمریکا سبب افزایش تعامل تجاری ایران با هند و اروپا نیز خواهد شد.

این همکاری به ثبات‌ بخشی در افغانستان و عراق نیز کمک خواهد کرد.

افزایش نیاز چین به امنیت انرژی، خواسته آمریکا برای حفظ دست برترش در مقایسه با چین و نیاز ایران به امنیت اقتصادی،‌ سه پایه متقاطع مثلث نوظهور استراتژیک مذکور هستند که حل کردن مسئله هسته‌ای ایران، گام مهمی در تولید این مثلث محسوب می‌شود.