راز مصوبه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در ممنوعیت صادرات فرآورده‌های نفتی حاصل از ضایعات

 بولتن نیوز_ صفحه انرژی به نقل از فارس، به تازگی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با صدور مصوبه‌ای  صادرات فرآورده های نفتی با منشا ضایعات پالایشگاهی ، پتروشیمی و استحصالی از شستشوی مخازن را ممنوع اعلام کرده است.

در این مصوبه همچنین واگذاری امتیاز خوشنامی و صادرات هرگونه فرآورده های نفتی که با مشخصات مندرج در پروانه بهره‌برداری مغایرت داشته باشد، ممنوع اعلام شده است.

ممنوعیت صادرات فرآورده‌های نفتی حاصل از ضایعات از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به معنای آن است که صادرات این فرآورده‌ها یکی از روش‌ها یا به عبارت دقیق‌تر پوشش‌های قاچاق سوخت در کشور محسوب می‌شود.

با این وجود مسئولان پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی می‌گویند در فرآیند تولید پالایشگاه‌ها اصلا ضایعاتی وجود ندارد که قابلیت استحصال یا صدور به عنوان فرآورده نفتی داشته باشد.

آنها می‌گویند هرچند سال یکبار که مخازن پالایشگاه‌ها در جریان تعمیرات اساسی تمیز می‌شود، ترکیباتی مانند وگ که در مخازن باقی مانده‌اند، تخلیه می‌شوند که ترکیبی از گل‌ولای و ترکیبات بسیار سنگین هیدروکربوری است.

این ترکیبات که عملاً زباله‌های نفتی محسوب می‌شوند به شرکت‌هایی فروخته می‌شود که می‌توانند مواد روغنی و غیر روغنی را تفکیک کنند. این مواد روغنی فرآورده نفتی محسوب نمی‌شود، اما احتمال آنکه این مواد برای بالا بردن کیفیت با فرآورده‌های نفتی مخلوط شود وجود دارد.

آنچه به عنوان روغن از این ضایعات به دست می‌آید به دلیل آنکه از جمله مواد سنگین و وکسی محسوب می‌شود به خودی خود قابل استفاده نیست و باید با فرآورده‌های نفتی مانند گازوئیل مخلوط شود تا بتوان آن را به عنوان روغن یا حتی نفت گاز صادر کرد.

بر اساس این گزارش مشهور است که بعضی فرآورده‌های نفتی ایران مانند نفت کوره که با مقدار زیادی نفت سفید مخلوط می‌شود، یا بعضی انواع روغن‌ها که با فرآورده‌هایی مانند گازوئیل مخلوط می‌شود به عنوان روغن یا نفت کوره از کشور صادر و در پالایشگاه‌های کوچکی در امارات تصفیه می‌شود، تا نفت سفید و گازوئیل بسیار با ارزش آن جدا شده و به فروش برسد.

تفاوت قیمت فرآورده‌های نفتی داخل و خارج از ایران چنین تجارتی را بسیار پرسود می‌کند، اما مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی می‌گویند لااقل درباره روغن های تولید شده از ضایعات پالایشگاهی چنین کاری به دلیل هزینه‌های بالای تفکیک روغن از گازوئیل و مشکلات آن بعید به نظر می‌رسد.

در عوض ممکن است این روغن‌های مخلوط با فرآورده به عنوان روغن یا گازوئیل به کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان یا کشورهای تازه استقلال یافته صادر ‌شود. علاوه بر آن حجم این گونه روغن‌های تولید شده از ضایعات پالایشی نیز بسیار پایین است و راه‌اندازی تاسیسات برای تفکیک آنها اقتصادی نخواهد بود.

اما اگر این حجم تولید اینگونه روغن‌ها در ایران بسیار پایین است و در خارج از ایران نیز تفکیک نمی‌شود دلیل مصوبه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز چیست؟

*راز مصوبه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و نقش متفاوت پارازایلین در قاچاق سوخت

این گزارش حاکی است علیرغم آنکه عملا فراورده نفتی از ضایعات پالایشگاهی در ایران تولید نمی‌شود و حجم روغن‌های تولیدی از این ضایعات که با فرآورده‌هایی مانند گازوئیل مخلوط می‌شود، نیز اندک است، به نظر می‌رسد دلیل صدور مصوبه ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز بستن یکی دیگر از راهکارهای پیچیده قاچاق سازمان‌یافته سوخت است که در قالب شرکت‌های رسمی و معتبر صادرات و واردات فرآورده‌های نفتی انجام می‌شود.

بر این اساس این شرکت‌ها فرآورده‌های بسیار بد سوز و شبیه ضایعات مانند مازوت یا گازوئیل تولیدی عراق را که به دلیل کیفیت بسیار نازل و ضعیف قابل سوزاندن در خودروها نیست را خریداری و به کشور وارد کرده و آن را با پارازایلین مخلوط می‌کنند تا اصطلاحا خوش‌سوز شده و قابل استفاده به عنوان سوخت خودروها شود.

سپس این گازوئیل که کیفیت نامطلوبی دارد، با گازوئیل تولید داخل مخلوط شده و به کشورهایی مانند افغانستان صادر یا تحت عنوان ترانزیت وارد این کشور جنگ‌زده می‌شود.

نکته جالب توجه آن است که در برگه‌های گمرکی ورودی به ایران این محصولات به عنوان ضایعات پالایشی و در برگه‌های گمرکی ورودی به افغانستان همان محموله به عنوان گازوئیل ثبت می‌شود.

این شرکت‌ها همچنین برای حل مشکل حجم گازوئیلی که در ایران به این ضایعات پالایشی اضافه می‌کنند قبل از ورود به ایران محموله خود را با آب مخلوط می‌کنند و با توجه به اینکه جداسازی آب از گازوئیل بسیار ساده است پس از ورود به ایران آب محموله را جدا کرده و به جای آن گازوئیل تولیدی کشور را به محموله‌های ضایعات خود اضافه می‌کنند.

علاوه بر آن روغن‌های سنگین حاصل از ضایعات که با حجم قابل توجهی از گازوئیل مخلوط شده‌اند نیز قابل افزودن به این محموله‌ها هستند، تا مشخص نشود گازوئیل کجا از چرخه رسمی سوخت خودروهای کشور خارج شده است.

این گزارش حاکی است علیرغم آنکه رانندگان افغانستان از کیفیت چنین گازوئیلی که به صورت رسمی وارد این کشور می‌شود، بسیار ناراضی هستند، قاچاقچیان سود هنگفتی از قاچاق گازوئیل به این شیوه به جیب می‌زنند.