آیا شما معتاد اینترنت هستید؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا، اینترنت در سال 1373 وارد ایران شد و از آن به بعد، شاهد رشد بالای آمار تعدادکاربران اینترنت بوده‌ایم به‌طوری که امروزه این تکنولوژی فراگیر شده است و با تمامی جنبه‌های زندگی اجتماعی از جمله مدرسه، محل کار، خدمات بانکی، تجارت و ... تلفیق شده است. با توجه به این‌که این ابزار بیشترین کاربران را در میان نسل جوان دارد و امروزه این پدیده به وسیله‌ای برای پرکردن اوقات فراغت آنان نیز تبدیل شده است، شناخت علمی این پدیده‌ها در حال رشد در ایران و تبعات آن ضروری به نظر می‌رسد.

در این راستا، پژوهشی در دانشگاه تهران انجام شده است که با تاکید بر جوانان 18 تا 29 ساله شهر تهران به بررسی شیوع پدیده‌ای با عنوان "اعتیاد به اینترنت" در میان آنان پرداخته است.

براساس نتایج این پژوهش، 68 درصد پاسخگویان از کامپیوتر‌ شخصی برخوردار بودند که 36.4 درصد آنها نیز در منزل به اینترنت دسترسی داشتند و به‌طور کلی طبق یافته‌ها بعد از منزل، محل تحصیل، دارای بیشترین کاربران برای دسترسی به اینترنت است و محل کار نیز در رتبه‌ی سوم قرار دارد.

آیا شما به اینترنت اعتیاد دارید؟

طبق نتایج این پژوهش که در قالب پایان‌نامه دانشجویی صورت گرفته است، نشان می‌دهد که پاسخگویان به‌طور میانگین 20 ساعت در هفته به اینترنت دسترسی داشتند و بنا بر نظر هولمز، هرگاه میزان استفاده از اینترنت به کمتر از 19 ساعت در هفته برسد، در آن صورت می‌توان گفت که فرد به صورت طبیعی از اینترنت استفاده می‌کند، بنابراین شخصی که بیش از 20 ساعت در هفته را به گذران اوقات خود با اینترنت بگذارند را می‌توان معتاد به اینترنت دانست.

براین اساس می‌توان گفت که میزان استفاده از اینترنت در میان اکثر نوجوانان و جوانان مورد مطالعه، درحد معمولی بوده است و در حد استفاده‌ اعتیادی نیست.

نتایج این پژوهش نشان داد که 72 درصد از نوجوانان و جوانان بهره‌مند از اینترنت به آن اعتیاد ندارند، ولی با توجه به رشد روز‌افزون آن در ایران، وجود اعتیاد به اینترنت در میان 28 درصد از نوجوانان و جوانان بهره‌مند از آن می‌تواند قابل تأمل باشد.

چه سرنوشتی در انتظار معتادان به اینترنت است؟

براساس نتایج به دست آمده، آن دسته از افرادی که استفاده اعتیادی از اینترنت می‌کنند بیشتر دچار انزوا، تنهایی اجتماعی و ناکامی تحصیلی و کاری می‌شوند و روز‌به‌روز از دایره‌ی تعاملات میان فردی و ارتباطات آنها کاسته می‌شود. افت تحصیلی، کاری، تنهایی و انزوای اجتماعی و پرخاشگری و تعارضات میان نقشی در میان پسران بیشتر از دختران بوده و دختران گرایش بیشتری به گسترش دایره‌ی تعاملات و ارتباطات میان فردی و اجتماعی خود داشته‌اند.

این تحقیق تاکید دارد که درباره پیامد‌های اعتیاد به اینترنت باید درنظر داشت که اینترنت خود به خود ابزاری بی‌طرف و خنثی است و برخی از روان‌شناسان، اعتیاد به اینترنت را یک اختلال روانی حقیقی به‌شمار نمی‌آورند و این‌که افراد چگونه از آن استفاده می‌کنند را مهم می‌دانند. به عبارتی آنها مطرح می‌کنند غرق‌شدن در دنیای رایانه و جدا‌ شدن از دنیای واقعی، فواید اینترنت را به آسیب تبدیل می‌کند.

چه زمان زنگ خطر اعتیاد به اینترنت به صدا درمی‌آید؟

آنچه که بیش از ساعت طولانی (آنلاین) بودن اهمیت دارد استفاده از اینترنت است اگر اینترنت به تنها راه نوجوان برای ارتباط برقرار‌کردن، کسب اطلاعات، ارتباط با دوستان و حتی پرداختن به بازی (رایانه‌ای) تبدیل شود، زنگ‌های خطر برای آنها به صدا درمی‌آید.

نتایج این مطالعه نشان داد که آن دسته از افرادی که دچار اعتیاد به اینترنت می‌شوند، بیشتر هم دچار انزوای اجتماعی و افسردگی خواهند شد و علت دقیق اعتیاد به اینترنت و افسردگی نیز مشخص نیست، ولی می‌توان گفت که افسردگی به عنوان یک آسیب روانی فرد را برای ابتلا به اعتیاد اینترنتی مستعد می‌کند و بعضی افراد برای کاهش افسردگی خویش به اینترنت روی می‌آورند پس ممکن است اینترنت جایگزینی برای زندگی بدون نشاط افراد شود؛ بنابراین این نتیجه به دست می‌آید که انزوای اجتماعی یکی از پیامد‌هایی است که از پدیده‌ی اعتیاد به اینترنت نشأت می‌گیرد.

نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پرخاشگری، تعارضات بین نقشی، عدم تمایل به ارتباطات، مشارکت‌های اجتماعی میان فردی، تنهایی و انزوای اجتماعی، ناکامی تحصیلی و کاری از یکسو به عنوان پیامد‌های اجتماعی استفاده از اینترنت و از سوی دیگر به عنوان تشدید‌کننده‌ی آن تلقی می‌شود.

اعتیاد به اینترنت در لیست اختلالات روانی است

اخیرا اعتیاد به اینترنت به عنوان یک مشکل بهداشتی مورد توجه قرار گرفته است و جزو اختلالات روانی دسته‌بندی شده است و به تدریج به تعداد افرادی که به درمانگاه‌های روان‌پزشکی مراجعه می‌کنند، افزوده می‌شود. اینترنت دشمن نیست؛ اما در برخی موارد مردم به آن وابسته شده و از زندگی واقعی خود دور می‌شوند.

لذا با توجه به نتایج تحقیق پیش رو، ضروری است به این پدیده به عنوان مشکلی بهداشتی که اغلب گریبانگیر نسل جوان و آینده‌ساز جامعه می‌شود، نگاه شده و برای حل آن توجه‌های لازم و جدی مبذول شود و از طریق آموزش در خانواده، مدارس، دانشگاه‌ها، فرهنگ استفاده صحیح از اینترنت و امکانات آن جایگزین استفاده اعتیادآور شود.

 این مطالعه که به شیوه‌ی پیمایشی در میان 385 جوان 29_18 ساله تهرانی انجام شده است، حاصل پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد فاطمه امیدی به راهنمایی دکتر علیرضا محسنی تبریزی و مشاوره دکتر سید ضیاء هاشمی در دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران بوده است.