خیابان​هایی که انقلاب نام آن​ها را عوض کرد

به گزارش بولتن نیوز به نقل از جام جم، در روزهای ابتدایی هر انقلاب یا حتی آمدن نظام جدید دست مردم به نخستین چیزهایی که می رسد نمادهاست؛ نمادهایی چون مجسمه وسط میدان شهر، عکس روی اسکناس یا نام خیابان ها.

از آن طرف در روزهای ابتدایی هر انقلاب یا حتی آمدن نظام جدید دست مردم به نخستین چیزهایی که می رسد نمادهاست؛ نمادهایی چون مجسمه وسط میدان شهر، عکس روی اسکناس یا نام خیابان ها. در میان اینها آنچه بیش از هر چیز داستان جالبی دارد نام هاست؛ اسامی که در اذهان باقی مانده و تغییرشان کار دشواری است.

تغییر اسامی اماکن در انقلاب اسلامی بر حسب ظاهر قبل از پیروزی انقلاب آغاز شده است. دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای، بتازگی خاطره ای را از ایشان در مورد تغییر اسم یک ورزشگاه در مشهد به نام غلامرضا تختی منتشر کرده که زمان آن حدودا سه ماه قبل از انقلاب است. با این حال با شکل گیری نظام جدید پس از انقلاب، روند تغییر نام، شتاب بیشتری به خود گرفت.

محققان آغاز تحول در نام خیابان های تهران را به دولت موقت نسبت می دهند که با تشکیل شورایی به نام شورای نامگذاری شهرداری در مدت کوتاهی از اردیبهشت 58 تا آبان 59 نام 500 معبر از شهر تهران را تغییر داد و فقط نام خیابان هایی چون دماوند، بهارستان، راه آهن و کریمخان زند به نام سابق باقی ماند. گفتنی است در این دوره نقش مردم بسیار پررنگ است. بسیاری از تغییر اسامی توسط مردم یا حداقل با خواست جدی آنان صورت می گیرد و پس از تغییر نام هم با همکاری مردم در از یاد بردن نام سابق و به یاد سپردن نام جدید، در مدت کوتاهی نام سابق از میان می رود. این موضوع بخصوص در مورد نامگذاری در شهرهای کوچک جلوه بیشتری دارد، چرا که در آن شهرها مثل تهران دولت جدید تسلط نداشته و اکثر امور به صورت مردمی اداره می شده است.

یک پژوهشگر با بررسی اسامی خیابان های تهران قبل و بعد از انقلاب اسلامی به این نتیجه رسیده که بعد از انقلاب به جای تاکید بر اسامی خاندان پهلوی، نزدیکان این رژیم و اسامی شخصیت های پیش از اسلام بخصوص شاهان، بر اسامی شهدا و مبارزان صدر اسلام، شخصیت های مبارز با رژیم پهلوی و شهدای انقلاب اسلامی و نیز ائمه(ع) تاکید شده است. از این منظر است که نام خیابان پهلوی در تهران به خیابان مصدق تغییر می کند (این خیابان این روزها نام ولی عصر بر خود دارد)، نام اتوبان و پارک شاهنشاهی به اتوبان مدرس و پارک ملت تغییر می کند، خیابان شاه، خیابان جمهوری اسلامی می شود، خیابان بوذرجمهری به نام 15 خرداد خوانده می شود، نام خیابان قوام السلطنه به 30 تیر و خیابان کورش کبیر به دکتر شریعتی تغییر می کند.

جالب است بدانید نامگذاری اسامی خارجی بر خیابان های تهران و نیز نامگذاری اسامی جغرافیایی بر معابر جزو سیاست های نامگذاری در هر دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی است.