مجریانی که سحری نمی‌ خورند

تسنیم: ظهر یک روز گرم تابستانی، تلفنم به صدا درمی‌آید، صدای نیمه‌آشنایی پشت خط است و زمان رفتن به برنامه‌ای را اعلام می‌کندکه سالهاست از طریق رسانه ملی وشبکه یک سیما برای سحرخیزان ماه خدا پخش می‌شود.

 برای رفتن و تهیه کردن گزارش از پشت‌صحنه یک برنامه تلویزیونی، طبیعتاً ساعت یک شب زمان معمولی نیست. پس باید زودتر آماده شوم و راهی شوم برای گزارش ازبرنامه‌ای به‌نام "ماه خدا".

به‌سمت سازمان صداوسیما، استودیوی محل ضبط و پخش برنامه ماه‌خدا حرکت کردم، جایی که بعدها فهمیدم قلب استودیوهای رسانه ملی است و اجازه ورود به آنجا به کسی غیر از خود پرسنل صدا و سیما به‌سختی داده می‌شود.

کلیه عوامل برنامه "ماه‌ خدا" آماده ضبط برنامه سحرگاهی هستند، تهیه‌کننده به استقبالم می‌آید و مرا به داخل استودیو هدایت می‌‌کند. آشناتر از همه حسن سلطانیرا می‌بینم که کم‌کم خودش را برای اجرای برنامه آماده می‌کند، خیلی زود تا سرش شلوغ نشده به‌سراغش می‌روم. سلطانی با خواندن این شعر صحبت‌هایش را آغاز می‌:کند: "دور مجنون گشت و نوبت ماست / هرکسی پنج روزه نوبت اوست"

کنایه آشکاری به  ورود امسالش به برنامه پرطرفدار "ماه‌خدا" و جابه‌جایی پرحاشیه مجری قبلی.

سلطانی این‌طور ادامه می‌دهد:  هرکسی به آن مجالی که در اختیارش قرار می‌گیرد و توقعی که به آن محول می‌شود فرصتی برای خدمت‌گزاری پیدا می‌کند، چون "ماه خدا" برای اهل رمضان و مردم نازنین اهل سحرخیزی و تقوا و روزه‌داری است به این برنامه ویژگی‌های خاصی می‌بخشد. مهمترین ویژگی "ماه خدا" این استکه اساساً شب برای بیان جنس حرف‌های لطیف است و خود خدا زمانی که می‌خواهد بندگان خود را به میزبانی و مهمانی خاص خود دعوت کند به پیغمبر خود می‌فرماید: در هنگام شب برخیز و نماز بخوان هرچند کوتاه باشد!

به‌گفته این مجری پرسابقه تلویزیون ایران، در برنامه‌های سحرگاهی همه مخاطبان  از جنس شب‌زنده‌داری و تهجد هستند؛ پس دل‌ها از قبل آماده است. ما سعی کردیمدر "ماه خدا" همه طبقاتی را که مخاطب برنامه هستند در نظر بگیریم چه آنهایی‌که برنامه‌های تفسیری، تحلیلی، تاریخی می‌بینند و چه آنهایی‌که اهل برنامه‌های مناجات‌خوانی، آوایی، تا با این بستر این برنامه به جان بیننده بنشیند.

سلطانی اضافه کرد: در برنامه ماه خدا فضایی را ایجاد کردیم که همه بیننده‌ها در سلایق مختلف و در رده‌های سنی گوناگون مخاطب بیننده باشند و مطالبی را کهبرای آنها بیان می‌کنیم قابل استفاده باشد. بیشتر از همه هم تنوع مطالب برنامه را مد نظر قرار داده‌ایم.

حالا نوبت شروع برنامه است. برنامه "ماه خدا" ساعت 2:20 بامداد با پخش موسیقی سریال امام علی(ع) آغاز می‌شود و پس از حرف‌های ابتدایی حسن سلطانی مناجات امیرالمؤمنین علی(ع)‌ با قرائت حاج محمدرضا غلامرضا‌زاده برای بینندگان سحرگاهی شبکه اول سیما پخش می‌شود.

در ادامه برنامه حسن سلطانی درباره ویژگی‌های امام علی(ع) داستان‌هایی را روایت می‌‌کند و می‌گوید: کسی را به شهادت رساندند که ملائک، انبیا و اهل‌بیت علیهم‌ السلام ملاقاتش می‌کردند، کسی را به شهادت رساندند که در 13سالگی جانشین پیامبر اکرم(ص) بود و در شجاعت،‌ فتوت، گذشت و نیز دلاوری بی‌همتا بود.

پس از سخنان سلطانی، بخش "سخنان بزرگان" پخش می‌شود که در آن حاج اسماعیل دولابی، عارف و سخنران مشهور تهرانی نکات معرفتی و اخلاقی را برای مخاطبان بیان کرد.

بخش بعدی برنامه "هلال27" است که در آن خاطراتی از فرماندهان لشکر 27 حضرت رسول‌الله(ص) در ماه مبارک رمضان پخش می‌شود. باقر شیبانی در این بخش ازبرنامه خاطرات رمضان خود را می‌گوید.

حالا فرصتی فراهم شده است تا حسن سلطانی برای لحظاتی استراحت به خارج از استودیو می‌آید.سریع به‌سراغش می‌روم و دوباره به حرفش می‌گیرم. می‌گوید:  دربخش مناجات‌خوانی سعی کردیم صدایی را انتخاب کنیم که برای این لحظه از شب دلنشین باشد. صدای آوای دلنشین که در این لحظه از شب پخش شود می‌تواند همراهان و مخاطبان خود را با برنامه "ماه خدا" هم‌مسیر کند. همه افتخار ماه خدا این است خدمت‌گزار مردم است و اهل رمضان از آن خاطره خوشایندی دارند.

سلطانی اعتقاد دارد‌ که اگر یکی از اهل رمضان در حق ما طلب رحمت و مغفرت کند برای ما کافی است و اجرت خود را گرفته‌ایم. "ماه خدا" رشته‌ای مانند دانه‌های تسبیح است که تمام رشته‌ها و مهره‌های آن در شهرها و بخشهای مختلف وجود دارند و ما می‌توانیم با هم‌جهت کردن این رشته‌ها به هدف خود برسیم.

حال و هوای  "ماه خدا" به‌حدی زنده و پویاست که همه با ذوق و پرشور کار می‌کنند. حدود ساعت 3:30 شب است که یکی از عوامل برنامه مراسم عزاداری حاج منصور ارضی در مسجد ارک را به‌سرعت به برنامه می‌رساند و همه خوشحال می‌شوند.

حدود 35 نفر در پشت صحنه برنامه حضور دارند که کار تهیه و ضبط برنامه زنده سحرگاهی ماه خدا را به دوش می‌کشند و  معلوم است که فارغ از یک دغدغه کارمندی سعی می‌کنند کوچک‌ترین مشکلی در پخش زنده برنامه به وجود نیاید.

با سعید عباسی تهیه‌کننده و کارگردان برنامه "ماه خدا" هم چند دقیقه‌ای هم‌کلام می‌شویم. می‌گوید: این برنامه ماه رمضان در مقایسه با برنامه‌های معارفی دیگر دارای ویژگی‌های خاصی است که بعضی از آن‌ها به زمان پخش آن مربوط می‌شود و بعضی دیگر نیز  از نظر ساختاری و محتوایی ویژگی‌هایی را در برنامه ما به وجود می‌آورند که مهمترین آن حضور مخاطبان متدین و اصحاب دین هستند. کسانی که دغدغه و داعیه‌ دین اسلام را دارند  مخاطبان جدی ما محسوب شده و برنامه‌های "ماه خدا" را به‌دقت پیگیری می‌کنند. و این فراگیربودن مخاطبان در سراسر کشور از ویژگی‌های دیگر این برنامه سحرگاهی است.

عباسی می‌گوید: بخش مناجات‌خوانی فارسی به‌صورت زنده توسط شخصیت‌های مذهبی مختلف امسال برای اولین بار اجرا می‌شود.

به‌گفته این تهیه کننده بخش "وصیت‌نامه شهدا" بخش منتهی به اذان صبح است که صدا و یا تصویر 30 فرمانده شهید دوران دفاع مقدس  در این بخش، پخش می‌شود و در بخش دیگری فرازی از وصیت‌نامه شهدا  که 30 استان و 30 شهید را برای آن انتخاب کرده‌اند و فرازهایی از وصیت‌نامه این شهدا پخش می‌شود. او می‌گوید این بخش با استقبال مخاطبان روبه‌رو شده است.

دعای سحر برنامه با صدای حاج مهدی سماواتی پخش  می‌شود که پس از آن وصیت‌نامه شهید حسین خرازی فرمانده لشکر برای مخاطبان به نمایش درمی‌آید.

برنامه پیش از اذان صبح این سحر "ماه خدا" دعاهای آیت‌الله دستغیب است که با صدای اذانی که توسط مؤذن قاسم رضیعی از مقبر‌ة‌ الشهدای کوهسار پخش می‌شود پیوند می‌خورد و پس از آن دعای فرج برای ظهور آقا امام زمان(عج) و دعای روز بیستم ماه مبارک رمضان و همچنین دعای ماه رمضان پخش می‌شود تا برنامه به بخش انتهایی آن یعنی نمایش اقامه نماز نزدیک شود.

پخش نماز جماعت  آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س) به‌امامت آیت‌الله حسینی بوشهری و ترتیل‌خوانی جزء بیستم قرآن کریم آخرین بخش‌های برنامه "ماه‌ خدا" است و سرانجام در ساعت 4:48 صبح برنامه سحرگاهی ماه خدا با اجرای حسن سلطانی و تهیه‌کنندگی و کارگردانی سعید عباسی و مجید نادری به پایان رسید.

پس از برنامه دوباره سراغ حسن سلطانی می‌روم تا آخرین حرف‌هایش را هم بشنوم؛ سلطانی که حالا دیگر زمانی برای خوردن سحری هم ندارد برایمان یک خاطره می‌گوید: در سال 1354 در سن نوجوانی یک رادیوی توشیبای کوچک در خانه داشتیم که با مادر و برادرهایم زمانی‌که در حال خوردن سحر بودیم به آن گوش می‌دادیم. گوینده آن مدام اعلام می‌کرد که سحرخیزان ارجمند 15 دقیقه، 10 دقیقه، 8 دقیقه و ... تا اذان صبح مانده است. یادم هست که از مادرم پرسیدم که این بنده خدا پس چه زمانی سحر می‌خورد.گذشت و گذشت و به سال 58 رسیدیم که من اولین برنامه سحر خود را اجرا کردم. آنجا بود که به مادرم گفتم: عزیز! فهمیدم مجری و گوینده‌های برنامه‌های سحرگاهی چه‌کار می‌‌کنند. اکثر آنها اصلاً سحری نمی‌خورند.