بیماری عجیب و ترسناک مردان فرانسوی

مجله سیب سبز: ساکت نشسته‌اید و دارید کارتان را انجام مي‌دهيد یا روی کاری که انجام داده‌اید تمرکز کرده‌اید یا در هزار و یک فکر غرق شده‌اید، ناگهان صدایی مهیب می‌شنوید. صدایی که نه تنها رشته افکارتان را پاره می‌کند بلکه حسابی شما را می‌ترساند،‌ طوری که یا جیغ می‌کشید یا از جای‌تان می‌پرید تا اینکه منبع صدا معلوم می‌شود که پنجره به هم خورده است. به این ترتیب آرام می‌گیرید این واکنش طبیعی است اما شاید باور نکنید که هستند آدم‌هایی که با این ترس آنی کارهای عجیب و غریبی می‌کنند. آنها می‌پرند، داد و فریاد راه می‌اندازند، حرف‌ها را تکرار می‌کنند و هر کاری که به آنها گفته شود، انجام می‌دهند. این افراد بیماری به نام «مردان فرانسوی مین که می‌پرند» دارند. 

در سال 8781 جورج میلر بیرد، عصب‌شناس آمریکایی به ایالت مِین سفر کرد تا درستی داستان‌های عجیبی که شنیده بود را بررسی کند. شایعه شده بود وقتی بعضی از چوب‌برهای فرانسوی-کانادایی صدایی ناگهانی می‌شنوند، به طور غیرارادی بالا و پایین می‌پرند، گریه می‌کنند، حرکات دیگران را تقلید می‌کنند و گاهی اوقات هم دستورات بقیه را اطاعت می‌کنند. 

وقتی که بیرد به مین رسید، متوجه شد تمامی داستان‌هایی که شنیده بود، واقعیت دارند. آن زمان بیرد نمی‌توانست تشخیص دهد که این بیماری روانی است یا عصبی. هر چند هنوز هم سر این موضوع اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. تنها چیزی که بیرد توانست تشخیص بدهد این بود که تمامی علائم غیرارادی هستند. وقتی که بیماران صدایی ناگهانی و بلند می‌شنیدند یا اینکه ناگهان می‌ترسیدند، شروع به داد و فریاد و حرف‌های بقیه را تکرار می‌کردند حتی اگر جمله‌ها به یک زبان خارجی بودند. 

عجیب‌ترین موضوع این بود که اگر با صدایی بلند فرمانی به بیماران داده می‌شد، آنها بی‌چون و چرا از آن اطاعت می‌کردند. براساس نوشته‌های خود بیرد، اگر به بیمار می‌گفتی پرت کن، هر چیزی که در دستش بود را پرتاب می‌کرد، اگر می‌گفتی بنشین، هرجا که شد، می‌نشست و اگر می‌گفتی بزن، هر کسی که نزدیکش بود را می‌زد حتی اگر آن کس یکی از اعضای خانواده‌اش بود.

چند بیماری وجود داشت که خیلی شبیه بیماری مردان فرانسوی بود. خیلی‌ها از جمله خود بیرد تلاش کردند تا این بیماری ناشناخته را به یکی از بیماری‌های شناخته شده نسبت دهند ولی برخلاف تلاش‌های‌شان همیشه تفاوتی هر چند کوچک میان بیماری‌ها وجود داشت. در بیشتر بیماری‌ها هیچ‌وقت شخص بیمار از دستورات بقیه اطاعت نمی‌کرد. شبیه‌ترین بیماری به بیماری «مردان فرانسوی مین که می‌پرند»، بیماری اسرارآمیز Miryachit بود که بین مردم سیبری شیوع یافته بود. علائم این بیماری و بیماری مردان فرانسوی آن‌قدر به هم شبیه بود که خیلی‌ها فکر می‌کردند این بیماری‌ها در اصل یکی هستند، یکی از این بیماری‌ها بیماری «تیک» بود. محققی به نام تورتی این بیماری را در تیپ‌شناسی بیماری تیک قرار دارد که بعدها هم «سندرم تورتی» نامیده شد. 

علت بیماری مردان فرانسوی چیست؟

یک فرضیه این است که عامل این بیماری ژنتیک است. مشاهده 50 مورد این بیماری نشان داد که این بیماری بیشتر در منطقه میِن متمرکز است. 14 مورد از این بیماری هم در 4 خانواده دیده شد. در یکی دیگر از موارد خانواده‌ای بودند که پدر، دو پسر و دو نوه این رفتار را نشان می‌دادند. همچنین این احتمال وجود دارد که این بیماری مربوط به یک شخصیت فرهنگی و عادت باشد. تمام بیماران چوب‌برهای کانادایی- فرانسوی بودند. این جامعه کوچک به آنها اجازه می‌داد برای تطبیق چنین واکنشی را نشان دهند. آنهایی که این اختلال نادر را دارند یک واکنش ترس بیش از اندازه دارند. به این معنی که پاسخ سیناپسی مغز آنها به صداهای بلند و ناگهانی باعث واکنشی می‌شود که موجب ترشح بیش از حد آدرنالین شده و باعث پرشی می‌شود که اغلب تجربه کرده‌‌اند. تعدادی مسیر عصبی در واکنش ترس وجود دارد و یکی از آنها می‌تواند مسئول این واکنش در افراد مبتلا به این بیماری باشد.

به یکی از افراد مبتلا در حالی که نشسته بود و چاقو در دست داشت گفته شد چاقو را بیندازد و او خیلی سریع این کار را کرد. در همین لحظه او دوباره می‌خواست دستور را تکرار کند برای همین پیپش را انداخت. جالب است که لزومی ندارد این صدا از جانب انسان باشد. هر سر و صدای ناگهانی و غیرمنتظره مانند انفجار یا شلیک گلوله یا به هم خوردن پنجره موجب می‌شود این افراد تمام علائم یا بخشی از آن را نشان دهند. این موضوع زمانی که آنها تبر یا چاقو در دست دارند خطرناک است. تمام مبتلایان می‌گویند که در لحظه باید بپرند اما آنها از این موضوع ناراحت هستند.

در کل چیز زیادی درباره بیماری مردان فرانسوی معلوم نیست. تنها چیزی که معلوم است این است که این بیماری، یک بیماری بسیار نادر است که معلوم نیست از کجا آمده یا اینکه چه کسانی ممکن است به آن مبتلا شوند. شاید به دليل همین هم هست که بعد از این همه سال نامش هنوز هم «مردان فرانسوی مین که می‌پرند» باقی‌مانده است.

علائم بیماری مردان فرانسوی معمولا از دوران نوجوانی بروز می‌کند. افرادی که مبتلا به این بیماری هستند واکنش‌های اغراق‌آمیز و غیرطبیعی از خود نشان می‌دهند، داد می‌زنند، دستان‌شان را حرکت می‌دهند،‌ می‌زنند یا اشیا را پرت می‌کنند. این واکنش‌ها بر اثر محرک‌های ناگهانی و غیرمنتظره مانند سروصدا یا تماس فیزیکی ایجاد می‌شود. در ادامه این واکنش فرد ممکن است کلماتی را تکرار کند یا به صورت غیرارادی حرکاتی را تقلید کند. 

تشخیص این اختلال براساس یک ارزیابی دقیق بالینی،‌ گرفتن سابقه بیمار و انواع آزمایش‌های تخصصی انجام می‌شود اما بعد از مشخص شدن بیماری متاسفانه هیچ درمان خاصی برای این افراد وجود ندارد. حذف عامل ایجاد ترس یا هیجان می‌تواند در کاهش این عوامل بسیار موثر باشد. نکته مهم آن است که با بالا رفتن سن این علائم کاهش پیدا می‌کند، هرچند با استرس و اضطراب تشدید می‌شود.